Unilever deelt klap uit aan Ben & Jerry’s: geen salaris meer voor ijsmakers

De nieuwe etappe in de ijsjesoorlog rond Ben & Jerry’s lijkt te zijn aangebroken: de directie van de ijsjesfabrikant krijgt geen salaris meer uitgekeerd van moederbedrijf Unilever. Onlangs besloot Unilever de Israëlische tak van Ben & Jerry’s te verkopen, omdat de ijsproducent vorig jaar had besloten geen ijs meer te verkopen in Israël en de Palestijnse gebieden. na de verkoop gingen de ijsmakers vorige maand vergeefs naar de rechter. Nu lijkt Unilever het dochterbedrijf te willen uitroken door de directie geen salaris meer te betalen. Het is een nieuwe klap in het gezicht van Ben & Jerry’s en de beweging Boycot, Desinvesteren en Sancies (BDS), die dachten een activistische slag te kunnen slaan tegen de Israëlische regering.

Unilever verkocht onlangs de Israëlische licentie van Ben & Jerry’s aan American Quality Products van de Israëlische zakenman Avi Zinger. Dat schoot in het verkeerde keelgat van de directie van de ijsfabriek, die eerder had besloten geen ijsjes meer te verkopen in Israël en de Palestijnse gebieden vanwege het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Hoewel behorend tot Unilever, heeft Ben * Jerry’s een vergaande autonomie waar het gaat om zijn ‘sociale missie’. Dus stapten de ijsmakers naar de rechter, de oordeelde dat er mediation moest plaatsvinden. Maar die liep vorige week op niets uit.

Ben & Jerry’s beschuldigt Unilever er nu van hen te willen wegjagen. Het foodconcern, dat Ben & Jerry’s in 2000 overnam, zegt volledig in zijn recht te staan omdat het de financiële en operationele beslissingen mag nemen over het merk. Het is nu de vraag of de rechter opnieuw een knoop moet doorhakken. Niettemin heeft Unilever veel last gehad van het besluit van Ben & Jerry’s van vorig jaar. Los van in Israël en overal in de Joodse wereld veel chagrijn en boosheid ontstond, waren het Amerikaanse pensioenfondsen van ambtenaren die hun investeringen in het bedrijf verkochten, omdat hun staten wetten hebben tegen steun aan bedrijven die Israël boycotten. 

IJsjesrel
Ben & Jerry’s besloot in juni 2021 geen ijsjes meer te verkopen op de Westelijke Jordaanoever en het oosten van Jeruzalem. Het bedrijf wilde de betwiste gebieden in Israël en de Palestijnse gebieden omzeilen, omdat verkoop aldaar in strijd is met de waarden van de firma. Ben & Jerry’s werd opgericht door twee Joodse ijsmakers. De meeste smaken zijn kosjer en ook staat er een fabriek in Israël. Volgens Unilever was er slechts sprake van een beperkte boycot, die alleen van kracht is in de betwiste gebieden. Van sancties tegen de staat Israël zou geen sprake zijn. Unilever zei sowieso actief te blijven in Israël.

Het besluit van Ben & Jerry’s op weinig sympathie uit Israël en de Joodse wereld rekenen. Er barstte een golf van protest los. De Israëlische premier Naftali Bennett belde met Unilever-topman Alan Jope om zijn afkeuring uit te spreken. ‘Unilever wijst alle vormen van discriminatie of intolerantie volledig af. Antisemitisme hoort in geen enkele samenleving thuis’, schreef Jope daarop in een brief aan verschillende Joodse organisaties ‘We hebben nooit enige steun uitgesproken voor de BDS-beweging en zijn niet van plan om die positie te veranderen’. In Amerika namen staten en lokale overheden maatregelen tegen Unilever, onder andere door aandelen van de hand te doen. Ook hun pensioenfondsen hebben de aandelen teruggetrokken.

Unilever trok zich de verontwaardiging aan en nam eerder al interne maatregelen om nieuwe activistische besluiten te voorkomen: dochterbedrijven kregen in de toekomst minder vrijheid van handelen. De directie moet kunnen ingrijpen indien zich nog een situatie zoals de anti-Israël-actie van Ben & Jerry’s voordoet. In feite bogen de ijsmakers voor anti-Israëlbeweging BDS, die jarenlang druk uitoefende om een degelijke stap tegen Israël te nemen. Ondanks de voorgenomen maatregel kon Unilever niet voorkomen in de top-10 van meest antisemitische landen, organisaties en instellingen van het Simon Wiesenthalcentrum te komen.

Over Ben & Jerry’s
De Amerikaanse jeugdvrienden Ben Cohen en Jerry Greenfield ontmoetten elkaar tijdens gymles op de middelbare school. Ze deelden hun liefde voor lekker eten met elkaar en gingen na het behalen van hun diploma hun eigen weg. In 1978 troffen ze elkaar opnieuw en besloten ze om samen een ijsbedrijf te beginnen. Met een simpele cursus ijsbereiding als basis begonnen ze met een startkapitaal van 12.000 dollar hun eigen ijswinkel. Die werd gesticht in een gerenoveerd benzinestation in de Amerikaanse staat Vermont.

Toen de vraag naar hun ijs groter werd, besloten Ben en Jerry aandelen van hun bedrijf op de beurs te verhandelen. Sinds 1996 is Ben & Jerry’s ook in Nederland verkrijgbaar en eind jaren negentig opende het concern zelfs een winkel in de Amsterdamse Leidsestraat. Het bezoek van de oprichters zelf leverde langer rijen aan klanten en fans op. In augustus 2000 werd het bedrijf verkocht aan Unilever en mede daardoor wordt Ben & Jerry’s wordt inmiddels ook in Nederland geproduceerd. De ijsfabriek staat in het Overijsselse Hellendoorn. Het ijs wordt in Nederland en daarbuiten verkocht in eigen winkels, maar ook in supermarkten, videotheken, benzinestations en bioscopen, zij het voorverpakt.

Lees ook:
Troostijs? – column Bart Vink
‘Daar stond de ijsbeker. Midden op de eettafel, begin 2020. Met mijn favoriete bananensmaak, chocolaatjes en stukjes walnoten: ‘chunky monkey’. Troost gaf dat heerlijke ijs mij in een droevige tijd toen mijn relatie eindigde en ik tijdelijk een kleine studio bewoonde. Het was het ijs dat ik ook mijn opgroeiende dochters van kleins af aan serveerde. Het ijs dat mij deed denken aan de ijsfabriek in het Amerikaanse Vermont die ik in 2002 met toenmalige vrouw en dochtertje bezocht. Dat ijs stond voor veel…’