Vijf jaar gevangenis voor 101-jarige oud-SS-kampbewaker

De 101-jarige Josef S. is door een Duitse rechtbank veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf wegens medeplichtigheid aan moord tijdens het nazi-tijdperk. S. was volgens de rechters betrokken bij massamoorden als concentratiekampbewaker in Sachsenhausen. Bewezen is dat hij medeplichtig is aan moord. Met de straf volgden de rechters het verzoek van het parket. Om de rechtszaak was veel te doen: nog nooit werd een oorlogsmisdadiger uit de Tweede Wereldoorlog op zo’n hoge leeftijd berecht en bestraft. De man was vaak niet in staat om naar de rechtbank te komen. Hij zal geen gevangenissen van binnen zien, omdat hij niet in staat is om naar het gevang te staan.

Ontkenning
S. stond een jaar onder bewaking en krijgt daarom vijf jaar gevangenisstraf waarvan een jaar voorwaardelijk. De Officier van Justitie beschuldigde hem van betrokkenheid bij 3.500 moorden in Sachsenhausen. Daar werkte hij van 1942 tot 1945 als SS-bewaker. S. is de oudste nazi-dader tot nu toe die zich moest verdedigen voor een Duitse strafrechter. Tijdens het proces had hij tot op het laatst ontkend dat hij bewaker is geweest in het concentratiekamp. Zijn advocaat had daarom om vrijspraak gevraagd. Ook was volgens hem niet bewezen dat S. had geholpen of meegedaan om kampgevangenen te vermoorden. Verder liet jurisprudentie zien dat alleen kampbewaker zijn onvoldoende zou zijn om zo’n straf te krijgen.

‘Nazi-opa’
Volgens de aanklacht zou de ‘nazi-opa’ destijds hebben meegeholpen het neerschieten van gevangenen en Sovjet-krijgsgevangenen, en het vermoorden van gevangenen met gifgas. Daarnaast keek de rechtbank naar het doden van gevangenen door het creëren en handhaven van vijandige omstandigheden in het concentratiekamp. Mocht de rechter de verdediging gelijk hebben gegeven, dan was het parket doorgegaan maar het federale gerechtshof in Karlsruhe. Dat is nu niet nodig. Het is onduidelijk of S. in hoger beroep zal gaan.

Te zwak
Het proces begon in oktober 2021 en werd met horten en stoten gevoerd. Vanwege de hoge leeftijd van de verdachte, moest de rechtbank zich verplaatsen naar zijn woonplaats in Brandenburg. Op verschillende momenten was hij te zwak om naar de rechtszaal te komen. Als hij wel verscheen, dan kwam hij in een rolstoel en hield hij een map voor zijn gezicht. Gedurende het hele proces heeft S. gezwegen. Het Duitse gerecht houdt wel rekening met de leeftijd van verdachten, maar het parkent niet: oorlogsmisdaden verjaren in Duitsland niet. De Duitse justitie heeft ten doel gesteld om alle nog in leven zijnde oorlogsmisdadigers uit de Tweede Wereldoorlog op te sporen en te berechten. Er loopt nog een proces tegen een 93-jarige.

Lees meer over deze zaak:
Proces tegen Josef S. komt in de laatste fase
Een 101-jarige oud-kampbewaker van concentratiekamp Sachsenhausen komt in de laatste fase van zijn berechting. Het moeizame proces deed getuigen van vroeger naar de rechtbank komen. Ook liepen de emoties hoog op. Gezien de identiteitskaart van de beklaagde, andere documenten en een verklaring van zijn moeder over zijn aanwezigheid in Sachsenhausen als onderdeel van de SS ‘kan de schuldvraag met een volmondig ja worden beantwoord.