‘I.M. is gemiste kans’ – voorbeschouwing tv-serie over Ischa Meijer

Het is inmiddels 25 jaar geleden dat journalist en ras-interviewer Ischa Meijer plotseling overleed, precies op de dag van zijn 52ste verjaardag. Maar zijn nalatenschap wordt nog altijd onderwezen op journalistieke opleidingen, zijn complete radio-oeuvre is inmiddels door de VPRO online gezet en eerder dit jaar werd een 15-delige podcastserie over Ischa gemaakt waarin gasten reflecteerden op zijn werk. Vooral in lovende zin, al stak een gast als Prem Radhakishun zijn kritiek op Ischa niet onder stoelen of banken, waarbij hij zelfs pleitte voor het offline halen van het hele Ischa-archief.

Maar de kers op de jubileumtaart moet toch wel de vierdelige tv-serie I.M. worden, die door de NPO deze week wordt uitgezonden. Abonnees van NPO Plus kunnen de hele serie zelfs nu al helemaal bingen.

I.M. is gebaseerd op het gelijknamige boek dat Connie Palmen een paar jaar na het overlijden van Ischa Meijer schreef. Niet alleen staat de titel voor de initialen van hem, ook is het boek een persoonlijk In Memoriam over de periode tussen 1991 en 1995 dat Palmen en Meijer een intense relatie hadden. Reden genoeg voor filmmaker Michiel van Erp (Pretpark Nederland, Niemand in de stad) om, na het succes van de serie Ramses over het leven van de flamboyante Ramses Shaffy, nu zijn tanden in het leven van Ischa Meijer te zetten. Maar waar Ramses door de overtuigende hoofdrol van Maarten Heijmans en het geweldige scenario van Marnie Blok stond als een huis, is I.M. op zijn best een voorzichtige poging geworden om de energie tussen Meijer en Palmen te vangen. En helaas ook maar deels gelukt.

De kaarten leken van tevoren goed geschud. Van Erp is een filmmaker die zichzelf al ruim bewezen heeft met bekroonde documentaires, series en een speelfilm. Ramsey Nasr, die in I.M. de rol van Ischa Meijer speelt, is als duizendpoot (schrijver, dichter, acteur in films en bij ITA) bij uitstek geschikt om het complexe karakter van Meijer neer te zetten. En Wende Snijders, vooral bekend als zangeres en van een enkele filmrol, zet een kwetsbare Connie Palmen neer. Vooral de chemie tussen de twee acteurs spat van het scherm af, vanaf het eerste moment dat ze elkaar nerveus ontmoeten tot het keiharde einde als ze door het onverwachte overlijden van Meijer uit elkaar worden gereten.

Maar waar de serie duidelijk tekort in schiet, is het laten zien van het complexe karakter van Meijer. We zien zijn neuroses en zijn soms kinderlijke of onhebbelijke gedrag. Maar nergens weet Nasr de intellectuele kracht van Meijer over te brengen. Ook de scherpe en vaak zwartgallige humor die Meijer altijd combineerde met zijn analytische blik op mensen ontbreekt volledig in de serie. Zo horen we Ramsey Nasr als Ischa dingen roepen als: “Ons Joden blijft ook niets bespaard” en: “Ik heb koorts Con, 40-45.” Het is Joodse humor waar Meijer in het echt ook bekend om stond, maar die hij altijd combineerde met een grote kennis van en een scherpe kijk op het Jodendom en het Joodse geloof. In de serie heeft het vooral een wat vrijblijvend karakter gekregen.

I.M. is een uitstekend gemaakte serie over een korte intense liefde tussen twee mensen die als twee Maagdenburger halve bollen zo tegen elkaar aan worden gedrukt, dat ze alle aandacht en energie uit hun omgeving opzuigen. Maar I.M, schiet tekort als portret van zowel Palmen als Meijer. De fysieke aantrekking is duidelijk, maar naar de mentale en intellectuele kant blijft het zoeken. Ook de scènes met de gesprekken tussen Meijer en zijn psycholoog Louis Tas, die veel Joodse oorlogsslachtoffers in zijn praktijk had, blijven wat aan de oppervlakte. Meijers (post)oorlogstrauma komt alleen terloops aan de orde, al is zijn bindingsangst wel een mooi thema in de eerste aflevering.

Misschien is dat ook niet de bedoeling geweest van de serie. Maar voor iemand die Ischa Meijer als één van de meest scherpe en analytische interviewers en mensenkenners van Nederlanders heeft meegemaakt, voelt de serie I.M. toch aan als een gemiste kans.

I.M. wordt tussen 28 december en 1 januari dagelijks uitgezonden op NPO1 (22.35 – 23.35 uur).
Sinds 18 december is de serie al te zien op NPO Plus.

Titel: I.M.
regie: Michiel van Erp
cast: Wende Snijders, Ramsey Nasr, Hugo Koolschijn, Guy Clemens, Majd Mardo, Aus Greidanus jr, Elise Schaap
Omroep: AvroTros