‘Rechten brengen ook plichten met zich mee’ – column Hanneke Gelderblom

Resulteert het recht om niet gevaccineerd te willen worden in onterecht opgelegde beperkingen?

Afgelopen zondag waren er in Nederland twee bijeenkomsten die veel aandacht kregen. Max Verstappen werd winnaar op het heropende racecircuit van Zandvoort. Hier mochten voor het eerst in de openlucht 70.000 mensen aanwezig zijn. Niet met de auto naar Zandvoort, dus voor het overgrote deel allemaal netjes met de trein gekomen, liepen zij keurig door de straten naar het circuit en om daar op hun duur betaalde plaats van het ‘vroem vroem’-lawaai te genieten. Deze eerste grote manifestatie na Corona wordt als geslaagd gezien. De burgemeester was na afloop uitermate tevreden.

De andere bijeenkomst was een demonstratie in Amsterdam van 20.000 mensen met als motto ‘opkomen voor je grondrechten’. De kern is het recht om met een beroep op je privacy vaccinatie tegen corona te weigeren. In het kader van wat men ‘de dwang en drang tot vaccineren noemt’ worden vele complottheorieën als de ultieme waarheid gepresenteerd. Haast als vanzelfsprekend wordt in de demonstratie ook een behoorlijk stuk Jodenhaat meegedragen en dat manifesteert zich in een kledingstuk met een gele ster. De burgemeester van Amsterdam sprak hierover haar afschuw uit.

Niet aan de orde kwam de vraag: hoe verstrikt in complottheorieën moet je zijn wanneer je het verschil niet meer ziet tussen de verplichting uit de Tweede Wereldoorlog om een ster te dragen als eerste stap op vervoer naar Auschwitz en het recht om je niet te laten inenten?

Wat zijn de gevolgen wanneer je van het recht om niet gevaccineerd te willen worden gebruikt maakt? In veel landen speelt deze principiële vraag. In Duitsland heeft men inmiddels een zogenaamd GG-beleid. G1staat voor gevaccineerd zijn en G2 voor getest als je niet bent besmet. Wie niet over een van  de twee G’s beschikt, komt niet binnen. Niet in het café niet in het restaurant, niet in de bioscoop. Italië heeft iets soortgelijks, de ‘Green Pass’, waarmee je alleen openbare gelegenheden binnenkort als je gevaccineerd bent. En in Frankrijk wordt onder meer van het verplegend personeel verlangd dat men zich laat vaccineren.

In Nederland is er – en dat berust op brede instemming – nog steeds sprake van vrijwilligheid. Maar er ligt er een levensgroot dilemma voor de werkgever, die enerzijds niet aan zijn werknemer mag vragen of hij gevaccineerd is en anderzijds de verplichting heeft om voor een veilige werkomgeving te zorgen. Er wordt veel over geschreven, maar ik mis in de media de essentiële vraag: heeft het recht om niet gevaccineerd te willen worden ook consequenties voor deze weigeraars en alle andere medeburgers in ons land?

Helaas blijkt er met de viruswappies en anti-vaxxers nauwelijks een zinnige discussie te voeren. Hun geloof blijkt niet bespreekbaar. Zo bestaat inmiddels naast de bekende dansleraar ook een Artsen Covid Collectief. Dat klinkt natuurlijk heel vertrouwenswaardig, maar onderzoek wijst uit dat hun informatie op vele fronten niet deugt. Zo wordt in een van hun brochures gesteld dat er vijf tieners zijn overleden. Bij nader onderzoek blijkt dat één tiener te zijn. Na onderzoek van onafhankelijke artsen bleek dat hij waarschijnlijk is overleden aan een andere ziekte gezien zijn medicijnengebruik, zo schreef NRC. Ook de veel besproken bijwerkingen, waar de vele jongeren aan zouden lijden, hebben meer te maken met al eerder vastgestelde depressies dan met de gevolgen van vaccinatie.

Inmiddels blijkt dat tachtig procent van de ziekenhuis- en IC-bedden worden bezet door niet-revaccineerden. Wordt het langzamerhand niet eens tijd om naast de rechten op privacy die de wet ons allen terecht geeft, ook te praten en te schrijven over de plichten die iedere burger heeft? Zo zijn er bijvoorbeeld algemeen aanvaarde regels in het verkeer. Wie zich in zijn vrijheid belemmerd voelt en door een rood stoplicht rijdt, krijgt een bekeuring. Als je naar het buitenland op vakantie wil, heb je een paspoort nodig. Voor dat reisdocument moet je een pasfoto laten maken. Is dat beperking van je privacy of van je en lichamelijke integriteit?

Je woont in Nederland niet op een onbewoond eiland. Dus zijn er zaken waar een meerderheid ja tegen zegt, zoals de plicht in de auto een veiligheidsriem om te doen. Nog een ander voorbeeld: wanneer je kind naar de kinderopvang gaat, vraagt de leiding om een inentingsbewijs tegen mazelen. Dit als bescherming tegen deze ernstige kinderziekte voor alle andere kleintjes op het kinderdagverblijf. Deze discussie heeft enige tijd geduurd maar is inmiddels afgerond. Je houdt het recht om je kind niet te laten inenten, maar dan vervalt je recht op een plaats.

Wie er voor kiest niet gevaccineerd te willen worden, kiest voor de consequenties die dat met zich meebrengt. Het wordt tijd dat we in Nederland hierover duidelijkheid scheppen. Nu lijkt het er soms op dat we sinds het afschaffen van de dienstplicht ook het adagium ‘rechten brengen ook plichten met zich mee’ ook hebben afgeschaft.

Lees ook:
‘Woke zijn’ is de nieuwe leer – column Hanneke Gelderblom
‘Net als velen kijk ik met afschuw naar landen als Rusland, China en Wit-Rusland, waar je als je onderbouwde kritiek hebt op de machthebbers, ofwel in de gevangenis ofwel in een strafkamp belandt om slavenarbeid te verrichten. Op vrije voeten, na gevlucht te zijn, loop je het risico te worden vergiftigd met wereldwijd verboden middelen. Op reis wordt het vliegtuig waarin je zit gewoon gedwongen elders te landen. De piloot kan niet anders, omdat een gevechtsvliegtuig dat jouw toestel begeleidt – zogenaamd vanwege ‘een bom aan boord’ – je en alle andere passagiers anders neerschiet…’

Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.