Paus Pius XII wist van de massamoord op de Joden en zweeg als het graf

Pius XII
wiki

‘Oorlogspaus’ Pius XII heeft wel degelijk geweten van de genocide op de Joden. In 1942 hebben de Amerikanen hem daarover per brief op de hoogte gesteld. Dit was in september 1942. Duitse historici hebben de brief ontdekt tijdens onderzoek in de archieven van het Vaticaan. Pius XII was zeer omstreden omdat hij in de oorlog te weinig zou hebben gedaan om Joden te redden. De huidige paus heeft de archiefkasten acht jaar eerder dan gepland laten openen om duidelijkheid te bieden.

Brief is gevonden
Pius XII, die van 1939 tot 1958 paus was, loodste de katholieke kerk op eigen wijze door de oorlogsjaren heen. In september 1942 gaven zijn medewerkers hem een brief van Myron Charles Taylor, de Amerikaanse gezant bij het Vaticaan. Hij schreef in over de moord op Joden in nazi-Duitsland. Eerder was al bekend dat Pius XII de brief had gekregen, maar nog nooit is het bewezen. Duitse onderzoekers onder leiding van kerkhistoricus Hubert Wolf is hij gevonden. In de krant Die Zeit maken ze er melding van.

Roosevelt
In de brief schrijven de Amerikanen onder meer over de deportatie van honderdduizenden Joden naar Duitse concentratiekampen, en over massa-executies en bloedbaden in het Oosten van Polen. Met het schrijven wilde de Amerikaanse president Franklin Roosevelt de paus op de hoogte stellen en hem overhalen om publiekelijk protest aan te tekenen. Pius XII las de brief, maar deed er uiteindelijk niets mee. Hij koos ervoor om te zwijgen.

Onduidelijkheid
Na de oorlog rezen er rond de paus veel vragen. Waarom negeerde hij de verzoeken van Duitse en andere bisschoppen om publiekelijk stelling te nemen tegen de Jodenvervolging? En waarom heeft hij het document tegen de rassentheorie van de nazi’s, waaraan zijn voorganger werkte, nooit voltooid? Maar ook: klopt het dat dankzij Pius’ XII rol vele Italiaanse Joden van de dood zijn gered?

Foute paus?
Jarenlang hebben Joodse organisaties binnen en buiten Italië aangedrongen op het openen van de archieven om te achterhalen of Pius XII fout was in de oorlogsjaren. Volgens paus Franciscus heeft zijn voorganger Pius XII te veel blootgestaan aan ‘vooroordelen en overdrijving’. De zwijgzaamheid van het Vaticaan over de oorlogspaus was in werkelijkheid juist een poging om ‘de vlam van het humanitaire werk en het werk van de geheime, maar actieve diplomatie brandende te houden’, meent Franciscus.

Archieven eerder open
Om duidelijkheid te bieden en zijn voorganger van diens slechte imago af te helpen, heeft Franciscus de archieven acht jaar eerder geopend dan gepland. Honderden wetenschappers meldden zich aan om in het Apostolische Archief te mogen speuren. Er is een planning gemaakt met periodes die aan onderzoekers zijn toebedeeld. Ook Nederlandse en Belgische historici gaan nog naar het Vaticaan om onderzoek te doen. Het zal zeker een paar jaar duren voordat alles uitgezocht is.

Lees ook:
Archieven van het Vaticaan geopend voor onderzoek over rol ‘oorlogspaus’ Pius XII

De archieven van het Vaticaan gaan vandaag, maandag 2 maart, eerder open voor onderzoekers. Volgens kerkhistoricus Jan De Volder van de Katholieke Universiteit in Leuven zal het jaren aan studie kosten om heldere antwoorden te vinden op deze vragen.

Categorie: |

Home » Nieuws » Paus Pius XII wist van de massamoord op de Joden en zweeg als het graf