Onderzoek naar rol Rode Kruis in Tweede Wereldoorlog

Het onderzoek is een opdracht van het Nederlandse Rode Kruis. Hoewel verschillende historici eerder aandacht besteedden aan het functioneren van de organisatie tijdens de oorlog, bestaat er nog geen overzichtstudie. Het Rode Kruis is zich er in de afgelopen jaren van bewust geworden dat een onafhankelijke studie over dit complexe onderwerp nodig is. Tjdens een symposium op 29 maart 2012 erkende directeur Cees Breederveld (Nederlandse Rode Kruis) dat zijn organisatie de Joodse bevolking tijdens de Tweede Wereldoorlog in de steek heeft gelaten en kondigde hij aan dat er een onderzoek zou komen. Een video-opname van Breedervelds lezing is nog te bekijken op de website van educatief centrum Crescas.

Het onderzoeksproject, dat nu van start gaat, wordt uitgevoerd door Regina Grüter, historicus en onderzoeker bij het NIOD. Ze wordt bijgestaan door een begeleidingscommissie die de onafhankelijkheid en de wetenschappelijke kwaliteit van het onderzoek bewaakt. Het onderzoek richt zich in eerste instantie op het ontbreken van hulp aan vervolgde Joden en politieke gevangenen, de manier waarop het Rode Kruis als humanitaire organisatie functioneerde tijdens de bezetting en het verwerken van de kritiek van in de steek gelaten overlevenden. Het Rode Kruis zal de uitkomsten van het project gebruiken als lessen uit het verleden en die inzetten om soortgelijke fouten in de toekomst te voorkomen.

Regina Grüter heeft een reputatie waar het gaat om historisch onderzoek. Ze promoveerde op de affaires rond Friedrich Weinreb (‘Een fantast schrijft geschiedenis’). Grüter werkte als onderzoeker voor de Commissie Scholten en gaf leiding aan het verificatieteam van de Individuele Maror-Gelden. Tussen 2003 en 2012 was zij als hoofd van de afdeling Oorlogsnazorg verbonden aan het Nederlandse Rode Kruis. In 2010 was zij getuige-deskundige in het proces tegen Iwan Demjanjuk in München. Zij is vanwege haar kennis van het Nederlandse Rode Kruis en haar onderzoekservaring uitgekozen om het onderzoek uit te voeren [MW].