Brief Februari-staker Willem Kraan opgedoken
Na een oproep van het Amsterdamse Stadsarchief om persoonlijke verhalen en foto’s te delen bracht Ellen Hettinga, de kleindochter van de gefusilleerde Februari-staker Willem Kraan, een foto en de afscheidsbrief van haar grootvader. Hij schreef de brief op 19 november 1942, de dag voordat hij door de Duitsers werd gefusilleerd in Soesterberg. Dit meldt de NOS vandaag.
Kraan was stratenmaker en samen met Piet Nak de drijvende kracht achter de staking van Amsterdamse arbeiders, op 25 en 26 februari 1941, tegen de jodenvervolging. De brief van Kraan, die nu in het bezit is van het Verzetsmuseum, is de meest opmerkelijke vondst die de oproep opleverde.
Een citaat uit de brief: “Want anders zou zij zich nog schamen voor haar Pappie en dat hoeft niet hoor, want een verrader ben ik niet, ik val voor mijn ideaal, en ik hoop dat dit niet voor niets is.”
De Februaristaking was de grootste staking tegen de Jodenvervolging in Europa. Nu bijna 76 jaar geleden brak op 25 februari een grote staking uit in Amsterdam. Dat gebeurde na de eerste razzia’s waarbij honderden Joodse burgers werden opgepakt door de Duitsers.
De trams stonden stil en duizenden arbeiders en ambtenaren weigerden te werken uit solidariteit met de Joden die in hun stad werden vervolgd. De staking sloeg over naar andere steden en delen van het land en duurde twee dagen.
De namen van de stakende arbeiders en ambtenaren zijn bekend uit documenten in de archieven, maar naar portretten van de stakers was niet eerder gezocht. Na de oproep dook er allerlei materiaal op. Het archief kreeg ook de beschikking over de aanstellingsbrief waarmee Kraan in 1934 ambtenaar werd, distributiekaarten en een pasfoto.
Op de tentoonstelling Stad in Oorlog, Amsterdam 1940-1945, die het Stadsarchief samen met het NIOD en WBooks heeft ingericht, is veel materiaal over de Februaristaking te zien. De expositie loopt tot en met 14 mei. De afscheidsbrief van Kraan is er overigens niet te zien.
De Februaristaking tijdens de Tweede Wereldoorlog had niet alleen plaats in Amsterdam, maar ook in omliggende regio’s zoals de Zaanstreek, Kennemerland, ‘t Gooi en Utrecht. De Duitsers maakten met geweld een einde aan de staking.
