Echtpaar ontvangt Yad Vashem-onderscheiding postuum

In de synagoge van Delft heeft een echtpaar op woensdag de Yad Vashem-onderscheiding ontvangen. Piet Ott en Nelly Ott-Gootjes hebben tijdens de Sjoa het leven gered van het Joodse onderwijzersechtpaar Elion. Zodoende mogen zij zich nu rekenen onder de Rechtvaardigen onder de Volkeren. Hun kinderen namen de onderscheiding in ontvangst.

Bridgeavond

De Elions vertelden in de zomer van 1942 tijdens een bridgeavond over de angstaanjagende maatregelen die de Duitsers aan het nemen waren tegen de Joden in Amsterdam. Piet Ott beschrijft in een kort verhaal, dat in 1995 is verschenen in de reeks Zijper Historische Bladen, de reactie van zijn vrouw. “Jullie moeten natuurlijk doen wat jullie willen doen, maar ik zeg laat je niet wegslepen door die moffen, kom dan liever naar ons, dan zullen we wel zien dat we er wat op vinden.”

Geen sporen

In de vroege ochtend van 24 augustus 1942 werd op het slaapkamerraam van de familie Ott geklopt. De Elions hadden in het holst van de nacht op een ingewikkelde manier de reis naar Schagerbrug [een klein dorp in de kop van Noord-Holland, red.] gemaakt om geen sporen achter te laten. Zo begon hun onderduikperiode die tot mei 1945 zou duren.

Herinneringen

De in september 1940 geboren Martine Ott bewaart nog veel herinneringen aan het leven met haar ouders, haar broer Teun en het echtpaar Elion in hun kleine huis in Schagerbrug. Jacques Elion tekende graag en stelde voor Martine en Teun een prentenboekje samen. Daarbij baseerde hij zich op alledaagse gebeurtenissen uit hun leven in die beperkte ruimte. Zo zien wij de slaapkamer van de kinderen met een maan die door de ramen schijnt, de groenteman met paard en wagen die bij de familie Ott aan de deur komt. Ook tekende hij een Sinterklaasviering.

Peuterpraat

Martine Ott koestert het origineel nog steeds want, zo zegt zij zelf: “Het is voor mij een dierbare herinnering aan deze periode.” Zij noemde de Elions ‘vader’ en ‘moeder’ en haar eigen ouders ‘pappa’ en ‘mamma’. Dat dit de nodige risico’s met zich mee bracht ontdekte Piet Ott toen hij een buurjongetje aan zijn dochter hoorde vragen: “En mag ik nou die vader van je eens zien die boven zit te roken?” Om te voorkomen dat Martine met haar peuterpraat de Elions in gevaar zou brengen werd zij vervolgens enige tijd ondergebracht bij haar grootouders in Heerhugowaard.

Verrast

Het is Piet Ott, die ook een leidinggevende rol speelde in het Noord-Hollands verzet, en zijn vrouw Nelly gelukt om hun oorlogsgasten goed te verbergen voor de buitenwereld. In de herfst van 1944 kwam er zelfs iemand bij. Dat gebeurde toen de ‘Rus’ Muchasir op de stoep stond en om een schuilplaats vroeg.
Andere leden van het verzet verklaarden na de oorlog verrast te zijn door het grote aantal mensen dat zich in het kleine huis aan de Grote Sloot schuil had weten te houden.

Na de oorlog

Na de oorlog hielden de twee families contact. In 1948 werd Hannah Nel Elion geboren. Zij logeerde wel eens bij het echtpaar Otten. Na het overlijden van het echtpaar Elion en Ott vervaagde het contact tussen hun nakomelingen. Die werd in 2005 vernieuwd toen Martine de Wildt-Ott het adres van Hannah vond. Eerder, in 1995 werd in Schagerbrug een straat vernoemd naar Piet Ott, de Piet Ottstraat. Voor het heldhaftige echtpaar werd in 2019 de Yad Vashem-onderscheiding aangevraagd. In mei 2022 kwam er een officiële brief uit Jeruzalem met de mededeling dat deze was toegekend.