Cultuurverschil – column Ya’akov Almor

Het plannen van Joodse en Israëlische feestdagen gaat niet altijd gemakkelijk, zo merkt columnist Ya’akov Almor op, die een Spaanse vriendin heeft. Toch komen ze er uiteindelijk samen goed uit. Een kijkje in de keuken in een relatie tussen twee culturen in.

“Hoe vieren wij onze verjaardagen dit komende jaar?” vroeg mijn vriendin me een paar dagen voor Kerstmis, toen we na het boodschappen doen op een terras, naast de imposante kathedraal van Jaén en in de winterse zon een kopje koffie dronken.

Het was een terechte vraag omdat het, sinds wij vijf jaar geleden op een internationale vakbeurs onze romance begonnen, altijd puzzelen met onze kalenders is geweest. Waarom? Wel, mijn lieve vriendin woont in Spanje – voorheen in Madrid en sinds een klein jaar in het prachtige Andalusië – en ik in Mitzpe Ramon, in Israël.

“Handig,” grapte een religieuze vriend. “Zo blijft het toch leuk? Zo ontmoet je elkaar weer opnieuw. Wij praktiserende Joden weten daar alles van.” Daar had hij gelijk in, want het is telkens weer een avontuur. Maar de geografische kloof is niet de enige die telkens opnieuw overbrugd dient te worden.

“Laten zo we thuis de agenda’s eens trekken en ernaar kijken,” antwoordde ik en dacht bijmezelf: Dit kan wel eens moeilijk gaan worden. Mijn vriendin werkt voor een regeringsinstantie en wordt geacht in de eerste week van het kaldenderjaar haar vakantiedagen voor het gehele jaar in te vullen. Dat laat bijzonder weinig ruimte over voor spontaniteit en derhalve is het aan mij, de digitale nomade en freelancer met een flexibele agenda, om zich aan te passen.

Let wel, tot nu toe zijn we erin geslaagd onze verjaardagen – respectievelijk op 11 en 12 oktober – samen te vieren. Een maal in Israël en de andere keren in Spanje. Maar dit jaar is een bijzonder jaar, waarvan de planning om velerlei redenen, zo bleek algauw, op een drama dreigt uit te lopen.

Mijn niet-zo-goed-in-de-Joodse-kalender-ingevoerde vriendin gaat ervan uit dat wij het bereiken van onze wederzijdse mijlpalen samen vieren. Zij viert een rond getal en ik vier 67, de pensioengerechtigde leefttijd in Nederland. Nee, ik houd niet op met werken, maar ben van plan wel een stukje kieskeuriger te worden in mijn werkkeuzes.

Op het moment dat ik de kalender van komende oktober zag, wist ik het weer. “Oy, ik ben dit jaar op Jom Kippoer jarig!” riep ik uit. “En ik heb beloofd dat ik op dan in onze synagoge in Mitzpe ben.” Zij zweeg, met een donkere blik onder haar lange krullen.

Een bezoek later, tijdens de drie weken die ik in afgelopen maart in Jaén verbleef, lieten we het onderwerp onaangeroerd. Vorige maand, tijdens de Sederavond bij vrienden uit de synagoge hier in Mitzpe, deelde ik mijn sores. “Ach man, niet moeilijk doen, je wordt maar één keer 67, en als vrouw kan ik je vertellen dat háár verjaardag een mijlpaal van jewelste is,” riep de gastvrouw. “Volgend jaar valt Jom Kippoer op 1 oktober. Dan kun je toch, miertseshem, hier zijn? En waarom komt zij dan niet voor Jom Kippoer en Soekot hier naartoe? Maakt ze dat ook eens mee.”

Kijk, daarvoor heb je vrienden nodig, om dingen in perspectief te zetten. Wat een opluchting.

Tot besluit nog iets over de kalender. Binnenkort is het Jom Hatsmaoet, Israël’s Onafhankelijksheidsdag. Jawel, op 14 mei, de vijfde Iejar. Op die dag werd 76 jaar geleden werd, de vijfde Iejar, de Staat Israël uitgeroepen. Dit is de vierde keer dat de data van de Joodse kalender en de dagelijks gangbare kalender samenvallen. Dit gebeurt elke negentien jaar. Ik hoop de vijfde maal ook mee te mogen maken!

Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.