Bevrijding Farsleben-trein tachtig jaar geleden

Het is exact tachtig jaar geleden dat de zogeheten Farsleben-trein in Duitsland werd bevrijd door de Amerikanen. Deze trein met Joodse gevangenen afkomstig uit Bergen-Belsen werd door de nazi’s naar Theresienstadt gestuurd, maar kon bij het plaatsje Farsleben bevrijd worden. Hierdoor wisten circa 2.500 Joden en niet-Joden te overleven.

Toen Britse en Amerikaanse troepen het concentratiekamp Bergen-Belsen naderden, stuurde de SS drie treinen met Joodse gevangenen naar Theresienstadt. Slechts één kwam daar aan. De andere twee reden dagenlang rond. Eén van hen werd na twee weken in Zuid-Brandenburg bevrijd door het Sovjetleger. Die werd later ‘de verloren trein’ genoemd. De andere, die stopte bij Farsleben, werd ‘de gestrande trein’ genoemd. 

Nederland

De mensen in de trein kwamen uit Nederland, Polen, Hongarije en Griekenland en droegen privékleding. De SS was van plan hen als gijzelaars te gebruiken. Zo zouden ze geruild worden voor gevangengenomen Duitsers. Maar de naderende geallieerde troepen blokkeren de route. De SS’ers lieten de uitgeputte gevangenen in rijen opstellen en vertrokken een dag later.

Uitgemergeld

Op 13 april bereikte een eenheid van de 743ste Amerikaanse Pantserdivisie om twaalf uur ‘s middags de trein. Daar werden de gevangenen ontdekt en bevrijd. De meesten waren uitgehongerd, mishandeld en ziek, en sommigen waren stervende. Twee jaar geleden dook er filmmateriaal van toen op waar uitgemergelde gevangenen te zien waren. Sommigen zaten vol met luizen.

Documentaire

Onlangs kwam in Duitsland een documentaire bij de ARD uit die vertelt over het verhaal van de Farsleben-trein. Onder andere overlevenden en hun nabestaanden komen erin aan bod. Een van hen vertelt dat de geallieerden dachten dat er soldaten in de trein zaten. Hij zou daarom kapotgeschoten kunnen worden, met fatale afloop tiot gevolg.