Vervallen synagoge Chagall te koop voor wie hem wil opknappen
De synagoge die schilder Marc Chagall jarenlang bezocht is in zeer slechte staat. De gemeente Vitemsk, waar de sjoel ligt en waar de Joods-Russische kunstenaar jaren woonde, heeft de plek te koop aangeboden voor een ieder die het gebouw wil herbouwen. Dit meldt het Joodse persagentschap JTA. Het gaat om een Lubavitsjer synagoge in het hartje van de stad, die thans vervallen is en waarvan alleen de muren nog overeind staan. Vitemsk lag ooit in het Russische Rijk, daarna in de Sovjet-Unie en sinds 1991 in Wit-Rusland.
De gemeente Vitebsk vraagt alleen een nominale vergoeding voor de vervallen buitenmuren van wat vroeger de Grote Lubavitsj-synagoge was. Wel moeten de toekomstige eigenaren van de sjoel, waarvan de overblijfselen op de monumentenlijst staan, die behouden en de architectuur van het 19de eeuwse gebouw herstellen. Het is niet noodzakelijk dat het pand weer als synagoge dienst zal doen. Mogelijk is dat ook niet haalbaar, aangezien de Joodse gemeenschap in Vitemsk behoorlijk is uitgedund.
De Grote Lubavitsj-synagoge in Vitebsk, een stadje dat een paar honderd kilometer ten noordoosten van de Wit-Russische hoofdstad Minsk ligt, was ooit een van de meer dan zestig synagogen in de stad. Voor de Sjoa telde Vitemsk met ongeveer 60.000 inwoners, waarvan de helft van de helft van Joodse komaf was. Volgens de Wit-Russische Joodse nieuwssite Shalom.by waren de ouders van Chagall en hun negen kinderen vaste sjoelgangers van de Lubavitsj-synagoge.
Chagall groeide op in Vitemsk en volgde deels in Sint-Petersburg een opleiding tot kunstschilder. Nadat hij in zijn geboortestad terugkeerde, ging hij daar verder het schilderen. Veel van zijn beroemde schilderen zijn in Vitemsk en de omgeving ervan gemaakt. Ze stellen onder andere het vooroorlogse Joodse leven voor op het Russische platteland en in de stad zelf. Chagall vormde onderdeel van het kubisme en gebruike veel Joodse symbolen in zijn kunstwerken. In de Sovjettijd moest hij het land ontvluchten. Hij vestigde zich in Frankrijk, waar hij werkte voordat hij in de Tweede Wereldoorlog kon ontsnappen naar New York.
Na de oorlog keerde hij in Frankrijk terug en was hij ook in Israël. Hij maakte onder meer een groot doek voor de Knesset, het Israëlische parlement. Chagall stierf 97-jarige leeftijd. Acteur Jeroen Krabbé maakte een achtdelige serie over het leven van de kunstschilder. Bekijk alle afleveringen via deze link.
Lees ook:
Jeroen Krabbé: ‘Chagall is in de fantasie van zijn schilderijen gaan wonen’
Acteur, regisseur en kunstenaar Jeroen Krabbé heeft een tv-serie gemaakt over de Joods-Russische kunstenaar Marc Chagall. In acht afleveringen gaat hij de voetsporen van de schilder achterna, die onder meer bekend staat om zijn kinderlijke en dromerige schilderijen over het Russische plattelandsleven. “Ik was behoorlijk geëmotioneerd, mag ik wel zeggen.”
