Poetin eist gezag over Alexander Nevsky kerk in Jeruzalem

De Russische president Vladimir Poetin eist dat Israël de beroemde Alexander Nevsky kerk in Jeruzalem overdraagt aan Rusland. De voormalige regering-Netanyahu was dit overeengekomen met de Russische autoriteiten, maar de overdracht is tegengehouden door een rechtbank in Jeruzalem.

In een brief aan de Israëlische premier Naftali Bennett schrijft Poetin dat hij het gezag over de kerk moet overdragen. Dat meldt de Israëlische website Ynet. Daarmee brengt hij premier Naftali Bennett in een lastig parket, omdat dit een schending van de westerse sancties zou betekenen.

De overdracht van de Alexander Nevsky kerk is in 2020 beloofd door oud-premier Benjamin Netanyahu. Algemeen wordt aangenomen dat die toezegging is gedaan vanwege de vrijlating van een Israëlische toeriste. Naama Issachar werd in de Russische hoofdstad Moskou opgepakt met een kleine hoeveelheid marijuana in haar bagage.

Eigendomsrecht
Het geschil over het eigendomsrecht kent een lange geschiedenis. De grond waarop de kerk staat, is in 1859 aangekocht door tsaar Alexander II. De zogenoemde Alexanderplaats is een complex van verschillende historische gebouwen in de Oude Stad van Jeruzalem. Daarvan is de Alexander Nevsky kerk de bekendste. Na de Russische revolutie van 1917 ontstond er een geschil over wie de rechtmatige eigenaar is. Twee Russische historische verenigingen voor de bestudering van het Midden-Oosten, waarvan er een is gelieerd aan het Kremlin, claimen het eigendom. Poetin eist dat die laatste organisatie de zeggenschap krijgt over het complex.

Zowel uit religieus als politiek oogpunt is de overdracht van belang. De Alexander Nevsky kerk is weliswaar Russisch-Orthodox, maar staat niet onder Russisch gezag. Daarnaast is de Alexanderplaats eerder door Israël aangewezen als ‘heilige plaats’, en kan daardoor niet zomaar worden overgedragen aan een andere eigenaar. Om die reden verklaarde een rechtbank in Jeruzalem de belofte van Netanyahu aan Poetin ongeldig. Een speciale commissie, ingesteld door premier Naftali Bennett, is nog niet tot een oordeel gekomen over het geschil. Vervolgens brak de oorlog in Oekraïne uit en kreeg Rusland te maken met vergaande westerse sancties. Sindsdien probeert Israël goede betrekkingen te onderhouden met zowel de westerse mogendheden als met Rusland.

Gevoelig moment
Het conflict over de Alexander Nevsky kerk komt op een gevoelig moment. Afgelopen zondag werd de Israëlische ambassadeur Alexander Ben Zvi in Moskou op het matje geroepen. Hij moest uitleg geven over de uitspraken van minister Yair Lapid van Buitenlandse Zaken over de oorlog in Oekraïne. Lapid had tijdens een bezoek aan Griekenland president Poetin en het Russische leger beschuldigd van oorlogsmisdaden en genocide.

Beeld: Etan Tal, via Wikimedia Commons CC BY 3.0

Lees ook:
Bennett vliegt heen-en-weer om te willen bemiddelen in Oekraïne-oorlog
De Israëlische premier Naftali Bennett heeft vriend en vijand verrast met zijn actie om te willen bemiddelen tussen Rusland en Oekraïne. Sinds de Russische inval in het buurland, die plaatsvond op 20 februari, is er een bloedige oorlog ontstaan waarbij Oekraïense steden worden aangevallen en burgers hun leven niet meer zeker zijn. Israël hoopt op een staakt-het-vuren. Het land heeft goede betrekkingen met zowel Moskou als Kiev en denkt een neutrale rol te kunnen spelen.