In memoriam Gene Wilder
De komische acteur Gene Wilder is op 83-jarige leeftijd overleden aan de complicaties van Alzheimer, een ziekte waaraan hij al drie jaar leed. Hij werd onder andere bekend door films als ‘Blazing Saddles’, ‘Young Frankenstein’ en natuurlijk ‘The Producers’, alle onder regie van zijn goede vriend Mel Brooks. De reacties vanuit de hele wereld laten zien dat hij nog lang niet vergeten was, ondanks dat hij al jaren niet meer acteerde. Geen wonder, want wie deze onschuldig uitziende blonde krullenbol met zijn grote, verbaasde blauwe ogen een keer heeft gezien, vergeet hem nooit meer.
Gene Wilder werd in 1933 geboren als Jerome Silberman. Zijn vader was een Russisch-Joodse immigrant in de VS, zijn moeder dochter van Russisch-Joodse immigranten. Hij werd Bar Mitswa, maar vertelde later dat hij atheïst was. “Ik voel mij zeer Joods en ik ben dankbaar dat ik Joods ben. Maar ik geloof niet in God (…),” aldus Wilder. Al zeer jong stond Wilder op de planken, in navolging van zijn oudere zus die acteerlessen kreeg. Dat wilde hij ook. Hij bleek zeer getalenteerd en debuteerde uiteindelijk op Broadway in 1961. Twee jaar later ontmoette hij Brooks, doordat hij samen met diens vrouw Anne Bancroft een voorstelling van Moeder Courage speelde. Toen hij zich hardop afvroeg waarom het publiek om hem lachte, terwijl hij toch een vrij serieuze rol had, zei Brooks: “Kijk maar eens in de spiegel en geef de schuld aan God!” De twee werden vrijwel meteen goede vrienden.
Dierbare vriend
Brooks sprak met Jimmy Fallon (presentator van de Tonight Show) na het overlijden van Wilder over hun vriendschap en samenwerking. Hij vertelde dat het idee voor ‘Young Frankenstein’, de geniale parodie op het bekende Frankenstein-verhaal, afkomstig was van Wilder. Brooks prees hem als acteur en goede vriend. “Met zijn magie was hij een zegen voor elke film die hij maakte. Hij was zo’n dierbare vriend en zo’n fantastisch deel van mijn leven.” Bij leven zei Wilder over zijn samenwerking met Brooks dat zij niet geïnteresseerd waren in beleefd gegiechel, maar dat zij het publiek over de vloer wilden zien rollen van het lachen. “Mel werkt spontaan – het gaat met missers en successen. Als hij de film aan het bewerken is, gooit hij alle missers eruit.”
Toen hem eens werd gevraagd waarom hij de artiestennaam Gene Wilder had gekozen, antwoordde Wilder dat hij een Jerry Silberman geen Hamlet zag spelen; een duidelijke verwijzing naar het in die tijd nog zeer aanwezige antisemitisme in de Verenigde Staten. Maar hij voegde hieraan toe dat hij ‘Gene Wilder’ ook geen Hamlet zag spelen. In de jaren 1970 maakte Wilder een aantal films met de zwarte komische acteur Richard Pryor, waarvan de meest succesvolle ‘Silver Streak’ en ‘Stir Crazy’ waren. De samenwerking was niet gemakkelijk en werd steeds moeilijker doordat Pryor aan een steeds ergere cocaïneverslaving leed.
Op latere leeftijd stopte Gene Wilder met het maken van films, omdat hij alleen nog maar ‘slechte’ scripts kreeg toegestuurd. Hij schreef vijf boeken, waaronder zijn autobiografie Kiss Me Like a Stranger: My Search for Love and Art. Het grote publiek zal hem natuurlijk altijd blijven herinneren in de rol van Willy Wonka in de film ‘Willy Wonka en de chocoladefabriek’, een verfilming uit 1971 naar het bekende kinderboek van de Noors-Britse schrijver Roald Dahl.
