Sjoeltje in Vriezenveen definitief van de sloophamer gered

De sloopkogel hoeft zijn werk niet te doen op de voormalige synagoge Vriezenveen. Als het aan de eigenaar lag, zou het gebouwtje in het Twentse zou naar de vlakte gaan. Dat gaat definitief niet door. Na jaren van strijd en dansen langs de vulkaan heeft de gemeenteraad besloten dat het pand moet blijven bestaan. Het is nog niet duidelijk wat er nu mee moet gebeuren. Het heeft al een gemeentelijke monumentale status en kan mogelijk met donaties en overheidssteun een maatschappelijke functie krijgen. Vriezenveen kent geen Joodse gemeente meer.

Geen vergunning
De PVV in de Provinciale Staten van Overijssel zette zich in voor het behoud van de voormalige sjoel, die nam de bange jaren ’40-’45 decennialang een kerkje is geweest. Op een vraag van de rechts-nationalisten over het voortbestaan van het gebouw, heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Twenterand, waar Vriezenveen onder valt, aangegeven dat het zich inzet voor behoud. ‘‘Het pand heeft door de gemeentelijke monumentenstatus een bescherming. In de erfgoedverordening staat daarom onder meer dat zonder vergunning het verboden is om het pand te slopen, te verplaatsen of in enig opzicht te wijzigen’, aldus het college.

Joods Cultureel Centrum
Ook denkt het gemeentebestuur erover na om het voormalige sjoeltje te laten omtoveren tot een Joods Cultureel Centrum, zo meldt de Twentse krant Tubantia. Het college vindt dat ‘een mooie gedachte’. Als er een plan is, dan wil de gemeente Twenterand onderzoeken of er landelijk overheidsgeld beschikbaar is. Onlangs stelden de Joodse Vriezenvener Richard de Haas en de Stichting Behoud Synagoge (SBS) dat er interesse is van investeerders om het pand over te nemen van de eigenaar. De synagoge werd de laatste jaren gebruikt als timmermanswerkplaats en heeft geen commerciële bestemming meer.

Davidster weg
Over de status van het sjoeltje in Vriezenveen is jarenlang gesoebat. De eigenaar wilde de beuk erin gooien, maar dat hebbe De Haas en de SBS kunnen voorkomen. De Stichting onderzocht eerder of het pand verplaatst kon worden naar de Joodse begraafplaats in Den Ham. Daarvoor was tussen de vier en 4,5 ton nodig. Er werd geld ingezameld, maar de stichting kwam 150.000 euro tekort. Behoud en restauratie zijn stukken goedkoper, onder meer omdat het gebouw nog in redelijke staat is. De binnenkant bevat nog steeds de Joodse muurtekeningen van weleer. De synagoge dateert uit 1876 en deed tot 1923 dienst als huis van samenkomst. Hierna werd het verkocht en kwamen er timmerlieden werken. Het raam met de Davidsster werd aangepast zodat er lange, houten planken doorheen konden.

Lees ook:
‘Voormalige synagoge Vianen zonder pardon met de sloophamer bewerkt’
De voormalige synagoge van Vianen is zonder pardon door slopers onder handen genomen. Onder het oog van de lokale dienst Bouw en Woningtoezicht zijn belangrijke onderdelen van het historische pand kapotgemaakt. Dit stelt de historische vereniging Land van Brederode. Het zou gaan om onherstelbare schade.