Unieke maquette Tempelberg te zien in Catharijneconvent Utrecht
In het Museum Catharijneconvent in Utrecht is sinds kort een unieke maquette te zien van de Tempelberg, met daarop de Rotskoepelmoskee en aan de zijkant de Klaagmuur. Het gaat om een negentiende eeuws model dat deel uitmaakt van een verzameling die afkomstig is van het Bijbels Museum in Amsterdam. Het object is te bewonderen in de expositie ‘Feest! Weet wat je viert’. Net als veel andere musea moest het Museum Catharijneconvent haar deuren voor lange tijd sluiten wegens corona, maar nu is het weer open. De tentoonstelling is vooral bedoeld voor scholieren. Zo kunnen ze leren over het Jodendom en de islam.
De maquette komt uit de verzameling van dominee Leendert Schouten, die leefde van 1828 tot 1905. Hij kreeg het model van de Tempelberg in 1879 in handen, maar kon het drie jaar later pas laten zien toen hij een groter huis aan de Nieuwegracht in Utrecht kocht. Later kwam zijn verzameling, het Schoutenkabinet, in het bezit van het Nederlands Bijbelgenootschap. Weer later kwam het in de collectie van het Bijbels Museum in Amsterdam, dat in 1925 open ging voor het publiek. De kerncollectie van dit museum is vorig jaar overgeplaatst naar het Catharijneconvent in Utrecht.
De maquette is in opdracht van Schouten gebouwd door archeoloog en maquettemaker Conrad Schick. Hij heeft losse onderdelen die de islamitische heilige plekken op de Haram al-Sharif, waar ooit de Joodse Tempel stond, goed laten zien. Alle archeologische vondsten van in en voor 1879, waaronder stadsmuren en ondergrondse ruimten, zijn op de maquette te vinden. Schick behoorde tot een select gezelschap dat in alle ondergrondse delen van de Tempelberg metingen mocht doen en tekeningen mocht maken. Dit door hem gemaakte model geeft een goed overzicht van de situatie op de Tempelberg in de negentiende eeuw en laat zien dat de heilige plaatsen van Joden, christenen en moslims met elkaar verbonden zijn.
Schick bouwde nog drie andere modellen van de berg, die tegenwoordig allen in Israël te zien zijn. De enige in het buitenland staat dus in Utrecht. Waar zich thans de islamitische heilige plaatsen bevinden, stond voorheen de Joodse Tempel. Die werd in 70 na Christus verwoest door de Romeinen. In de zevende eeuw kwam Jeruzalem, en dus ook de Tempelberg, onder islamitisch bewind te staan en werden de Rotskoepel-moskee en de Al-Aksa-moskee gebouwd.
Voor Joden en christenen is de Tempelberg de plaats waar Abraham zijn zoon Isaak op het altaar bond, en waar koning Salomon in opdracht van het opperwezen de Eerste Tempel bouwde. Moslims zien de Haram al-Sharif na Mekka en Medina als de derde heilige plaats in hun geloof. De profeet Mohammed is volgens hen vanaf deze plek aan zijn reis naar de hemel begonnen.
In het onderwijs is behoefte om met leerlingen te spreken over religie. Het Museum Catharijneconvent wil daar in voorzien. “Wij ontvangen 20.000 leerlingen per jaar. Die vertellen we verhalen over het christendom en uiteraard ook over de andere religies van Abraham. Hoe kun je dat beter doen dan met een indrukwekkende maquette van de Tempelberg Haram al-Sharif, voor deze drie religies een heilige plek?” zegt museumdirecteur Marieke van Schijndel. Door deze toevoeging wordt de interreligieuze dialoog gestimuleerd en sluit de tentoonstelling Feest! Weet wat je viert nog beter aan bij actuele thema’s in het onderwijs, aldus het museum.
