Alkmaar heeft eindelijk zijn eigen namenmonument
In Alkmaar is een namenmonument onthuld voor de 180 Joden uit deze gemeente die in de Sjoa zijn vermoord. Na jaren van vertraging is het gedenkteken er dan eindelijk gekomen. De belangstelling was er echter niet minder om. Nabestaanden, leden van Joods Alkmaar en belangstellenden kwamen zondag af op de plechtigheid waarop het kunstwerk werd onthuld.
In het bijzijn van burgemeester Anja Schouten en de initiatiefnemer, oud VVD-raadslid John van der Rhee, werd het monument ingewijd. Eerst was er een uitgebreid programma in TAQA Theater De Vest, waar onder meer speeches waren en op een sjofar werd geblazen. Eenmaal aangekomen bij het gedenkteken, werd onder andere de namen van alle vermoorde Joden opgelezen.
Kolommen
Het werk bestaat uit granieten kolommen, samengebonden in een bronzen lint. Iedere kolom staat symbool ieder slachtoffer en de lengte van iedere kolom voor de leeftijd van elk slachtoffer. De toppen ervan zijn ruw afgewerkt, herinnerend aan de ruw afgebroken levens. De bronzen band staat voor de treinwagons. Daarop staan de namen en de leeftijden van de vermoorde Alkmaarse Joden. Daaronder de regel: ‘Mogen hun zielen opgenomen zijn in de bundel van het eeuwige leven’.
Dunnetjes over
Het voorstel van toenmalig raadslid Van der Rhee werd in 2019 unaniem aangenomen door de Alkmaarse gemeenteraad. Toch zou het jaren duren voordat het monument er kwam. In eerste instantie had de gemeente een andere plek en opzet in gedachten, maar daartegen kwamen Joodse Alkmaarders in het verweer. De procedure moest dunnetjes over worden gedaan en gekozen werd voor een prominente plek bij het station, de plaats waar de Joden op transport werden gezet.
Foute namen
Vervolgens ging het wederom mis. Het brons was al gegoten toen bleek dat er drie namen waren overgenomen die door de bezetter waren veranderd. “Er stonden nazi-namen,” aldus burgemeester Schouten tegen Alkmaar Centraal. “Toen hebben we elkaar aangekeken en gezegd: we gaan wéér opnieuw beginnen. We hebben al die keren gekozen voor de zorgvuldigheid.” De juiste namen werden gezocht en kwamen erop.
Prominent
Op 5 maart 1942 werden de Joden van Alkmaar op het station door de nazi’s gedwongen om zélf hun treinkaartjes te kopen. Vervolgens gingen ze de trein in, naar Westerbork en naar het Oosten waar 180 van hen werden vermoord. De burgermoeder benadrukt dat het goed is dat het monument prominent voor het Alkmaarse station staat. Het zal iedere treinreiziger die Alkmaar binnentreedt verwelkomen. “Nu het er is kunnen we het nooit meer wegdenken.”
