Polen ondertekent wet voor geroofd Joods bezit, Israël roept ambassadeur terug

Israël heeft zijn ambassadeur in Polen teruggeroepen uit woede over de nieuwe Poolse eigendomswet. Die maakt het moeilijker voor Joodse overlevenden en nabestaanden om geroofd bezit terug te eisen. De wet regelt in het algemeen dat de huidige eigenaren of hun erfgenamen na dertig jaar geen aanspraak meer mogen maken op in beslag genomen eigendommen. Hierdoor komen ook de claims in het gedrang over bezittingen van Poolse Joden. Die raakten tijdens de Tweede Wereldoorlog veelal al hun eigendommen kwijt. Na de oorlog kwamen die goederen in handen van de communisten.

Volgens de Poolse regering is de eigendomswet een logisch gevolg van een eerdere uitspraak van het Poolse Constitutionele Hof. Dat bepaalde dat er een grens moet zijn aan de periode waarin mensen een inbeslagname kunnen aanvechten. Die deadline is nu vastgesteld op dertig jaar en geldt voor alle lopende zaken.

Immoreel
Israël neemt het Poolse besluit hoog op. Dit treft volgens de Israëlische regering zo’n negentig procent van de Joodse eigendomsclaims. Minister Yair Lapid van Buitenlandse Zaken heeft zijn Israëlische ambassadeur teruggeroepen. De Poolse ambassadeur is voorlopig niet welkom op zijn post in Israël. Lapid zei verder dat Polen ‘de grootste tragedie in de menselijke geschiedenis niet honoreert’. Hij noemde de wet ‘immoreel en antisemitisch’. Ook de Verenigde Staten hebben geprobeerd in te grijpen. Minister Antony Blinken van Buitenlandse Zaken riep de Poolse president Andrzej Duda op de wet niet te ondertekenen.

President Duda zei de internationale protesten ‘gehoord te hebben’, maar besloot uiteindelijk toch de eigendomswet goed te keuren. Daarmee moet een einde komen aan ‘een tijdperk van juridische chaos’. In totaal omvatten de Joodse claims slechts een klein deel van alle geschillen. De overgrote meerderheid gaat over zaken die Polen tegen de eigen overheid hebben aangespannen wegens onrechtmatige inbeslagnames. Die rechtszaken kunnen soms jaren duren. Maar volgens anderen wordt de Joodse gemeenschap wel degelijk onevenredig hard getroffen.

Lees ook:
CJO: ‘Stappen voor restitutie Joodse roofkunst zijn doorbraak’. Het demissionaire kabinet heeft besloten dat Joodse roofkunst in het bezit van de staat waarvan niet duidelijk wordt wie de de rechtmatige bezitters of erven zijn, zal worden gegeven aan de Joodse gemeenschap als geheel. Hiermee wordt een antwoord gevonden voor de circa 3.700 gesloten werken waarvan de Joodse eigenaren onbekend zijn. Het Centraal Joods Overleg (CJO), de parapluorganisatie van Joods Nederland, juicht het besluit toe en spreekt van ‘een doorbraak’.