Onrust om komst AZC in Joods Amstelveen

In de Joodse gemeenschap van Amstelveen is onrust ontstaan over de opening van een asielzoekerscentrum (AZC), dit jaar in de wijk Kronenburg. Over negen maanden worden daar in een leegstaand kantoorgebouw zo’n driehonderd asielzoekers gevestigd. Joodse omwonenden hebben zorgen voor hun veiligheid, zeker na de pogrom van 7 oktober in Israël, en willen op zijn minst extra maatregelen als het AZC er komt.

Niet tegen

Er vond een informatiebijeenkomst plaats voor de buurt, waar ook bewoners uit het naburige Buitenveldert in Amsterdam op afkwamen. De sfeer was enigszins grimmig en gespannen. Veel Joodse omwonenden zijn niet tegen de komst van een AZC in Amstelveen, maar willen het centrum niet in deze buurt. Veel asielzoekers komen namelijk uit moslimlanden, die vaak zijn grootgebracht met een antisemitische ideologie tegen Israël. Ook werd gezegd dat het vooral gaat om alleenstaande mannen uit Syrië.

Gan Hasjalom

Het toekomstige AZC ligt bovendien vlak naast Gan Hasjalom, de begraafplaats van de Joods Liberale Gemeente (LJG). Daar komen veel bezoekers met een Joodse achtergrond. Die voelen zich niet op hun gemak met de gedachte van asielzoekers uit het Midden-Oosten in de buurt, zeker vanwege de oorlog in Gaza tussen Israël en Hamas. Ook de moordpartij van 7 oktober 2023 speelt een rol. Verder vrezen ze dat Joodse graven geschonden zullen worden.

Joods leven

En in het aangrenzende Buitenveldert zijn de drie Joodse scholen – Rosj Pina, Cheider en Maimonides. Het Joods Bijzonder Onderwijs (JBW) is al druk met beveiliging bezig, aldus de aanwezigen, en moet met een AZC om de hoek nog harder werken om alles te beveiligen. Tevens is er vrees voor incidenten of aanvallen van asielzoekers die anti-Joods zijn. Dezelfde argumenten gelden voor de andere Joodse voorzieningen in de wijk, zoals kosjere horeca, winkels, maar ook bejaardentehuis Beth Sjalom en de synagogen.

Andere realiteit

Tegen RTVNH zei Ran, een van de aanwezigen: “Sinds 7 oktober leven we in een andere realiteit,” wijzend op de pogrom van Hamas op Israëli’s en de golf van antisemitisme die sindsdien is ontstaan. Joden in Amstelveen en Buitenveldert kregen toen te maken met bekladdingen en dreigementen. “Huizen zijn gemarkeerd met hakenkruizen en davidsterren. Ouders moesten hun kinderen naar school begeleiden omdat ze werden bedreigd door klasgenoten.” 

Regie nemen

Bewoner Mouritz zei: “Als je binnen zo’n Joodse gemeenschap een groep mensen gaat zetten uit gebieden met op zijn zachtst gezegd niet hele vriendelijke denkbeelden ten aanzien van Joden, moet je daar toch voorzichtig mee omgaan. Hoe ga je ervoor zorgen dat er geen incidenten gebeuren?” Hij en Ran roepen de gemeente Amstelveen en het Centraal Opvangorgaan Asielzoekers (COA) op om naar een andere locatie uit te kijken of op zijn minst de regie te nemen over wie er in het AZC komt.

Gezinnen

Volgens de gemeente komen er ‘gezinnen’ in AZC-Kronenburg, maar op de informatieavond kon wethouder Adam Ezakalai (VVD) dat nog niet met zekerheid zeggen. Er wordt rekening gehouden met, zo klonk het. Mouritz: “Als de Joodse gemeenschap tijdens de sjabbat bijvoorbeeld naar de synagoge loopt, zou er extra politiesurveillance moeten zijn. Of als de Joodse scholen beginnen of uit zijn.” Ran tegen RTVNH: “Het enige wat wij de gemeente vragen is om preventieve maatregelen te treffen en niet alleen te reageren wanneer het misgaat.”

Niet generaliseren

Beiden stellen dat ze niet denken dat iedere bewoner van het toekomstige AZC een antisemiet is. “Ik zeg niet dat je die mensen geen kans moet geven, maar je moet op z’n minst weten wie die mensen zijn, hoe je het gaat aanpakken en hoe je zoveel mogelijk gaat voorkomen dat er excessen plaatsvinden”, aldus Mouritz tegen de zender. Ran: “Maar er is maar één persoon voor nodig die bijvoorbeeld iets roept naar een groep Joodse kinderen die tijdens de sjabbat naar de synagoge gaan en het veiligheidsgevoel in onze stad zakt naar nul.”

Spreidingswet

Mocht de gemeente er toch voor kiezen het AZC er niet te laten komen, dan kunnen er problemen ontstaan met het Rijk. Vorige week werd immers de spreidingswet aangenomen door de Eerste Kamer [de VVD-fractie aldaar stemde verrassend voor en zo werd een meerderheid mogelijk, red.] die regelt dat gemeenten in de toekomst door het Rijk gedwongen kunnen worden een plek voor asielzoekers te accepteren. De spreidingswet is donderdag ingegaan.

Terug van weggeweest

Reeds in 2015 was er gedoe en turbulentie over het project voor een AZC in de Amstelveense wijk. Indertijd was de vluchtelingencrisis de aanleiding om het centrum te openen, in hetzelfde leegstaande kantoorpand. Ook toen stuitten gemeente en het COA op bezwaren van Joodse omwonenden. De golf aan asielzoekers nam af en het AZC kwam er voorlopig niet. Nu de opvang in Nederland is vastgelopen is het kantoorgebouw weer in beeld en is de onrust in de omgeving terug van weggeweest.