Politiek landschap Israël verandert al ruim voor de verkiezingen
Het politieke landschap van Israël is in korte tijd enorm verschoven. Dit gebeurde nadat premier Benjamin Netanyahu vorige week vervroegde verkiezingen voor het parlement, de Knesset, uitschreef. Verschillende politieke partijen aan linker en rechterzijde zijn uit elkaar gevallen. Ook zijn er nieuwe formaties ontstaan. Niettemin blijft Netanyahu’s Likud-partij in de peilingen het grootst met circa dertig van de 120 parlementszetels, ondanks de corruptieonderzoeken die momenteel lopen. Mocht hij in staat van beschuldiging worden gesteld, dan kan zijn populariteit nog zakken. Netanyahu hoopt na de verkiezingen door te kunnen regeren met rechtse en religieuze partijen. Hij wil zijn karwei afmaken.
Kort na de aankondiging van de vervroegde verkiezingen maakten de ministers Naftali Bennett (Onderwijs) en Ayelet Shaket (Justitie) bekend hun partij Habayit Yehudi (het Joodse Huis) te verlaten. Samen richten ze een nieuwe partij op: Hayamin Hehadash (het Nieuwe Rechts), wat eigenlijk een soort voorzetting is van de oude partij, maar dan zonder religieuze inslag. Bennett en Shaked willen de banden met de fanatieke kolonisten op de Westelijke Jordaanoever losser maken, zodat hun nieuwe partij ook aantrekkelijk wordt voor rechtse seculiere kiezers die weinig met deze fanatici van doen hebben. Zij zitten momenteel vooral bij Likud van Netanyahu. Het duo is voor een eenstaatoplossing, waarbij de Westelijke Jordaanoever wordt geannexeerd met uitzondering van de Palestijnse enclaves die thans voor de Palestijnse Autoriteit worden bestuurd. Die kunnen dan een confederatie met Jordanië vormen, zo klinkt het.
Op dinsdag rommelde het behoorlijk bij de Zionistische Unie – een links samenwerkingsverband tussen de Arbeidspartij, de partij Hatnuah en de Groene partij. Dit verbond vormt vooralsnog met 24 zetels de tweede fractie in de Knesset. Leider Avy Gabbay van de Arbeidspartij verklaarde dat de samenwerking met leider Tzipi Livni (ex-minister van Buitenlandse Zaken) van Hatnuah ophoudt te bestaan. Volgens hem zou Livni geprobeerd hebben om teveel macht naar zichzelf toe te trekken. Dit ten koste van Gabbay zelf. Omdat Gabbay niet in de Knesset zit en pas vorig jaar tot voorman van de Arbeidspartij werd gekozen, was hij moeilijker zichtbaar in het politieke debat. Livni fungeerde steeds meer als de parlementaire oppositieleider. Analisten stellen dat Gabbay wel iets moest doen om in beeld te blijven. Het is onduidelijk wat de volgende stap van Livni zal zijn. Haar partij Hatnuah kan meedoen aan de vervroegde verkiezingen, maar het is onduidelijk of die de kiesdrempel van 3,25 procent wel zal halen.
Naast de breuk in het linkse kamp zijn er nieuwe partijen opgericht door de voormalige legerleiders Benny Gantz en Moshe Ya’alon. Ya’alon stapte eerder op als minister van Defensie onder Netanyahu en denkt nu zelf kans te maken om in de Knesset terug te keren. Verder blijkt uit opiniepeilingen blijkt dat Gantz na Netanyahu de meest populaire politicus is. De verwachting is echter dat zodra Gantz in populariteit zal zakken wanneer hij duidelijker wordt over zijn politieke denkbeelden. Samen roepen ze op om een blok te vormen tegen Netanyahu, maar die staat met dertig zetels in de peilingen bovenaan. Mocht hij voor de verkiezingen door het Openbaar Ministerie in staat van beschuldiging worden gesteld wegens corruptie, dan zou het kunnen dat zijn populariteit zakt. Volgens een peiling in de krant Jerusalem Post vindt de meerderheid van de Israëli’s dat de premier moet vertrekken als hij wordt vervolgd.
Verder is er nog de rechtse partij Israël Ons Huis van ex-miniser Avigdor Lieberman. Die staat er slecht voor in de peilingen. Zo slecht dat verwacht wordt dat hij de kiesdrempel niet zal halen. Daarnaast zijn er problemen bij de overbleven delen van Habayit Yehudi van Bennett en Shaked. Ze zijn stuurloos na het vertrek van hun kopstukken, maar lijken zich vooralsnog te kunnen hergroeperen.
