Onderzoek naar toekomst Europees Jodendom

onderzoek Europees-Joodse gemeenschap
surveymonkey.com (dv)

In opdracht van de American Joint Distribution Committee is onderzoek gedaan naar ontwikkelingen en uitdagingen voor de Europees-Joodse gemeenschap. In de periode juni-augustus 2015 zijn 314 bestuurders en professionals van Joodse organisaties uit 29 landen gevraagd naar hun mening over de grote uitdagingen van hun gemeenschap vandaag en verwachte ontwikkelingen in de komende 5-10 jaar. Het onderzoek – Third Survey of European Leaders – werd uitgevoerd door Trinity College (Hartford, Connecticut, VS). De respondenten beantwoordden 45 vragen.

Toekomstige prioriteiten voor Joodse gemeenschappen
De in het onderzoek genoemde prioriteiten zijn gericht op zaken die binnen de invloedssfeer van de respondenten liggen. De hoogste prioriteiten, in volgorde van belangrijkheid, waren: 1) het versterken van Joods onderwijs; 2) de ontwikkeling van jong leiderschap in besluitvormende organisaties en 3) steun aan Joden in nood. De enige afwijking in de prioritering ten opzichte van hetzelfde onderzoek in 2011 was een hogere prioriteit voor 4) het bestrijden van antisemitisme en 5) het versterken van de interreligieuze dialoog.

Bedreigingen van de toekomst van de Joodse gemeenschap
De belangrijkste bedreigingen, die zijn genoemd hebben allemaal betrekking op interne problemen binnen de Joodse gemeenschap: vervreemding van Joden van het Joodse gemeenschapsleven (61%); zwakheid van Joodse organisaties (55%) en demografische achteruitgang (54%). Gemengde huwelijken worden niet lange beschouwd als de belangrijkste bedreiging (in 2008 stond dit nog bovenaan de lijst met een respons van 64%; in 2011 zakte dit naar 54% en in 2015 is dit 44%). Antisemitisme klimt het hardste omhoog op de lijst van bedreigingen met een score van 40% (in 2011: 26%).

Joodse status en gemengde huwelijken
Zaken rond Joodse status, niet-orthodoxe overgang tot het Jodendom en lidmaatschap van de Joodse gemeente worden als grote zorg ervaren. De algemene tendens is om inclusief en uitnodigend te zijn in plaatst van exclusief en strikt. De meningen verschillen vooral per gemeenschap en door bepaalde spanningen binnen de gemeenschap. De meeste respondenten waren pessimistisch gestemd, waarbij 47% verwacht dat deze problemen in de toekomst alleen maar zullen toenemen.

Financiën
De algemene beoordeling van de huidige financiële positie van Joodse gemeenschappen loopt sterk uiteen. Een meerderheid van de respondenten zag de financiële situatie van hun gemeenschap als krap maar handelbaar (43%) en sommigen beschreven het als krap en toenemend onhandelbaar (26%). Slechts 18% oordeelde de situatie als gezond terwijl 13% hun situatie kritiek noemde. Voor de komende 5-10 jaar is de tendens negatief: 40% verwacht dat de algemene financiële situatie van de gemeenschap enigszins of behoorlijk achteruit zal gaan. 18% rekent op iets of behoorlijk betere financiële tijden.

Veiligheid
Respondenten werden gevraagd hoe veilig zij zich als Joden in hun land voelen. Een grote meerderheid voelt zich veilig (22% heel veilig; 63% redelijk veilig), 9% voelt zich redelijk onveilig en 5% helemaal niet veilig. Er zijn op dit punt geen statistische verschillen vanwege socio-demografische of regionale verdeling.  Dit gebrek aan regionale variatie is opvallend en van historische betekenis voor Joden in Europa, aldus de onderzoekers.

Antisemitisme
De ondervraagden beschouwden antisemitisme als toenemend en een belangrijke bedreiging. Zij waren vooral bezorgd over de toename ervan op internet. Gevraagd naar verwachte veranderingen over de komende 5-10 jaar, is men pessimistisch, waarbij 67%  verwacht dat vooroordelen iets of aanzienlijk zullen toenemen. West-Europese respondenten beschouwen antisemitisme als een grotere bedreiging dan Oost-Europeanen en zagen ook een verslechtering in de situatie ten opzichte van vorige onderzoeken. De ondervraagden vinden dat hun Joodse gemeenschap weinig bondgenoten heeft in de bredere samenleving.

Europa
Er is een wens om de onderlinge verhoudingen tussen Joodse gemeenschappen te versterken en om deel uit te maken van een Europees-Joodse organisatie, met name in Oost-Europa. Aan de andere kant erkent men dat er nauwelijks sprake is van echte integratie. Bestuurders hebben weinig rechtstreekse kennis van andere Joodse gemeenschappen in Europa. Er is behoefte aan Joodse solidariteit en een Europees-Joodse identiteit, maar tegelijkertijd ook pessimisme: slechts 8% is van mening dat de toekomst van het Europese Jodendom levendig en positief is.

Israël
De relatie met de Israëlische staat en bevolking wordt van groot belang beschouwd voor de Europees-Joodse gemeenschappen, maar met de wijdverbreide vaststelling dat dit steeds problematischer en omstredener wordt naarmate gebeurtenissen in het Midden-Oosten door heel Europa weergalmen. Waarschijnlijk vanwege deze vaststelling bestaat de grootste consensus (84%) over het feit dat Joodse gemeenschappen meer ruimte moeten bieden aan hun leden om uiteenlopende meningen en standpunten in te nemen ten aanzien van Israël en Israëlisch regeringsbeleid. Er was ook een sterke consensus (85%) dat gebeurtenissen in Israël soms leiden tot toename van antisemitisme in het eigen land.

De complete resultaten van het onderzoek zijn hier te vinden.

Categorie:

Home » Achtergrond » Analyse » Onderzoek naar toekomst Europees Jodendom