Finland stopt met swastika bij strijdkrachten

Meer dan tachtig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog neemt Finland afscheid van de swastika in symbolen van de krijgsmacht. Het teken, dat alom bekend is van de nationaalsocialisten, was bij het ontstaan van de Finse staat (circa 1918) opgenomen in de symbolen. Vele misverstanden en schofferingen van Joden verder, is nu besloten het teken in de ban te doen.

De Finse luchtmachteenheid Karelia Air Wing heeft een grote blauwe vlag met de swastika in het midden. Ook heeft het op Finse gevechtsvliegtuigen gestaan, zelfs in de Tweede Wereldoorlog en daarna. In de jaren vijftig kwam het op andere legervlaggen voor en ook kun je in Finland op bepaalde gebouwen nog een hakenkruis aantreffen. De Metropolia Universiteit voor Toegepaste Wetenschappen in Helsinki heeft er een.

Holocaust

Nu Finland twee jaar lid is van de NAVO, merken de eenheden dat de swastika bij anderen niet goed valt, vooral bij Amerikaanse militairen niet. Zij associeren het met nazi-Duitsland en de Holocaust. Sinds 2020 is het gebruik van de swastika, onder meer door druk van Joodse groepen, afgebouwd. Alleen de Karelia Air Wing-eenheid van de luchtmacht bleef hem gebruiken, tot op deze week.

Debat

Er was wel discussie voor nodig. Die werd publiekelijk aangezwengeld door professor Wereldpolitiek Teivo Teivainen. In zijn boek vroeg hij zich af of dergelijke symbolen nog een plaats kunnen hebben in de huidige maatschappij. ‘Tot op de dag van vandaag heb ik geen overtuigende argumenten gevonden waarom het gebruik van de swastika gunstig zou zijn voor Finland, vandaag en morgen, in conflictsituaties’, aldus Teivanen.

Nieuwe vlag

De Finse luchtmacht heeft na de nodige commotie over het symbool en de vele misverstanden besloten ermee te stoppen. Binnenkort wordt een nieuwe vlag gepresenteerd. In 1918, toen de luchtmacht ontstond, kende het symbool in Europa nog geen politieke betekenis. Dat veranderde na de opkomst van de nationaalsocialisten en hun machtsgreep in Duitsland, in 1933. Sindsdien is het omstreden.

Finlandisering

Finland werd na de Eerste Wereldoorlog onafhankelijk van Rusland, waarna het te maken kreeg met Russische invallen. Het leger verdedigde het grondgebied, maar met de jaren moest het land gebieden afstaan. In de Tweede Wereldoorlog koos het de kant van Duitsland, maar na 1945 werd het neutraal. Finland paste zich zoveel mogelijk aan de Russische oosterbuur aan om invallen te voorkomen, de zogeheten Finlandisering.

NAVO-lid

Decennialang was Finland op zichzelf aangewezen qua verdediging. Er werd een geavanceerd en snel inzetbaar leger opgebouwd, en ook zijn er overal in het land bunkers en schuilplekken te vinden. Na de Russische inval in Oekraïne van 2022 vroeg Finland met succes het NAVO-lidmaatschap aan. In 2023 voegde het land zich bij het bondgenootschap, gevolgd door Zweden.