Burgemeester Enschede lokt rel uit, weigert foto met ambassadeur Israël

Burgemeester Roelof Bleker van Enschede heeft een rel veroorzaakt door niet op de foto te willen met de ambassadeur van Israël in Nederland. Het gebeurde voorafgaand aan een viering in de synagoge van de Twentse stad, waar Bleker en Ephraim de eregasten zouden zijn. Raadsleden zijn boos op hem. Op sociale media is een storm van verontwaardiging losgebarsten en ook het Centraal Joods Overleg (CJO) spreekt schande van de situatie. Bleker ging toch langs en ging achterin sjoel zitten.

‘Onafhankelijk blijven’

Voorafgaand aan de viering van het 95-jarig bestaan van de Enschedese synagoge liet Bleker volgens de organisatoren weten wel naast ambassadeur Modi Ephraim te willen zitten, maar niet met hem op de foto of in beeld te willen. Hij zou hebben aangegeven dat hij ‘onafhankelijk’ wilde blijven, doelend op het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Ook zou hij hebben gezegd burgemeester van alle Enschedeërs te zijn, doelend op de niet-Joden in de stad.

Stroef

De Joodse Gemeente Twente is niet te spreken over de houding van de partijloze Bleker, aan wie te kennen is gegeven dat hij maar beter weg kon blijven. Naar eigen zeggen verliep de samenwerking met de gemeente Enschede eerder over het afzetten van de straat en het instellen van extra politiebeveiliging ook stroef. Voorzitter Jaap Hartog van de Joodse Gemeente Twente vindt Bleker ‘niet verbindend’, zo laat hij aan RTV Oost weten. Hij heeft het gevoel dat de Joodse gemeenschap buitenspel wordt gezet. “Het organiserende comité is zeer verbolgen.”

Verklaring Bleker

Zelf gaf Bleker een verklaring in de gemeenteraad. Hij zei dat hij ‘er heel graag had willen zijn voor de Joodse gemeenschap in Enschede en Twente’, maar stelde dat hij geen positie wil innemen in het ‘verschrikkelijke internationale conflict dat momenteel plaatsvindt’. Bleker: “Uiteraard zou ik de ambassadeur van de staat Israël welkom heten in Enschede. Ik wil alleen voorkomen dat in de beeldvorming foto’s ontstaan die verkeerd kunnen worden uitgelegd. Verder kan ik daar niet al te diep op ingaan.” Hij zei begrip te hebben voor de gevoelens van Joodse families in de stad.

Raadsleden boos

Gemeenteraadsleden zijn kwaad over de houding van Bleker. Waar de burgemeester aangeeft geen kant te willen kiezen, is dat hier juist wel gebeurd, stelde PVV-raadslid Hidde Heutink. VVD-raadslid Rachel Denneboom: “Het was niet een feestje van de staat Israël. Het is een feestje voor het 95-jarig bestaan van de synagoge in uw stad. Daar bent u voor uitgenodigd. Volgens de VVD zijn daar geen mitsen en maren bij. Wij zijn zeer, zeer teleurgesteld in het optreden van de burgemeester.” De PvdA toonde begrip voor Bleker en D66 riep hem op om wel met de ambassadeur op de foto te gaan.

Achterin sjoel

De avond zelf verliep zeer pijnlijk voor de Joden in Enschede, die zagen dat hun burgervader alsnog langs kwam in de synagoge – vooraf hadden ze aangegeven het ondanks de rel niet te zullen weigeren. Vervolgens waren ze er getuige van dat hij achterin plaatsnam. Nog steeds weigerde hij in de buurt te komen van de ambassadeur van Israël. Ook een foto- of videomoment is er niet geweest, precies zoals Bleker eerder aangaf. Dat hij toch kwam en niet bijdraaide, voelde voor velen als een trap na.

Ontslag geëist

Op Twitter, thans X, was al een storm losgebarsten over Bleker. ‘Burgemeester #Bleker v Enschede wil geen foto met Israels ambassadeur bij de viering vh 95 jarig bestaan vd synagoge. Bleker blijft liever neutraal. Tja, in 1941 durfde z’n voorganger Rückert al niet op de nieuwjaarsreceptie vd Joodsefamilie Menko te komen’, schreef ex-CIDI-directeur Ronny Naftaniel. PvdA-coryfee Jacques Monasch riep om het ontslag van Bleker. Oud-PVV-Tweede Kamerlid Harm Beertema: ‘De term ‘burgemeester in oorlogstijd’ wordt in 2023 weer net zo actueel als damals. Door Roelof Bleker’.

Bevriende mogendheid

Los daarvan heeft ook het CJO gereageerd. De Joodse parapluorganisatie stelt de houding van Bleker onprofessioneel te vinden. Er kunnen geen redenen zijn om de ambassadeur van een bevriende mogendheid niet te willen ontmoeten en er mee te worden gezien. “Ephraim is een professionele diplomaat, van Bleker kan niet worden gezegd dat hij een professionele burgemeester is,” aldus CJO-voorzitter Chanan Hertzberger.

Slag in het gezicht

“Niet minder pijnlijk is het te moeten constateren dat Bleker ver achter in het publiek is gaan zitten. Hij is aanwezig in zijn rol van burgemeester en ergens achteraan te gaan zitten, is gewoonweg duikgedrag. De burgemeester behoort vooraan te zitten bij een dergelijke viering,” zegt Hertzberger. “Het is op zich al iets om goed tot je door te laten dringen dat deze sjoel nog steeds bestaat. De opstelling van burgemeester Bleker is een slag in het gezicht van de kleine Joodse Gemeente in Enschede en een affront voor de stad Enschede.”

Het CJO heeft de gemeente Enschede inmiddels om opheldering gevraagd en ‘de burgemeester aangeraden zijn verontschuldigingen voor deze ongekende misstap aan te bieden’.