Enkele honderden Letse ultranationalisten, waaronder zeven veteranen van de Waffen-SS, liepen woensdag prominent mee in een ‘herinneringsdag’ optocht. De zeven maakten onder het Nazi regime deel uit van het Letse Legioen, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog werd aangestuurd door de Duitse Waffen-SS.

De jaarlijkse optocht, de enige in zijn soort in Europa waar Nazi-veteranen aan deelnemen, trok een handvol contrabetogers uit de Joodse gemeenschap en veertig anti-fascistische activisten, waaronder twintig uit Duitsland, meldde Efraim Zuroff van het Simon Wiesenthal Centrum vanuit Riga aan een Israëlisch persbureau. De Letse autoriteiten hielden vijf Duitsers aan, die vanuit buurland Litouwen de grens overstaken, aldus Zuroff. Hij voegde daaraan toe dat verschillende extreem-rechtse parlementariërs ook deelnamen aan de optocht.

Zuroff stoort zich aan het gebrek aan druk uit toonaangevende lidstaten van de EU om de Letse Nazi optochten een halt toe te roepen. “Ze zijn een smet op de anders zo effectieve EU aanpak van de verering van misdadigers van de Holocaust.”

Het is in de Baltische staten niet ongewoon om collaborateurs van het Nazi regime, die deelnamen aan het uitroeien van plaatselijke Joodse gemeenschappen als helden te beschouwen vanwege hun latere strijd tegen de Sovjet-Unie, die tot het begin van de jaren ’90 van de vorige eeuw over deze landen heerste. Litouwen beschouwt de overheersing door de Sovjet-Unie als een vorm van genocide – niet anders dan de Holocaust – een perceptie die in de andere Baltische staten veelal wordt gedeeld.

Het Rusland van Vladimir Poetin gebruikt, aldus Zuroff, de ultranationalistische optochten  in de Baltische landen in propaganda die volgens hem bedoeld is om de bevolking van deze landen – volgens Zuroff ten onrechte – als fascisten af te schilderen. “Dat zijn ze niet, maar ze houden vast aan het sprookje dat meevechten met Nazi Duitsland patriottistisch was en dat de Sovjet dominantie op enige wijze vergelijkbaar was met de Holocaust”, aldus Zuroff.