Rechter: staat hoeft levering delen F35’s aan Israël niet te stoppen
Nederland mag blijven doorgaan met het leveren van onderdelen van F35-gevechtsvliegtuigen aan Israël. Dat heeft de Haagse rechtbank bepaald. Oxfam Novib, PAX Nederland en The Rights Forums hadden omtrent een kort geding aangespannen tegen de staat. Eerder was ophef ontstaan nadat NRC bekendmaakte dat Nederland mogelijk internationaal recht zou schenden door de leveringen.
Oorlogsrecht
De krant maakte de leveringen, waar Nederland contractueel aan gebonden is, aanhangig in een artikel, waarna discussie ontstond. Volgens de drie klagende organisaties zou de aanlevering van de F-35-onderdelen in strijd zijn met het oorlogsrecht, omdat Nederland zou weten dat de vliegtuigen aanvallen zouden uitvoeren op Hamas in de Gazastrook. Den Haag draagt daardoor bij aan mensenrechtenschendingen, zo vinden de drie clubs.
Schreinemacher
Na publicatie van het NRC-artikel gaf het demissionaire kabinet al aan dat het gaat om de levering van Amerikaanse onderdelen die in Nederland opgeslagen liggen. Verder gebruikt Israël de vliegtuigen in de regio en niet perse in Gaza, aldus demissionair minister Liesje Schreinemacher (VVD) van Buitenlandse Handel en voor Ontwikkelingssamenwerking. Ook kan Nederland er niet vanuit gaan dat reeds vaststaat dat Israël het oorlogsrecht schendt.
Toetsing gedaan
De rechter oordeelt dat de minister niet verplicht is om de in 2016 verleende vergunning voor het vervoer van F-35 onderdelen nu, opnieuw te toetsen aan de criteria waaraan is getoetst in 2016; ook niet in verband met de oorlog tussen Israël en Hamas. Wel was de minister verplicht om te zien of aan de levering van de F-35 onderdelen aan Israël een einde gemaakt zou moeten worden. Dat heeft zij ook gedaan. Hieruit bleek dat er geen einde aan gemaakt hoeft te worden.
‘Teleurgesteld’
De rechtbank kwam vrijdag tot de conclusie dat Schreinemacher ‘de relevante belangen heeft afgewogen en in redelijkheid tot haar afwegingen en handelwijze kon komen’. De drie clubs zeggen ‘teleurgesteld’ te zijn in de uitspraak van de Haagse rechter. “We hadden allemaal gehoopt dat we vandaag een heel klein beetje goed nieuws zouden krijgen rond de situatie in Gaza,” zegt Oxfam-Novib-directeur Michiel Servaes tegen de NOS.
