Kleine partijen botsen over Israël en Gaza in NOS-debat

In Den Haag hebben de kleine partijen in de eerste ronde van het NOS-slotdebat voor de Tweede Kamerverkiezingen hard gebotst over Israël en Gaza. De meesten vinden het thema erg belangrijk en ook lopen de meningen over het conflict uiteen. Een duidelijke winnaar was er niet en ook werd niet duidelijk of het onderwerp een breekpunt zou zijn indien een van de kleintjes na de verkiezingen mag mee-formeren.

Op de NPO was de laatste avond voor de verkiezingsdag ingedeeld in twee helften: een ronde voor de kleine partijen en een voor de grote. De lijsttrekkers van de kleintjes knalden aan het begin van de avond hard over Israël en Gaza. Voor de politieke beweging DENK is dat een halszaak. Lijsttrekker Stephan van Baarle verweet anderen van ‘het goedpraten van de genocide in Gaza’ en wekte daarmee weerstand op.

Erkenning

Van Baarle viel vervolgens ChristenUnie-voorvrouw Mirjam Bikker aan dat zij de omstreden uitspraak ‘From the River to the sea, Palestine will be free’ strafbaar wil stellen, omdat zij deze antisemitisch vindt. De politica sprong daar meteen bovenop. “Ik laat me dat niet zeggen door een partij die Israël in het verkiezingsprogramma tussen haakjes heeft staan.” DENK erkent Israël niet en schrijft het daarom zo.

Treetje hoger

Vervolgens deed lijsttrekker Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren (PvdD) er een schepje bovenop. “Israël maakt zich al decennia lang schuldig aan etnische zuivering. De Partij voor de Dieren komt altijd op voor mensen die worden onderdrukt!” zei ze, gevraagd naar de meest recente aanval van Israël op Hamas. Volt-leider Laurens Dassen stelde dat ‘het muisstil’ was tijdens de oorlog in Gaza.

Partij voor de Palestijnen

Dassen denkt dat hij aan de goede kant van de geschiedenis staat. Hij gaf hard gas over Israël, waarvan hij vindt dat Den Haag er te soft tegen zou zijn. “De geschiedenis zal keihard over ons oordelen. We moeten de Palestijnse staat direct erkennen, Nederland is één van de laatste landen wereldwijd die dat doet.” SGP-leider Chris Stoffer stelde daarop dat eerst Hamas weg moet en dat er dan pas echt naar vrede gekeken kan worden. Hij noemde de Partij voor de Dieren de Partij voor de Palestijnen.

Bontenbal

In de tweede ronde met de grotere partijen speelde Israël en Gaza geen grote rol. Wel verweet PVV-leider Geert Wilders dat CDA-lijsttrekker Henri Bontenbal het niet meer voor het Joodse volk wil opnemen. De christendemocraat had in het Jeugdjournaal gezegd dat zijn partij anders in de wedstrijd is gaan zitten wat Israël en ‘het Joodse volk’ betreft. Bontenbal ontkende in Den Haag tegen Wilders en zei dat hij het anders had bedoeld.

Nederland gaat op woensdag 29 oktober vervroegd naar de stembus, omdat Wilders op 3 juni het kabinet-Schoof opblies. Na de zomer kwam de campagne op gang en in de afgelopen drie weken waren de lijsttrekkers en partijen niet uit de media weg te slaan. Toch weten de meeste Nederlanders nog niet op wie ze stemmen. Velen twijfelen tot in de stembus, waardoor de uitslag nagenoeg onvoorspelbaar lijkt te zijn.

Peilingen

De partijen kropen in de afgelopen dagen steeds meer naar elkaar in de peilingen. In de laatste meting, die van Maurice de Hond, krijgen GroenLinks-PvdA en de PVV beiden 23 zetels, gevolgd door de twee liberale partijen VVD en D66 met beiden 22 zetels. Het CDA krijgt er twintig, waarna JA21 op negen zetels uitkomt. BBB krijgt er volgens de meting van De Hond vier. Daarna volgen alle kleintjes met vier of minder zetels.

Joodse thema’s?

Thema’s die Joods Nederland bezig houden, zoals Israël en Gaza of de toekomst van de rituele slacht, speelden in de verkiezingscampagne geen grote rol. Met name de linkse partijen hadden gehoopt kiezers te trekken met hun pro-Palestijnse standpunten over het conflict tussen Israël en Hamas, maar uit onderzoeken bleek dat dit thema meestal niet in de top-10 van kiezers voor komt. Migratie en wonen vindt men veel belangrijker, evenals de zorg en veiligheid. Kortom: veel Nederlanders liggen niet wakker van Gaza.