Linkse activist Max van den Berg (95) overleden – in memoriam

Max van den Berg is op 95-jarige leeftijd overleden. De Amsterdammer van Joodse komaf maakte de Februaristaking van 1941 actief mee en liet het activistische leven daarna niet meer los. In de oorlog in het verzet en daarna binnen de Communistische Partij Nederland (CPN) en later voor GroenLinks, onder andere in de deelraad van stadsdeel Osdorp. Van den Berg was nog tot op hoge leeftijd actief, vaak bezig met het organiseren van demonstraties, bijeenkomsten en andere acties. Hij streed zijn hele leven tegen sociaal onrecht, racisme en fascisme.

Van den Berg werd in 1927 geboren uit een niet-Joodse moeder en een Joodse vader. Hij groeide op in het Amsterdam van de jaren dertig en in 1941 getuige van de Februaristaking, die een antwoord was op de Jodenvervolging. Uit solidariteit met het protest legden medeleerlingen van zijn middelbare school hun schooltassen dwars over de weg. Toen de directeur de actie wilde stoppen, vertrok Van den Berg met een stel vrienden de stad in, waar hij zag hoe de bezetter de staking zonder pardon neersloeg. Het maakte indruk op hem en het verzet begon te trekken. Zo bracht hij in de jaren daarna de communistische verzetskrant De Waarheid illegaal rond.

Tegelijkertijd hielp zijn niet-Joodse moeder onderduikers. Ze konden echter niet voorkomen dat Joodse familieleden werden afgevoerd en vermoord. Zijn vader overleed tijdens het bombardement van Nijmegen in 1944. Vlak na de oorlog voegde Van den Berg zich bij een grote protestactie tegen de zogenoemde ‘politionele acties’ in Nederlands-Indië. Ook werd hij lid van de CPN en ging hij werken voor dagblad De Waarheid. Hij was tevens medeorganisator van de eerste Auschwitzherdenking in 1952 en was betrokken bij het tot stand brengen van het Verzetsmuseum en bij het Comité 21 Maart. Ook streed hij tegen Sjoa-ontkenning op de Duitse begraafplaats Ysselstein.

Nadat de eerste stadsdelen waren opgetuigd en de CPN samen met de Politieke Partij Radikalen (PPR), de Pacifistisch Socialtische Partij (PSP) en Evangelische Volkspartij (EVP) in 1990 fuseerde in GroenLinks, ging Van den Berg voor die partij de deelraad van Osdorp in. Daar maakte hij zich onder andere hard voor de komst van theater De Meervaart. Later verliet Van den Berg GroenLinks en sloot hij zich aan bij de Socialistische Partij (SP), de ultra-linkse partij van voormalig worstenmaker Jan Marijnissen die eind jaren negentig en tor midden jaren 2000 sterk in opkomst was.

Tegen Het Parool zeggen zijn kinderen dat hij tot op hoge leeftijd nog altijd met iets bezig was. Hij was onder meer betrokken bij de Stichting 1940-1945 en het 21 maart Comité. “In mijn herinnering ging er geen avond voorbij dat hij niet gebeld werd, of dat er mensen over de vloer waren om acties of bijeenkomsten voor te bereiden. Dat kon gaan over een protest tegen de hoge huren van de middenstand in Osdorp, maar ook over het organiseren van een filmavond. Kunst en cultuur waren heel belangrijk voor hem,” aldus dochter Maaike van den Berg in de krant. Vorig jaar nog werd hij onderscheiden met de Amsterdamse Andreaspenning.

Lees ook:
De Februaristaking – column Awraham Meijers
‘Nou jongelui, da’s me wat. Lees ik onlangs in de krant dat geschiedenislessen op school erbij inschieten. Dat je dus niet weet wie Julius Caesar was, Grutte Pier, Christopher Columbus, Lodewijk de Veertiende, Bonifatius en Abraham Kuyper waren. Er zijn er zelfs die niet weten dat van 1918 tot 1920 de zogenoemde Spaanse griep wereldwijd (naar schatting) meer dan zeventien miljoen dodelijke slachtoffers maakte…’