Nigel Lawson (91), vriend en vijand van Thatcher – in memoriam

De conservatieve Britse politicus Nigel Lawson is overleden. Hij werd in de jaren tachtig bekend als de minister van Financiën in de kabinetten van de conservatieve premier Margaret Thatcher. Na jarenlang haar trouwe adjudant geweest te zijn – zij noemde hem ‘mijn gouden jongen’ – kon hij haar in 1989 niet langer steunen vanwege discussie om de wisselkoers en het EMS. Lawson zat daarna nog jaren in het Hogerhuis en was een groot voorstander van Brexit. Hij was de vader van journalist Dominic Lawson, tv-kokkin Nigella Lawson en rector Tom Lawson van het Eastbourne College.

Joods gezin

Nigel Lawson werd geboren op 11 maart 1932 in een Joods gezin dat in de Londense wijk Hampstead. Zijn vader Ralph Lawson, was de eigenaar van een theehandelsbedrijf in de City of London , terwijl zijn moeder, Joan Elizabeth eveneens uit een welvarende familie van effectenmakelaars kwam. Zijn grootvader van vaderskant, Gustav Leibson, was een koopman uit Mitau in Letland. Die veranderde zijn naam van Leibson in Lawson in 1925, nadat hij eerder een Brits paspoort had ontvangen.

Financial Times

Na zijn middelbare school in Westminster ging Lawson filosofie, politiek en economie studeren aan de universiteit van Oxford. Hij deed dat op een beurs voor wiskunde. Zijn studietijd verliep goed en hij solliciteerde na afloop tevergeefs bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, waarna hij als journalist voor de Financial Times aan de slag ging. Later schreef hij voor de Sunday Telegraph als redacteur vanuit de Londense City. Vanuit die posities ontwikkelde hij zich tot een kenner van de financiële wereld.

Macmillan en Douglas-Home

Lawson werd in 1963 aangetrokken door de Conservatieve Partij voor het schrijven van toespraken voor Harold Macmillan en Sir Alec Douglas-Home tijdens de parlementsverkiezingen van 1964. Hoewel de verkiezingen werden gewonnen door het Labour van Harold Wilson, had de speechschrijver indruk gemaakt en mede daardoor bleef hij verbonden aan de partij. Hij keerde terug naar de journalistiek, waar hij voor The Spectator werkte van 1966 tot 1970. Vier jaar later veroverde hij een Lagerhuis-zetel voor het kiesdistrict Blaby, een post die hij tot 1992 zou behouden.

Golden boy

Nadat Margaret Thatcher de verkiezingen van 1979 had gewonnen werd Lawson aangesteld als staatssecretaris voor Financiën en in 1983 bevorderde zij hem tot minister van Financiën. De twee vormden een duo en Lawson werd de architect van haar succesvolle neoliberale economische beleid. Thatcher schatte hem op waarde en noemde hem my golden boy – mijn gouden jongen. Hij duwde een omvangrijk programma door het parlement van privatisering en deregulering, en daarmee hielp hij de vakbonden te breken. Hij maakte zich er niet populair mee. Lawsons conservatieve collega’s hadden respect, maar geen achting voor hem.

Conflict met Thatcher

In 1989 trad Lawson af na een fikse ruzie met Thatcher over het monetaire beleid ten opzichte van Brussel. Zij stond sceptisch tegenover het op te tuigen Europese Monetaire Systeem (EMS) terwijl hij juist open stond voor integratie daarin. Thatcher nam daarom een economische adviseur aan om Lawson de pas af te snijden. De minister probeerde juist meer buitenlandse investeringen te krijgen door de wisselkoersen meer gelijk te trekken met die van andere EG-landen. In wezen was Thatcher steeds achterdochtiger tegenover hem geworden, omdat haar laatste verkiezingsoverwinning, in 1987, viel toe te wijzen aan zijn succesvolle economische beleid.

Backbencher

Het vertrek van Lawson kondigde het einde van Thatchers premierschap aan: langzaamaan keerden meer ministers zich tegen haar totdat ze in het najaar van 1990 het vertrouwen van een meerderheid van jaar kabinet verloor. Ze maakte plaats voor John Major. Lawson was toen allang een backbencher, die in 1992 wisselde van het Lager- naar het Hogerhuis, waar hij tot 31 december 2022 zitting had. In aanloop naar het Brexit-referendum ontpopte hij zich als een groot voorstander voor het verlaten van de EU, omdat dat volgens hem grote economische voordelen zou hebben.

Nigella Lawson

Lawson was een vader van zes kinderen, onder wie journalist Dominic Lawson en rector Tom Lawson van het Eastbourne College. Zijn meest bekendste kind was ongetwijfeld Nigella Lawson, de ex-journaliste en populaire tv-kokkin die in de jaren 2000 furore maakte met haar wekelijkse kookprogramma. Soms trad haar vader daar in op. Ondanks dat hij voor de Brexit was, vertoefde Lawson tot op hoge leeftijd ieder jaar maandenlang in zijn Franse vakantiehuis. Hij was tot op twee keer toe getrouwd. Zijn eerste vrouw, Vanessa Salmon, was een lid van de familie die het cateringbedrijf J Lyons & Co oprichtte.

Krachtpatser

Lawson stierf op 3 april 2023, op 91-jarige leeftijd. Na het bekend worden van zijn dood noemde premier Rishi Sunak Lawson een ‘inspiratie voor mij’ en voor andere conservatieve politici. Laubour-leider Keir Starmer merkte op dat hij een ‘echte krachtpatser’ was.

Lees ook:
Lawson zweert decolleté af
Nigella Lawson, de populaire Britse tv-kok van Joodse komaf, heeft het helemaal gehad met strakke topjes en een laag decolleté. In plaats daarvan gaf ze deze week de voorkeur aan een broekpak – kleding die over het algemeen als feministisch en geëmancipeerd wordt gezien. Op de rode loper van een mode- en cultuurfestival Stylist Live in Londen, zaterdag, liet ze haar nieuwe look zien. De tijd van ‘food porn’ lijkt voorbij.