Yad Vashem-prijs voor onderduikouders Gelderblom

Jan Jansen en Joske Jansen-Van Dam, het echtpaar dat in de Tweede Wereldoorlog onderdak bood aan Hanneke Gelderblom, heeft postuum de Yad Vashem-onderscheiding gekregen. De uitreiking vond in de gemeente Veghel plaats, tegelijk met het herdenken van tachtig jaar Operatie Market Garden. Gelderblom (88) was later senator en schrijft columns voor Jonet.nl.

Gedurende de bange jaren ’40-’45 moest Gelderblom als kind onderduiken, wat ‘uit logeren’ genoemd werd. De familie Jansen-Van Dam in Eerde ving haar liefdevol op in hun midden, waar ze meedraaide in het gezin en weer naar school mocht. Niet alleen zij, maar ook andere Joodse burgers werden in het Noord-Brabantse dorp ondergebracht, soms tijdelijk en soms langer. Op donderdag kwamen Gelderblom, de nabestaanden en anderen samen om de bijzondere daad van het echtpaar te eren.

Sprekers

Op de bijeenkomst in Eerde waren er toespraken van burgemeester Kees van Rooij (CDA), voorzitter David Simon van de Stichting Vrienden van Yad Vashem Nederland en plaatsvervangend ambassadeur Yaron Wax van Israël in Nederland. Die laatste reikte de onderscheiding uit aan de nabestaanden van het echtpaar dat Hanneke Gelderblom hielp te overleven. Zij behoren nu tot de Rechtvaardigen onder de Volkeren. En hun namen worden opgenomen in het Yad Vashem-centrum in Jeruzalem.

Hannekelief

Voor Gelderblom was het een erg bijzondere dag. Ze heeft een speciale band met het gebied, waar ze een deel van haar jeugd doorbracht. Nog steeds heeft ze goed contact met haar onderduikfamilie. Samen met auteur André van der Linden maakte ze het kinderboek Hannekelief, dat gaat over haar ervaringen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Op scholen en voor andere groepen vertelt de overlevende nog vaak over haar onderduikverhaal.

Lankhout

Hanneke Gelderblom werd in Den Haag geboren als Hanneke Lankhout. Ze overleefde de Sjoa en ging scheikunde studeren in Leiden, waar ze ook lid werd van de studentenvereniging NZSO. Israël sprak haar toen nog niet aan en een andere vorm van het Jodendom was haar onbekend. Pas later is ze zich gaan inzetten dat Joden, van waar ook ter wereld, recht hebben op een eigen land waar ze naartoe kunnen. Ze trouwde met architect Hans Gelderblom.

Senaat

Als een van de eersten werd Hanneke Gelderblom lid van D66, de partij waarvoor zij in de jaren zeventig in de Haagse gemeenteraad zat. Vanaf 1986 tot 1999 was ze lid van de Eerste Kamer voor D66. Ook zette ze zich in voor de vredesbeweging en was ze verkiezingswaarnemer namens de OVSE. Verder is Gelderblom een groot voorstander van de interreligieuze dialoog. Zo is ze actief voor het Overleg van Joden, christenen en moslims (OVCM). Voor Jonet.nl schrijft ze sinds 2016 een tweemaandelijkse column.