Mogelijk tien onzichtbare grafzerken op Joodse begraafplaats

Volop bedrijvigheid deze week op de Joodse begraafplaats aan de Opstalweg in Naaldwijk. Een aantal onderzoekers van de Technische Universiteit in Delft brengt grafzerken in kaart. Op dit moment kun je 31 grafstenen zien: dertig liggende en een staande. De kans is aanwezig dat er onder de grond nóg tien stenen liggen, zo bericht Radio en TV WOS. Het onderzoek is een initiatief van Stichting Joods Westland, die meer aandacht wil vestigen op het joodse leven in Westland van weleer.

Zerken worden niet aangetast
Uit respect voor de doden is gekozen voor niet-destructief onderzoek, waarbij de zerken niet worden aangetast. Het onderzoek zal een indruk geven van de kwaliteit van de ondergrondse stenen. “Met een grondpenetratieradar voeren wij metingen uit”, zegt Detain Draganov van de TU Delft. “Dat instrument geeft ons een beeld van de ondergrond.” Als een locatie van stenen is gevonden, worden deze voorzichtig naar boven gehaald.

Begraafplaats aangekocht in 1794
Al voor 1750 vestigden zich twee Joodse gezinnen afkomstig uit Duitsland, in Naaldwijk. De kostwinners waren beiden werkzaam als vleeshouwer. In 1793 werd een joodse gemeente opgericht, die voor de godsdienstoefeningen bijeen kwam in een woonhuis. Een jaar later werd een begraafplaats aangekocht aan de Opstalweg.

Tijdens de regeringsperiode van koning Lodewijk Napoleon kocht de Joodse gemeente in 1807 de oude katholieke kerk in het Heilige Geesthofje aan en richtte deze in als synagoge. Ook was er in de Millenstraat een Joods schooltje. Veel Joden waren werkzaam als vleeshouwer, detailhandelaar of als hoedenmaker. Ten gevolge van de verstedelijking in de tweede helft van de negentiende eeuw liep het aantal Joodse inwoners van Naaldwijk sterk terug. In 1920 woonden er zo weinig Joden dat besloten werd de Joodse gemeente op te heffen. Dit kreeg in 1924 zijn definitieve beslag, toen de gemeente bij die van Den Haag gevoegd werd.

Joodse gemeenschap van weleer
Stichting Joods Westland is een aantal jaren geleden opgericht en zet zich in voor behoud van zaken in de gemeente die herinneren aan de Joodse gemeenschap van weleer. Arie Storm en Harry Groenewegen stonden aan de wieg van deze stichting. Intussen hebben zij een enthousiast bestuur van vijf man gevormd. Niet alleen het opknappen van grafzerken op de begraafplaats aan de Opstalweg, ook het in kaart brengen van de omvang van de dodenakker staat op de rol. Vijftig procent van de kosten zal Stichting Joods Westland dragen, die daarvoor een beroep doet op donateurs. En er wordt een aanvraag gedaan bij een fonds van het Ministerie van OCW.