De relativiteit van nesjomme, Joods mededogen – column Awraham Meijers

Gij zult ook niet standhouden bij het bloed van uw naaste (Leviticus 19:16)

Het is alweer een tijdje geleden dat er juichkreten uit Joodse en pro-Israëlische kringen opstegen. Hoera! Reden voor die euforie was dat Israël medische hulp bood aan de bevolking van een buurland waarvan de dictator nog steeds van plan is om Israël van de kaart te vegen. ‘Alle Joden de zee indrijven’ is zijn natte jongensdroom. Juist ja, ik heb het over de Syrische despoot en full time massamoordenaar Bashar al-Assad, die met steun van zijn Russische beschermheer Vladimir Poetin rond de 400.000 (!) vermoorde landgenoten in z’n boekhouding kan noteren en miljoenen vluchtelingen mocht uitzwaaien, ontheemden die over de wereld zwerven.

Even terzijde: Ik heb nog geen massale protesten hiertegen op de Dam of Malieveld gezien. En vanwaar die stilte in Brussel? Significant – Toch?
Afijn, Israël heeft – zoals een democratische samenleving met ethische normen en waarden betaamt – een lofwaardige reddingsactie voor zwaargewonde landgenoten van slachter Assad en diens trawanten gelanceerd: Tijdens de alsmaar voortwoekerende genocide zijn zwaargewonde Syrische burgers over de landsgrenzen naar Israël gebracht – of eigenlijk gesmokkeld, want tegen de zin van de moordenaarskliek. In Israël zijn ze in veldhospitalen en het ziekenhuis van Safad behandeld, zijn levens gered van mensen uit een vijandig land. Daarmee heeft Israël aangetoond dat het geen rücksichtsloze barbaarse samenleving is met Dood & Verderf als prioriteit, een beeldvorming die sommigen (velen) ook in Nederland graag omarmen.

Deels zal die edelmoedigheid gebaseerd zijn op het credo Pikuach nefesh, wat kennelijk het meest fundamentele principe van de Joodse religieuze wet is, namelijk dat de intentie van het redden van een mensenleven vóór alle andere godsdienstige overwegingen gaat.
Er is uiteraard ook een niet-religieuze benadering, want een groot deel van de Israëliërs weet dat actief handelen vanuit humanitaire overwegingen juist in roerige tijden van groot belang is – moet zijn.

Erekat ziek
Nou wil het geval dat PLO-onderhandelaar Saeb Erekat begin oktober het coronavirus opliep, waarna zijn toestand snel verslechterde. Hij is in kritieke toestand opgenomen in het Hadassah-ziekenhuis in Jeruzalem, waar hij uiteraard door de artsen serieus is behandeld. Er was overleg met specialisten uit Tel Aviv, New York en Washington om het leven van de 65-jarige patiënt te kunnen redden. En zo hoort het. Joden noemen dat nesjomme.

Maar jawel, je raadt het al: Op sociale media stroomden de beerputten over. Talloze Israëli’s protesteerden tegen de humane instelling van de behandelende artsen in een stroom van walgelijke retoriek tegen het Hadassa-ziekenhuis, omdat men daar Erekat had opgenomen. Er waren zelfs lieden die eisten dat de Staat hem zou laten sterven. Jawel. Ook waren er parlementariërs die de Minister van Defensie, Benny Gantz, veroordeelden omdat hij de behandeling had bekrachtigd zonder te eisen dat Israël er ‘iets voor terugkrijgt’. Zo verkondigde Michal Cotler-Wunsh – lid van de Blauw-Wit Partij van Benny Gantz – dat Erekat weliswaar mocht worden behandeld, maar alleen als er concessies van de Palestijnen tegenover staan: ‘Humanitaire hulp in ruil voor humanitaire tegemoetkomingen. Hamas vraagt de internationale gemeenschap om ventilatoren en coronatests die natuurlijk niet eenzijdig kunnen zijn’, Ze voegde hier aan toe dat Hamas gevangengenomen Israëlische militairen moet terugsturen: ‘Wij mogen deze kans niet missen’.

Koehandel dus.

De zeer rechtse Likoed-parlementariër Ariël Kallner tweette het volgende: ‘Als de Palestijnen meer hadden geïnvesteerd in hun gezondheidszorg in plaats van terrorisme, had Erekat daar ter plekke behandeld kunnen worden. Dat wij hem behandelen is geen teken van moraliteit, het toont zwakte’. Tientallen Israëli’s binnen het politieke spectrum protesteerden voor het Hadassa-ziekenhuis met teksten als; ‘Laat hem sterven’.

Exit nesjomme/mededogen.

De ultra-orthodoxe journalist Kalman Liebeskind schrijft dat de opname van Erekat absolute waanzin is: ‘Het is dwaas dat we iemand behandelen die direct of indirect oproept tot het doden van Joden. Iemand in de regering moet hier een einde aan maken’.

Dikke Doei, nesjomme/mededogen.

Ook Bezalel Smotrich, religieus Knessetlid, ergert zich aan het humane gedrag: ‘Het is niet moreel verantwoord een terrorist te behandelen. Ik heb er een probleem mee dat sommige van mijn broeders en zusters hun morele ideeën en verstand hebben verloren. Het feit dat sommigen denken dat het moreel terecht is een vijand te behandelen is niet moreel’.

Wouw, religieus en toch wraaklustig en intolerant, is dat wat God van zijn fans verlangt?

In ‘Israël Today’ staat binnen die context het volgende: ‘In de visie van religieuze Joden is de zogenaamde liefde voor vijanden een christelijk gebod (Hebt uw vijanden lief gelijk u zelve. AM) Daarom zijn zij er fundamenteel op tegen’.

Dus nesjomme als het zo uitkomt?

Ook de beweging Im Tirzoe (Indien Jullie Willen) vindt het schandalig: ‘Onbegrijpelijk dat een terroristische en corrupte Palestijnse politicus, die de BDS-beweging wereld­wijd tegen Israël ophitst, een VIP-behandeling in een Israëlisch zieken­huis krijgt. Waarom moeten Israëlische burgers, die momenteel zelf in een economische en sociale crisis verkeren, de medische behandeling financieren van degenen die zich hun hele leven inspannen om hen te doden? Israël wil een humanitair gebaar maken? Laat de PA ervoor betalen’.

Lichtend voorbeeld
Moet Israël dus medische behandeling weigeren aan mensen die niet aan haar mores voldoen? Geen humanitaire hulp bieden aan hen die de Staat de oorlog hebben verklaard? Maar hoe rijmt dit met het motto dat de Joodse staat: ‘Een licht is voor de naties’. Er wordt toch beweerd dat pikuach nefesh hoog in het (religieuze) vaandel staat: Een mensenleven redden boven al het andere. Of is dit slechts een dode letter?

Ik, eenvoudig columnist die ik ben, zou zeggen dat in een tijd waarin wereldwijd de solidariteit afneemt en het onderling wantrouwen tussen individuen en natiestaten toeneemt, de humane behandeling van ‘vijanden’ zoals Israël doet, kan dienen als hét lichtend voorbeeld van wat mogelijk is als het gaat om morele verantwoordelijkheid. Doordat Israëlische artsen Erekat behandelen, zouden Israëlische burgers en politici elkaar met meer respect moeten benaderen.

Tot slot een positief bericht van het Israëlisch Ministerie van Buitenlandse Zaken: ‘Israël heeft een groot gevoel voor humanitair bewustzijn en verantwoordelijkheid. Hulpteams staan klaar om te reageren op de nasleep van natuurrampen, of door de mens veroorzaakte rampen, overal ter wereld.’ Mooie waarachtige woorden!
Maar ik word somber van de reacties van lieden die niet (willen) begrijpen dat de medische zorg die Erekat in Hadassah krijgt een positieve uitdaging voor Israël moet zijn, de garantie dat de natiestaat haar morele kompas niet verliest.

Lees ook:
‘Ik ben in verwarring’ – column Awraham Meijers
‘De eerste coronaslachtoffers lagen nauwelijks op intensive care, de eerste doden waren begraven, en ja hoor de meest bizarre complottheorieën overspoelden de wereld. Volgens veel gebruikers van sociale media is vooral Bill Gates de schuldige van het leed dat de wereld wordt aangedaan. ‘Hij gebruikt zijn geld om nóg meer invloed te krijgen en om nóg meer geld bij elkaar te graaien’, is het credo…’

Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.