Meerderheid voor antisemitisme-coördinator, kabinet houdt de boot af

Een meerderheid van de Tweede Kamer is voor de komst van een antisemitisme-coördinator, maar het kabinet ziet dit plan niet zitten omdat de integratieaanpak een integraal karakter heeft. Dat werd woensdag duidelijk tijdens een nota-overleg in de Kamer. Daar werd het plan van de VVD en ChristenUnie voor zo’n coördinator besproken. De regeringspartijen en oppositiepartijen PvdA en SGP zijn voor het idee. Donderdag stemt de Kamer over het plan. In Duitsland en andere landen is al een dergelijke coördinator opgetuigd.

Noodzakelijk
Tijdens de vergadering maakten initiatiefnemers VVD en ChristenUnie opnieuw duidelijk waarom een antisemitisme-coördinator noodzakelijk is. Kamerlid Gert-Jan Segers (ChristenUnie) haalde de aanvallen op het kosjere restaurant HaCarmel aan. Hij had in het Amsterdamse restaurant een groep Joodse jongeren ontmoet. “Één van hen zei: Dat je af en toe getuige of slachtoffer bent van een incident is één ding, maar het ergste is het zwijgen van de omstanders,” aldus Segers, die Jodenhaat ziet als een kwaad dat telkens weer de kop opsteek. “Hardnekkig, ogenschijnlijk onuitroeibaar. Maar dat betekent niet dat we de strijd moeten opgeven.”

‘Vergelijken is niet handig’
Andere Kamerleden stelden dat hij en zijn VVD-collega Dilan Yesilgöz het erom zouden doen en antisemitisme als belangrijker zouden bestempelen dan andere vormen van discriminatie. Volgens SP-Kamerlid Jasper van Dijk is racisme tegen zwarte mensen of moslims even erg. Segers stelde daarop dat aparte aandacht voor antisemitisme juist te verdedigen is, omdat Joodse Nederlanders het zwaar hebben. “Een derde van alle meldingen van discriminatie gaat over antisemitisme. Een hele kleine groep vangt daarmee heel veel klappen op. Dit gaat dus ook om een strijd om onze beschaving. Als we al niet in staat zijn de kleinste gemeenschap van minderheden te beschermen, wie dan nog wel? De Joodse gemeenschap is als de kanarie in de kolenmijn.”

Rapportages
Als het aan regeringspartijen VVD en ChristenUnie ligt, wordt de antisemitisme-coördinator voor een periode van twee jaar aangesteld. Deze persoon krijgt dan extra geld en bevoegdheden om Jodenhaat in de maatschappij te bestrijden. Verder moet de coördinator ervoor zorgen dat de rijksoverheid, politie en gemeenten hun inzet beter coördineren. In een periodieke rapportage zou hij of zij aan de orde kunnen stellen hoe politie en Justitie aangiftes over antisemitisme afhandelen. Ook moet deze persoon uitzoeken wat er nodig is om de aangiftebereidheid van slachtoffers te vergroten. Is is thans dramatisch laag, waardoor er een vertekend beeld ontstaat.

Kabinet is tegen
De ministers Ferdinand Grapperhaus (CDA) van Justitie en Veiligheid en Wouter Koolmees (D66) van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ontraadden het initiatief van de VVD en ChristenUnie echter. Volgens hen is het anti-discriminatiebeleid gericht op een aanpak in de brede linie. De komst van een antisemitisme-coördinator staat dan haaks op de integrate aanpak die er nu al is, aldus Koolmees, die het woord nam. “Leed met leed vergelijken, pakt altijd verkeerd uit. En met een speciale coördinator zou dat wel degelijk het geval zijn.” Hij vreest dat een benoeming kan leiden tot ‘polarisatie’ tussen groepen in de samenleving. Mogelijk doelt hij op andere minderheden die zich dan minder bedeeld zouden voelen en ook een coördinator zouden opeisen, zoals de moslims of de Afro-Caraïbische gemeenschap.

Kamermeerderheid
Niettemin zetten VVD en ChristenUnie hun missie voort. Zij blijven bij hun standpunt dat antisemitisme onevenredig hoog vertegenwoordigd is en dat het een halt moet worden toegeroepen. Ze hebben ook de fracties van het CDA en D66, beide partijen van de bovengenoemde ministers, aan hun zijde. Op Kamerniveau moet dit plan zijn afgestemd. Tegelijkertijd komt er steun uit de hoek van PvdA en SGP. Andere partijen weten het nog niet of zijn tegen, zoals de SP, die de argumenten van Koolmees onderschrijft. Het is donderdag aan de voltallige Kamer om over het plan van VVD en ChristenUnie te stemmen. De kans is groot dat de antisemitisme-coördinator er komt, ook omdat de Kamer vorig jaar al unaniem steun gaf en er drie miljoen euro voor reserveerde.

Duitse ervaringen
Duitsland heeft sinds een jaar of twee al een antisemitisme-coördinator. Vanwege de federale staatsstructuur is het nog niet mogelijk geweest om alle gevallen van Jodenhaat goed in kaart te brengen. In sommige bondslanden is het meten namelijk eerder begonnen dan in andere, zo meldde antisemitisme-coördinator Klein eerder dit jaar. Wel timmert hij aan de weg. De verwachting is dat in 2021 een volledig beeld ontstaat van antisemitisme in Duitsland. Desondanks heeft de Duitse overheid onlangs nog aangegeven dat de antisemitisme-coördinator nog niet goed werkt. Andere landen met een dergelijke coördinator zijn Frankrijk, Tsjechië, Bulgarije, Griekenland en Zweden.

Lees verder:
Aantal antisemitische incidenten in Duitsland wederom toegenomen
Het aantal gevallen van antisemitisme in Duitsland blijft stijgen. Maatregelen van de overheid tegen Jodenhaat, zoals het instellen van een speciale antisemitisme-coördinator, helpen vooralsnog niet. De overheid meldt ook dat er vaak antisemitische symbolen worden getoond tijdens Duitse demonstraties tegen de corona-maatregelen van de staat.