Restauratie interieur Portugees-Israëlietische Synagoge nadert eindpunt

Het interieur van de Portugees-Israëlietische Synagoge, kortweg Snoge, in Amsterdam nadert zijn einde. Dat meldt de site van Jewish Heritage Europe (JHE) in een bericht. De opknapbeurt, die een aantal jaar geleden in gang werd gezet, moet tegen het einde van 2023 klaar zijn. Bij elkaar hebben restaurateurs er dan ruim zes jaar over gedaan om de originele interieurstukken zo te renoveren dat ze weer tijden mee kunnen. Tijdens de werkzaamheden zijn eerder een aantal verborgen wandkleden ontdekt. De Snoge dateert uit 1675 en is een van de grootste en oudste sjoels ter wereld.

Toegangsportaal

In opdracht van de Stichting Onroerend Erfgoed Portugees-Israëlietische Gemeente werd in 2017 met de restauratie begonnen. Het project vindt plaats onder het toeziend oog van het Joods Cultureel Kwartier, waar het huis van samenkomst onder valt. Alle interieuronderdelen worden onder handen genomen, waaronder de hechal (ark), banken en de houten, koperen en goudleren versierselen. De toegangsportaal is inmiddels al helemaal gerestaureerd en nog voor het einde van dit jaar zijn de banken ook allemaal klaar.

Koperwerk en kaarsen

De restauratie van het koperwerk zal naar verwachting binnenkort worden afgerond. Dat is een belangrijk onderdeel, want in de Snoge wordt geen elektriciteit maar kaarsen gebruikt voor de verlichting. “Het messing beslag op de begane grond is inderdaad bijna af,” zegt een woordvoerder van het Joods Cultureel Kwartier tegen JHE. “Als ik me niet vergis, nog één kandelaar te gaan. Na de restauratie zijn ze beter beschermd tegen druipend was.” Elke houder is voortaan voorzien van een schild, waardoor het druipen van de kaarsen kan worden voorkomen.

Braziliaans hout

De eerste fase van de restauratie van de ark (hechal) is eind 2021 afgerond en loopt sindsdien door. De bovenkant, achterkant en binnenkant zijn allemaal schoongemaakt, wat leidde tot de ontdekking van twee achttiende eeuwse linnen wandkleden die zijn versierd met afbeeldingen van vogels en bloemen. De hechal werd in de zeventiende eeuw gemaakt uit Braziliaans palissander, een houtsoort uit het Amazonewoud. Voor de te vervangen onderdelen zijn oude palissander-stukken gebruikt van afgedankte meubelen. Onder meer een klep van een oude piano is ervoor gebruikt.

Houtlijm

De banken waren als laatste aan de beurt. Die moeten voor het einde van het jaar klaar zijn. Het herstel van de banken heeft vertraging opgelopen omdat er vroeger restaurateurs waren die houtlijm hebben gebruikt. Daardoor was het bijna onmogelijk om ze uit elkaar te halen. Dat is toch gelukt, waardoor ook dit onderdeel van het restauratieproces nu goed op gang gekomen is. Een exacte datum van oplevering is er nog niet, maar naar verwachting is de hele Snoge eind 2023 weer gereed.

Bouw en restauraties

De Portugees-Israëlietische Synagoge werd in de zeventiende eeuw gebouwd in opdracht van Sefardische Joden. Het ontwerp is van Elias Bouman en de bouw duurde, met een vertraging van een jaar door een zware storm en het Rampjaar 1672, circa vier jaar. De Snoge kwam ongeschonden door de Tweede Wereldoorlog en in 1978 werd begonnen aan een restauratie die vijftien jaar duurde. In 2010 volgde een nieuwe restauratie die de Snoge ook toegankelijker moest maken voor een groter publiek. Op 20 december 2011 was koningin Beatrix aanwezig bij de feestelijke heropening.

Lees ook:
Behangsels uit 18de eeuw in Portugese Synagoge ontdekt
Tijdens werkzaamheden in de Portugese Synagoge in Amsterdam zijn onverwacht enkele 18de eeuwse linnen behangsels aangetroffen. Ze lagen in twee verborgen tussenruimtes in de hechal, de kast waarin de Torarollen worden bewaard.  Het is niet duidelijk wanneer ze daar zijn neergelegd, maar alles wijst er op dat het er anderhalve eeuw onopgemerkt heeft gelegen.