Israël en Zweden halen banden aan na zeven stille jaren

Voor het eerst in zeven jaar hebben de ministers van Buitenlandse Zaken van Israël en Zweden met elkaar gebeld. Het gaat om een eerste voorzichtige toenadering nadat toenmalig premier Benjamin Netanyahu van Israël in 2014 de banden op een zeer laag pitje zette. Dat deed bij nadat de toen pas aangetreden linkse regering van Zweden de Palestijnse Autoriteit had erkend als onafhankelijke Palestijnse staat. Later kwam er een Palestijnse ambassade in Stockholm. Het telefoontje van de huidige minister Yair Lapid van Buitenlandse Zaken geldt volgens hem als een eerste voorzichtige toenadering.

Aan het telefonische contact van Lapid met zijn Zweedse collega Ann Linde gingen twee jaar van diplomatiek snuffelen vooraf. In 2019 woonde premier Stefan Löfven voor het eerst in 21 jaar een Holocaustherdenking in Israël bij en daarna werden de contacten weer ‘aan’ gezet. In 2014 was het de sociaaldemocratische minister Margot Wallström die vond dat de Palestijnen erkend moesten worden. “Er is een land, er is een volk en er is een regering”, stelde ze in een speech. Zweden werd het eerste West-Europese land dat de onafhankelijke staat erkende – Midden- en Oost-Europese landen hadden dat al in de jaren zeventig en tachtig gedaan.

Toenmalig minister Avigdor Lieberman van Buitenlandse Zaken reageerde destijds met felheid om de Zweedse stap. “De Zweedse regering moet begrijpen dat betrekkingen in het Midden-Oosten wat ingewikkelder zijn dan een Ikea-bouwpakket,” zei de Israëlische politicus. Wallström blies vervolgens een bezoek aan Israël af nadat Lieberman en Netanyahu stelden haar niet te willen ontvangen. In 2015 kwam ze na de terreuraanslagen in Parijs met ‘de wanhoop van de Palestijnen’ aanzetten en een jaar later riep ze op tot een onderzoek naar buitengerechtelijke executies door het Israëlische leger, waarna Israël haar beschuldigde van het steunen van terrorisme.

In de jaren voor het bekoelen van de banden waren er al incidenten geweest zoals de Israëlische ambassadeur In Stockholm die in een expositie van het Zweedse Museum voor Nationale Oudheden een werk van een Israëlisch-Zweedse kunstenaar kapot maakte, omdat het volgens hem Palestijnse zelfmoordterroristen zou verheerlijken. Toenmalig Ariel Sharon liet destijds weten achter hem te staan. En in 2013 werden de Zweedse koning Carl XVI Gustaf en zijn vrouw Silvia gespot met een Palestijnse sjaal om zijn nek. Het leverde grote verontwaardiging in Israël en de Joodse wereld op.

Lees ook:
Zweden staat Palestijnse ambassade toe
De Palestijnse president Mahmoud Abbas heeft gisteravond in Stockholm de eerste Palestijnse ambassade van West-Europa geopend. Abbas hoopt dat de erkenning van Zweden en de opening van deze ambassade een voorbeeld is voor andere West-Europese landen, zo liet hij weten. Hij sprak ook nog met de Zweedse premier Löfven, wiens regering afgelopen oktober tot erkenning van de Palestijnse staat over ging.