Bent Melchior, oud-opperrabbijn van Denemarken, overleden

In Denemarken is deze week Bent Melchior overleden. Hij was een van de bekendste Joodse Denen en vervulde jarenlang de rol van opperrabbijn van het land. Woensdagavond overleed hij op 92-jarige leeftijd, aldus de Deense krant Politieken. Volgens Alan Melchior, een van zijn vier zonen, stierf hij aan een bloedstolsel in zijn hart, waarmee hij sinds zaterdag in het ziekenhuis lag. De oude Melchior was niet alleen opperrabbijn van Denemarken, maar vervulde in de jaren negentig ook het presidentschap van Bnai Brith Europa.

Vlucht naar Zweden
Melchior werd in 1929 geboren in een Deense rabbijnenfamilie. Zijn vader, Marcus Melchior, speelde een belangrijke rol bij het redden van de Deense Joden in 1943 en werd opperrabbijn van Denemarken in 1947. In de laatste twee jaren van de Tweede Wereldoorlog woonden de Melchiors als Joodse vluchtelingen in Zweden. Bent diende als soldaat in Israëlische onafhankelijkheidsoorlog, waarna bij – eenmaak terug in Denemarken – op 21-jarige leeftijd een doctoraat van de Universiteit van Kopenhagen ontving.

Boeken
Na een periode als leraar in Kopenhagen volgde Melchior de rabbijnenopleiding in Londen. In 1963 werd hij rabbijn in de synagoge van Kopenhagen. Toen zijn vader in 1969 stierf, volgde hij hem op als opperrabbijn. Hij heeft de Pentateuch, de Siddoer (Joods gebedenboek) en andere boeken in het Deens vertaald. Ook schreef hij verschillende andere boeken, waaronder zijn autobiografie en boeken over het Jodendom. Hij was een actief spreker en schrijver, en trad veel op in de Deense samenleving en landelijke Deense media.

Bruggen bouwen
In zijn periode als opperrabbijn veranderde hij de naam van de gemeenschap van ‘Mozaïeken geloofsgemeenschap’ naar de Joodse Gemeenschap van Denemarken. Bent Melchior werd in het land zowel gewaardeerd als gerespecteerd. Er werd naar hem geluisterd als hij in de synagoge in Krystalgade in Kopenhagen sprak. Zelfs na zijn pensionering werd er naar Melchior geluisterd. Hij mengde zich in het debat over jongensbesnijdenis, over het Deense buitenlandse beleid en in gesprekken over grote spirituele kwesties. Ook probeerde hij de kloof tussen groepen te overbruggen.

Bnai Brith en buitenland
Melchior was een man van de dialoog. Met Özlem Cekic, ex-parlementieriër voor socialistische partij SF, richtte hij Brobyggerne op, een organisatie die zich richt op een zinnige dialoog tussen tegenstanders. Los daarvan was hij ook buiten Denemarken actief. In de jaren zeventig en tachtig zette hij zich in tegen Apartheid in Zuid-Afrika, tegen de interventie van Amerika in Vietnam en tegen de junta in Argentinië. Hij was ook voorzitter van het Deense Comité voor Bosnië en was lid van het bestuur van de Nationale Vluchtelingenraad. Daarnaast hielp hij Sovjet-joden. Dat deed hij in de tachtiger jaren als lid van de Wereldconferentie voor Joden in de USSR. Tussen 1993 en 1999 was hij voorzitter van Bnai Brith Europe.

Laatste woorden
Zoon Alan Melchior zegt tegen Politiken: “Hij was geweldig tot op het laatst. Ik was gisteren [dinsdag, red.] met mijn kleinkinderen en mijn dochter in BonBon-Land [attractieparl] omdat ze er even tussenuit moesten. “En de tweede keer dat mijn vrouw en ik binnenkwamen, vroeg hij hoe het in BonBon-Land was geweest, dat het mooi weer was en dat hij hoopte dat de kinderen ervan genoten hadden. Dat was het laatste wat hij zei voordat hij welterusten zei.” Melchior werd donderdag begraven op de Joodse begraafplaats van Kopenhagen, onder meer in het bijzijn van zijn kleinzoon Jair Melchior, die thans de opperrabbijn van Denemarken is.

Lees ook:
Det Jødiske Samfund – serie Joods Denemarken (1)
Op een koude, bewolkte novembermorgen ontdekken tuinmannen van de Østre Kirkegaard in de Deense stad Randers dat vandalen hebben toegeslagen op de Joodse begraafplaats. Vierentachtig grafstenen zijn beschadigd: besmeurd met groene verf of omgegooid. Precieze datum: 9 november 2019, 81 jaar na Kristalnacht. Toeval?