‘Meerderheid Nederlanders spreekt van apartheid door Israël’

Een meerderheid van het Nederlandse publiek vindt dat Israël aan ‘apartheid’ doet in Israël en de betwiste gebieden. Dat blijkt uit onderzoek door bureau I&O Research. Zeker 51 procent van de ondervraagden is het met de stelling eens en acht procent is het ermee oneens. De peiling werd gedaan in opdracht van PAX, een ngo die volgens critici te boek staat als pro-Palestijns. Ook blijkt dat jongeren de schuld van het conflict leggen bij Israël. Terreurorganisatie Hamas komt er eveneens niet goed van af. Volgens een meerderheid van de geënquêteerden moet de Nederlandse regering ‘zich harder uitspreken’ over mensenrechtenschendingen door Israël en Hamas.

‘Apartheid’
Naast dat 51 procent stelt dat er sprake is van ‘apartheid’ door Israël komen er nog meer opmerkelijke resultaten uit het I&O-onderzoek naar boven. Zeker 42 procent van de ondervraagden houdt Israël grotendeels verantwoordelijk voor het voortduren van het conflict. Hamas wordt door 47 procent gezien als een van de partijen die het conflict grotendeels in stand houden. Veertig procent wijst naar de Palestijnse Autoriteit (PA) van president Mahmud Abbas. Ook zegt 56 procent van de ondervraagden dat Israël moet stoppen met de bouw en uitbreiding van nederzettingen in de betwiste gebieden. Als dat niet gebeurt, dan vindt 38 procent sancties tegen Israël gerechtvaardigd.

‘Jongeren pro-Palestijns’
Het valt op dat een meerderheid van de jongeren Israël de zwarte Piet toeschuift. Van de ondervraagden tussen de achttien en 34 jaar vindt 61 procent dat Israël grotendeels of volledig verantwoordelijk is aan het conflict. Hamas (42 procent) en de PA (32 procent) scoren binnen deze leeftijdsgroep veel lager. De onderzoekers maken niet duidelijk waarom dit zo is. Wel valt op dat de percentages tussen de drie spelers in het conflict bij oudere leeftijdsgroepen veel dichter bij elkaar liggen en dat deze groepen Hamas als de grootste schuldige zien. De terreurbeweging scoort telkens een paar percentage-punten hoger dan Israël. De PA draagt volgens de geënquêteerden de minste schuld.

Migranten
Mensen met een migratieachtergrond zijn extra kritisch op Israël, zo blijkt uit het I&O-onderzoek. Daarin is echter wel een opvallend verschil te zien tussen mensen met een niet-Westerse en Westerse migratieachtergrond. In die laatste groep geeft 78 procent Hamas de schuld aan het conflict of het in stand houden van het conflict tegenover 57 procent voor Israël. Bij mensen met een niet-Westerse achtergrond is Israël de grote boosdoener: zeker 59 procent wijst naar dat land terwijl zeker 36 procent wijst naar Hamas. De PA draagt volgens ondervraagden met een migratieachtergrond erg weinig schuld.

Links, rechts en zeer rechts
Ook hebben de onderzoekers gekeken naar de politieke voorkeur van ondervraagden. Links-progressieve kiezers zijn kritischer op Israël en willen dat land veel harder aanpakken dan rechtse of conservatieve kiezers. Zeker 77 procent van de links-progressieve kiezers ziet de regering in Jeruzalem als hoofdverantwoordelijke voor het conflict. Bij centrumrechtse kiezers ligt dat percentage op 52 procent. Zij geven vooral Hamas (74 procent) en de PA (52 procent) de schuld. Dan zijn er nog de rechts-conservatieve kiezers die de onderzoekers als groep hebben gemeten. Bij hen scoort Hamas nog hoger: 79 procent. De PA behaalt een percentage van 64 en Israël komt uit op 37 waar het gaat om de verantwoordelijkheid voor het conflict.

Onverschillig
Veel Nederlanders zijn niet volledig op de hoogte van het conflict, aldus I&O Research. Zestien procent van de geënquêteerden zegt veel af te weten van het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Een soortgelijk deel (17 procent) weet er niets van af. De ruime meerderheid (66 procent) zegt een beetje af te weten van het conflict. Dat de bouw van nederzettingen niet legaal zou zijn, maakt mensen enigszins negatiever over Israël, blijkt uit het onderzoek. Van de controlegroep (zonder
informatie) zegt 38 procent dat Nederland Israël sancties moet opleggen als het doorgaat met het bouwen en uitbreiden van nederzettingen. Dat percentage gaat omhoog (44 procent) na het zien van de informatie over de mogelijke illegaliteit.

Reactie PAX
“Het is de eerste keer dat op deze manier in kaart wordt gebracht hoe Nederlanders naar de situatie in Israël en de bezette Palestijnse gebieden kijken,” zegt algemeen Anna Timmerman van PAX. “Ondanks het feit dat veel mensen beperkt bekend zijn met de situatie zijn de resultaten opvallend, omdat blijkt dat er een grote afstand is tussen het beleid van de regering en de opvattingen van een doorsnee van de Nederlandse bevolking: Nederlanders willen, volgens de peiling, dat de regering zich sterker uitspreekt over mensenrechtenschendingen.”

Onderzoeksmethoden
De onderzoeksresultaten zijn door I&O gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard. Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken. Bij onderzoek is er sprake van een betrouwbaarheidsinterval en onnauwkeurigheidsmarges. In dit onderzoek gaan we uit van een betrouwbaarheid van 95 procent. Bij een steekproef van n=2.000 en een uitkomst van vijftig procent is er sprake van een foutmarge van plus of min 2,2 procent.

Lees ook:
Peiling: ‘Zeker 73 procent van de Palestijnen wil van Abbas af’
Uit een enquête onder Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook blijkt dat zeker 73 procent genoeg heeft van president Mahmud Abbas (86, Fatah). Dat is zeven procent minder dan in de vorige peiling. Als er vandaag verkiezingen zouden zijn, dan zou hij ruimschoots worden weggestemd ten faveure van Hamas-leider Ismail Haniye. De peiling is uitgevoerd door het Palestinian Center for Policy and Survey Research (PCPSR), een serieus onderzoeksbureau.