Na dertien weken van volhouden gaan NIK-sjoels weer open

Het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) is zich aan het opmaken voor het openstellen van al zijn synagogen. Nu het ergste deel van de coronacrisis voorbij lijkt, probeert het orthodox-Joodse kerkgenootschap het beste ervan te maken. Er zijn al een aantal sjoels opengesteld en in de komende weken wordt getracht om ze allemaal weer te openen. Het heeft dan dertien weken geduurd; de langste periode sinds de Tweede Wereldoorlog dat sjoel van het NIK (maar ook van andere Joodse kerkgenootschappen) dicht zijn geweest. “De sjoel heeft tot functie een plaats van devotie te zijn, een plaats waar men rustig met zichzelf en het opperwezen kan praten,” aldus NIK-secretaris Ruben Vis.

Kleine dingen
“Dertien weken lang hebben we het vooral van heel veel van die kleine dingen moeten hebben, want naar sjoel konden we niet,” zegt Vis. Inmiddels gloort er hoop dat de sjoelgangers binnen afzienbare tijd hun geluk aan grotere dingen kunnen ontlenen. “Aan de gezamenlijke ontmoeting met de allergrootste vooral, want daar gaat onze hunkering naar uit. Wat hebben we onszelf die ene vraag gesteld: wanneer kunnen we weer naar sjoel…? Het is de hunkering die we al die weken hebben gekoesterd. In een paar sjoels worden al weer diensten gehouden. Successievelijk zullen er meer volgen.”

Huis van samenkomst
Een synagoge van het NIK is een mikdasj me’at, een klein beetje tempel heiligdom, legt Vis uit. “Dit huis is ook een huis van samenkomst. Weliswaar komen mensen er samen, maar er wordt vooral mee bedoeld samenkomst tussen mens en God, bet Hasjem of huis van God, zoals de Psalmdichter zegt. De sjoel is een plaats waar men God ontmoet. Iets wat dertien weken lang niet heeft kunnen plaatsvinden.”

Betekenis van sjoel
Opperrabbijn Raphael Evers zegt over de betekenis van de sjoel: “In sjoel vinden, om een vormelijke uitdrukking te gebruiken, godsdienstoefeningen plaats. Zo’n oefening is een poging de band met God te herstellen. Met het gezamenlijk gebed in sjoel wordt een herwinning van het religieus bewustzijn nagestreefd, een verinnerlijking van het religieuze besef.” Vis vult aan: “Dàt hebben we zo jammerlijk moeten missen, het gezamenlijk gebed. De band met God kon gedurende dertien weken niet in gezamenlijk gebed worden hersteld.”

Belemmering
Anders dan bij andere religieuze gemeenschappen komt daar nog een dimensie of negatief geformuleerd, belemmering bij. “Wij zijn waarschijnlijk de enige geloofsgemeenschap die één dag in de week, op sjabbat, geen elektrische verbindingen maakt en dus geen internetverbindingen. Daardoor kunnen we een sjoeldienst vanuit een verder lege sjoel op sjabbat niet streamen. We zijn dus fysiek niet in sjoel bijeen gekomen en we hebben ook geen sjabbatdiensten kunnen streamen,” vertelt secretaris Vis.

Impulsen
“Het klinkt als een belemmering maar tegelijkertijd benadrukt het nog nadrukkelijker die andere dimensie: één dag per week maken we onze wereld klein om gedurende de zes overige dagen van de week volop in de wereld te staan. Eén dag in de week bootsen we na wat God creëerde toen het voor het eerst, na zes dagen schepping, de zevende dag was: volstrekte rust,” aldus Vis. In de lockdown-maatschappij was er weliswaar fysieke en sociale distancing, maar de impulsen bleven onverminderd de leden van het NIK leven binnen vliegen, stelt Vis. “Niet op sjabbat, dan staat het leven helemaal stil en in het teken van rust. Een staat van rust zoals de verwachting is dat die zal aanbreken als de paradijselijke tijd over de wereld neerdaalt.”

Nieuw gebedenboek
De sjoel heeft tot functie een plaats van devotie te zijn, een plaats waar men rustig met zichzelf en het Opperwezen kan praten. Die kan ontmoeten, zo je wil. “Als NIK zijn we vervuld van blijdschap dat na lange voorbereiding bij de terugkeer in de sjoels er een nieuw, modern vormgegeven boek ‘Tefilot Chemdat Jamiem / Sjesjet Jamiem’ is om ter hand te kunnen nemen.” Eerder berichtte Jonet.nl al over dit nieuwe gebedenboek.

Lees ook:
NIK brengt nieuwe sidoer uit voor sjabbat en door de week
Het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) heeft haar nieuwe sidoer gepresenteerd. Het vierhonderd pagina’s tellende gebedenboek is te gebruiken op sjabbat en op doordeweekse dagen. Tegelijkertijd wordt een uitvoerige verantwoording gepubliceerd.