JCK-directeur Emile Schrijver: ‘Spinoza-banbrief is volstrekt onacceptabel’
Directeur Emile Schrijver van het Joods Cultureel Kwartier (JCK) vindt het onacceptabel dat Spinoza-onderzoeker Yitzhak Y. Melamed de toegang tot het Snogecomplex van de Portugees-Israëlietische Gemeente (PIG) is ontzegd. Dat deed PIG-rabbijn Joseph Benjamin Serfaty zondag per brief. Het JCK heeft een beheersovereenkomst met de stichting die het complex van de PIG heeft overgenomen. Schrijver: “Ik vind de brief schokkend en wij distantiëren ons er met kracht van. De brief is volstrekt onacceptabel.” Van het PIG-bestuur (College van Parnassim) heeft Jonet.nl nog geen reactie ontvangen.
De aanleiding voor de ophef is de brief die rabbijn Serfaty schreef naar Melamed, een filosoof die verbonden is aan de gerenommeerde Johns Hopkins University in Amerika. Hij wil graag filmopnames maken in zowel de synagoge Esnoga als de bibliotheek Ets Haim. Omdat hij zijn hele leven aan het bestuderen van Spinoza heeft gewijd, mag hij het complex van de rabbijn niet betreden. In 1656 werd de Sefardische filosoof door de PIG in de ban gedaan omdat hij durfde te twijfelen aan de bovennatuurlijke macht van God en vond dat Kerk en staat gescheiden moesten worden.
De brief doet veel stof opwaaien op social media, waar velen spreken van achterhaalde praktijken door de huidige PIG-rabbijn. JCK-directeur Emile Schrijver sluit zich aan bij de kritiek. Hij vindt de brief ‘onacceptabel. Omdat het Snoge-complex bij het JCK hoort, heeft hij een belangrijke stem in het geheel. “Het complex is door Stichting Cultureel Erfgoed Portugees Israëlietische Gemeente (CEPIG) overgenomen van de Portugees-Israëlietische Gemeente.Op die manier is er een scheiding tussen religie en exploitatie van het erfgoed,” legt hij aan Jonet.nl uit.
Het JCK heeft een beheersovereenkomst met de Stichting CEPIG. Schrijver: “Verzoeken voor filmen in de Snoge worden altijd in goed overleg tussen het Joods Cultureel Kwartier en de voorzitter van het College van Parnassim van de PIG in behandeling genomen. Verzoeken voor gebruik van de bibliotheek worden nooit voorgelegd en dat zou ook ondenkbaar zijn. Fatsoenlijke onderzoekers en belangstellenden die Ets Haim willen bezoeken zijn na een afspraak altijd welkom. Dat weet professor Melamed inmiddels ook.” Daar voegt hij aan toe: “Er mogen nooit beperkingen zijn aan het gebruik van de bibliotheek. Het Joods Cultureel Kwartier en het College van Parnassim van de PIG denken hier hetzelfde over.”
Wie is er in Ets Haim de baas? “Het Joods Cultureel Kwartier voert het beheer over Ets Haim, de collectie is dus eigendom van de Stichting CEPIG,” legt Schrijver uit. “De afspraak die we met elkaar gemaakt hebben is dat in principe religie voor gaat in het gebruik van de Snoge, maar religieuze overwegingen mogen nooit een rol spelen in het gebruik van de bibliotheek. Dat was tot nu toe ook nooit het geval en het JCK en het College van Parnassim van de PIG denken daar nog steeds hetzelfde over. Het reactionaire standpunt van de rabbijn komt volledig voor zijn rekening en daarover dient hij zich aan het bestuur van de PIG te verantwoorden, onder wiens verantwoordelijkheid hij valt.”
Schrijver is zelf wetenschapper. Hij walgt van de brief van rabbijn Serfaty. “Mijn mening als algemeen directeur van het Joods Cultureel Kwartier scheelt niet van die van de hoogleraar. Vrij wetenschappelijk onderzoek, vrij gebruik van bronnen, vrije uitwisseling van gedachten en ga zo maar door, moeten altijd kunnen. Je zou hopen dat daar in 2021 niet meer over gesproken had hoeven worden.” Online is veel verbazing en verontwaardiging over de brief aan Melamed ontstaan. “Wij delen die mening inhoudelijk. De brief is volstrekt onacceptabel.”
Lees ook:
Spinoza-onderzoeker in de ban bij Portugees-Israelietische Gemeente
Een professor van de gerenommeerde Johns Hopkins University die in Spinoza gespecialiseerd is en voor zijn werk opnamen wil maken in de Portugees-Israëlietische Synagoge (Esnoga of Snoge), mag daar niet naar binnen. Dat heeft de rabbijn van de Portugees-Israëlietische Gemeente (PIG) per brief bevolen. De brief circuleert onder andere rond op Twitter en roept veel verbazing en verontwaardiging op.
