Waarom de boodschappen in Israël zo duur zijn – column Ya’akov Almor
Het is zomer en mijn Nederlandse familieleden zijn op vakantie. ‘Veilig aangekomen in Frankrijk! WAZE heeft me de ellende van de Zwarte Zaterdag’s verkeersdrukte bespaard!’ berichtte mijn broer vorige week. WAZE is een in Israël ontwikkelde navigatie-app die wereldwijd grote populariteit geniet. ‘Ik was in Keulen en nu in Aken waar ik met een vriendin nog even de plaatselijke Etos leegkoop omdat de prijzen hier zoveel lager zijn!’ appte mijn zus een paar dagen later. Breek me de bek niet open, nijgde ik terug te appen. Hier in Israël heb je elke keer wanneer je in een winkel bij de kassa komt, het gevoel dat je bij klaar daglicht beroofd wordt.
Een paar weken geleden deed ik – vlak voordat ik na zes weken samenzijn met mijn vriendin in Madrid naar Israël terugkeerde – gauw nog even wat boodschappen bij de plaatselijke Aldi. Na thuiskomst in Mitzpe Ramon kwam bij het keren van de broekzakken van mijn jeans de rekening tevoorschijn: 37,44 euro voor een redelijk volle winkelwagen. Wat zou ik daar hier in de supermarkt voor hebben betaald, vroeg ik mij af?
Natuurlijk weet ik dat Spanje ‘goedkoper’ is dan Nederland. Ik bepaar u de hele lijst, maar geef hieronder wel even een handvol voorbeelden. Juist omdat alles in de polder ook duurder is, kunt u het onderstaande met enige empathie lezen.
Spanje Israël Soort merk Havermelk 1,37 3,78 lokaal 1,5 liter Griekse yoghurt 1,99 5,86 lokaal Franse camembert 1,25 6,15 import Huismerk gemalen koffie 250 gram 1,19 5,42 lokaal, import Zes flesjes Carlsberg bier (0.33cc) 3,35 8,52 import Een kilo abrikozen 1,99 4,69 lokaal Twee stokbroden 0,99 3,81 lokaal
Waarom is Israël dan zo verrekte duur? Waarom kosten ingevoerde producten juist hier zoveel meer dan elders? En waarom zijn de prijzen van basisproducten zoals groente, fruit, zuivel, brood hier zo walgelijk veel prijziger dan elders?
Guy Rolnik, de gevierde economische commentator van The Marker, de economische bijlage van dagblad Haaretz, gaf vorige week antwoord op mijn prangende vragen zonder dat ik daar bij hem om had gevraagd. De onderstaande tekst is mijn parafrase en interpretatie van zijn antwoorden:
- Israël is een gecentralizeerde markt waarin concurrentie in prijs, kwaliteit of dienstverlening niet bestaat of slechts een illusie is. De enige manier waarop spelers op de Israëlische markt met elkaar kunnen concurreren is door ervoor te zorgen dat consumenten onwetend worden gehouden en zo kunnen worden uitgemolken.
- Er is geen of een gebrek aan regulatie: de Israëlische regel- en wetgeving ten goede van de consument is een farce. In de praktijk komt die alleen ten goede van de importeurs en groothandelaars. Rolnik gaf een voorbeeld en stelde dat de overheden auto-importeurs de hand boven het hoofd houden en dat deze op rekening van de Israëlische consument jaarlijks zo’n zes miljard euro extra omzet in de zak steken.
- Vanwege de ‘hands-off policy’ van Israëlische overheid krijgt de consument geen betaalbare basisproducten, is de sociale woningbouw nihil, is er geen snel en comfortabel openbaar vervoer, en wordt het gebruik van de eigen auto gestimuleerd.
- De huizenprijzen en die van het ontroerend goed in het algemeen zijn in Israël het hoogst van heel de wereld, zeker in vergelijking met het gemiddelde inkomen (Er wordt niets aan gedaan. Sociale woningbouw is hard nodig. Er is geld voor, maar geen politieke wil, YA).
- De infrastructuur voor ondernemingen, die volledig in handen van de staat is, is veel te duur. En de groei is negatief, wat een negatieve invloed heeft op de ontwikkeling van de economie in ons land.
Het goede nieuws? De torenhoge levensonderhoudskosten zullen bij de komende Israëlische verkiezingen een grotere rol spelen dan ooit. In de praktijk probeer ik die kosten zo laag mogelijk te houden. Ik reis minstens een paar keer per maand voor werk en afspraken naar het centrum van het land. Onderweg doe ik dan in Be’er Sheva boodschappen bij winkels en supermarkten waar de prijzen aanzienlijk lager liggen. Let wel , nooit zo laag als in Nederland of Spanje, maar een stuk lager dan hier in de (enige) supermarkt hier in Mitzpe Ramon.
Lees ook:
Hoop – column Ya’akov Almor
‘Nu ik zo’n veertig jaar in Israël woon, vraag ik me wel eens af hoeveel dingen die me in Nederland dierbaar waren me nog steeds kunnen beroeren en ook ontroeren. Wel, de Nederlandse politiek kan me gestolen worden, evenals de Nederlandse televisie die ik van bezoek to bezoek verder achteruit zie gaan. Maar klassieke muziek en jazz door Nederlandse musici, daar blijf ik graag naar luisteren…’
Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.
