Politie doet onderzoek naar ‘laseractie extreemrechts’ op Anne Frankhuis

Op de gevel van het museumgedeelte van het Anne Frankhuis is een laseractie geweest. De tekst is een verwijzing naar de complottheorie dat het Joodse meisje haar dagboek nooit zelf heeft geschreven. In blauwe letters was donderdagavond te lezen: ‘Anne Frank uitvinder van de balpen’. Het is opgenomen op een video, die wordt gedeeld op een Telegramkanaal van extreemrechtse groepen. De Amsterdamse politie doet onderzoek en de Amsterdamse burgemeester zegt ‘geschokt’ te zijn. Ook het Centraal Joods Overleg (CJO) en CIDI spreken schande van de actie.

Lasertekst

Het gebeurde allemaal op donderdagavond. Terwijl nietsvermoedende toeristen over de Prinsengracht slenterden, projecteerden onbekenden een lasertekst op de gevel van het museumdeel van het Anne Frankhuis. De leus: ‘Anne Frank uitvinder van de balpen’ verwijst naar de bewering at Anne Frank haar dagboek niet zelf geschreven heeft. De video bevat ook een antisemitisch lied. Te zien is dat iemand wijst naar de laserprojectie en verontwaardigd is. Ook is er opgelaten in de buurt om beelden te maken van de omgeving.

Balpen

In de jaren zestig van de vorige eeuw liet een onderzoeker losse vellen papier in het dagboek achter, die met een balpen geschreven waren. Rechts-extremisten zien daarin het bewijs dat het dagboek onecht zou zijn, omdat de balpen pas na de Tweede Wereldoorlog in Nederland kwam. Maar de vellen zijn hoogstwaarschijnlijk per ongeluk in het dagboek blijven zitten en doen niets af aan de echtheid ervan, constateerden onderzoekers. In de jaren tachtig werd het een en ander duidelijk. De echtheid van het dagboek staat onomstotelijk vast.

‘Geschokt’

De Amsterdamse politie zegt het incident en de video op Telegram nader te onderzoeken. Burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) zegt dat de projectie ‘verwijst naar een complottheorie over ontkenning van de Holocaust. Ik ben geschokt en woedend over deze laffe, verwerpelijke daad’. Ook het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) laat weten de actie ‘walgelijk’ te vinden. ‘Het suggereert dat het dagboek en de Holocaust vervalst is, en het nazisme dus niet zo erg was. Pijnlijk en beledigend voor alle slachtoffers’, twittert de organisatie.

Reactie CJO

Ook het CJO heeft met afgrijzen kennisgenomen van de laserprojectie. “Antisemitisme en het bagatelliseren van de Sjoa hebben een nieuw dieptepunt bereikt. Onze slachtoffers zijn zelfs in de dood niet veilig. Dit is een aanval op ons herinneren en ons herdenken,” zegt CJO-voorzitter Chanan Hertzberger. Hij wijst erop dat steeds weer uit onderzoeken naar voren komt dat antisemitisme niet weg is en zich steeds dieper lijkt te wortelen in de samenleving. “Deze afschuwelijke actie is daar een sprekend voorbeeld van.”

Erasmusbrug

Op Oudejaarsavond was er ook al een laseractie met rechts-extremistische teksten. Op de Erasmusbrug waren teksten te lezen als ‘White Lives Matter’ en ‘Vrolijk blank 2023′. Ook was er ‘Fourteen words’ te zien. Dat is een code die in neo-nazistische kringen betekent: ‘We moeten het bestaan van ons volk en een toekomst voor blanke kinderen verzekeren’. Het een en ander was live te zien op televisie. Volgens het Openbaar Ministerie zijn de leuzen discriminatoir en dus strafbaar. Ook naar deze actie loopt een onderzoek.

Over de balpenkwestie

Het Duitse weekblad Der Spiegel meldde in 1980 dat het Duitse Bundeskriminalamt in een onderzoek had gesteld dat er in het dagboek van Anne Frank gebruik gemaakt was van een balpen. In 1985 heeft het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) aan het Bundeskriminalamt gevraagd aan te geven waar het balpenschrift te vinden was in de dagboeken. Dat lukte de Duitsers niet.

Bij het onderzoek door het Nederlandse Gerechtelijk Laboratorium naar de dagboeken van Anne Frank is naar voren gekomen dat op enkele plaatsen, niet meer dan zes, kleine correcties en een bladzijdenummering te vinden zijn, die met een ballpoint zijn geschreven. Deze zijn na de oorlog aangebracht en hebben geen enkele consequentie voor de echtheid van de dagboeken zelf, zo staat in de NIOD-uitgave De Dagboeken van Anne Frank uit 1986.