‘Juliana kocht Joodse roofkunst’

Beeld: herensocieteit Olst
Beeld: herensocieteit Olst

Dat schrijven de regionale kranten van de Holland Media Combinatie op basis van eigen archiefonderzoek. Juliana kocht het schilderij, dat de Heilige Hubertus in een landschap voorstelt, tegen de taxatiewaarde van vierduizend gulden, nadat ze het sinds 1946 als bruikleen in haar paleis had hangen. In het aankoopcontract staat de naam van Fischböck gemeld. Deze Oostenrijker was onder het nazi-regime in bezet Nederland onder meer belast met de onteigening van Joodse vermogens.

Volgens de Stichting Nederlands Kunstbezit (SNK), die na de oorlog belast was met de opsporing en recuperatie van geroofde kunstwerken, kwam het werk uit het bezit van een Gotschalk of Gottschalk. Dat blijkt nu een schrijffout te zijn. Uit een handgeschreven notitie op een SNK-document, blijkt het kunstwerk afkomstig te zijn van kunstenaar Jos H. Gosschalk uit Den Haag. Deze man keerde na de oorlog als overlevende terug uit concentratiekamp Theresienstadt. Fischböck kocht het schilderij bij kunsthandel P. de Boer in Amsterdam. Die had het weer van de kunsthandelaar Schretlen, die aan het SNK had laten weten het werk eind 1939, begin 1940 aangeschaft te hebben.

De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) laat in een reactie weten dat het werk van Paul Bril onderdeel uitmaakt van ‘een onderzoek’. Dit heeft de Stichting Historische Verzamelingen van het Huis Oranje begin 2014 heeft ingesteld naar de herkomst van werken in de Koninklijke collectie. Dit voorjaar zullen de bevindingen bekendgemaakt worden door een onderzoekscommissie onder leiding van Rudi Ekkart, die ook het onderzoek naar roofkunst in bezit van Nederlandse musea heeft geleid. Tussentijds zullen er geen conclusies over werken bekend worden gemaakt, aldus de RVD. Mochten er roofkunstwerken aangetroffen worden, dan zal met de rechthebbenden overlegd worden over rechtsherstel.

Koninging Juliana regeerde van 1948 tot 1980 en was getrouwd met de Duitse prins Bernhard von Lippe-Biesterfeld. Ze werd geboren in 1909 als enige dochter van toenmalig koningin Wilhelmina en haar prins-gemaal Hendrik. Juliana stond bekend als een sociaal koningin, die veel aandacht schonk aan gewone burgers en kwetsbaren zoals verstandelijk gehandicapten. Ze was dan ook graag liever ‘maatschappelijk werkster’ geworden, zo biechtte ze ooit eens op tijdens een interview. Uit haar huwelijk met Bernhard kwamen vier kinderen voort: de latere koningin Beatrix en de prinsessen Irene, Margriet en Christina. Juliana overleed in 2004 op 94-jarige leeftijd. In de jaren daarvoor leed de oud-koningin aan dementie en andere ouderdomskwalen.

Categorie:

Home » Nieuws » ‘Juliana kocht Joodse roofkunst’