FvD-leidermaatschap Thierry Baudet wankelt na antisemitismeschandaal, Hiddema weg

Thierry Baudet is niet langer voorzitter en kandidaat-lijsttrekker van Forum voor Democratie (FvD). Wel wil hij lijstduwer zijn voor de Tweede Kamerverkiezingen van maart. De leider van de rechts-nationalistische partij heeft een stap opzij gedaan vanwege het schandaal met antisemitische berichten in WhatsApp-groepen van JFvD, de jongerentak. Ook Freek Jansen, voorzitter van de jongerenbeweging, is geen kandidaat meer voor de Tweede Kamerverkiezingen. Hij stond op plek zeven van de beoogde kandidatenlijst. Ondanks alle ophef staat de deur voor Baudet nog op een kier. Fractiegenoot Theo Hiddema vertrekt per direct uit de Tweede Kamer evenals Baudets mentor en senator Paul Cliteur.

Antisemitisme-affaire
Jansen en Baudet kwamen in opspraak nadat afgelopen voorjaar bekend werd dat JFvD-leden antisemitische, racistische en homofobe uitingen in WhatsApp-groepen hadden gedaan. Ook schuwden sommige leden niet bewondering te hebben voor het nationaalsocialisme. Hoewel er tumult ontstond en de leiding van JFvD drie leden royeerde en nog eens drie op non-actief stelde, mochten andere daders blijven. De klokkenluiders werden echter geroyeerd omdat ze naar de media waren gestapt, zo werd onlangs bekend. Ook dit leverde veel controverse op op de leidende rol van Jansen en partijleider Baudet.

Tegenstanders
Nadat Het Parool afgelopen zaterdag onthulde dat na de affaire van het voorjaar nog steeds antisemitische en andere discriminatoire berichten in WhatsApp-groepen circuleerden, ontstond er heibel binnen de gelederen van FvD. Op zondag trokken kopstukken zoals Annabel Nanninga (raadslid in Amsterdam, Statenlid in Noord-Holland en senator in Den Haag), Rob Rooken (Europarlementariër) en Johan Almekinders (fractievoorzitter in de Overijsselse Staten) aan de bel. Zij en andere prominenten pleitten ervoor de JFvD op te doeken en wilden Jansen ook van de lijst af hebben.

‘Trial by media’
Partijleider Baudet nam het echter op voor zijn vriend en vertrouweling Jansen, waardoor er binnen FvD een patstelling ontstond tussen de radicalen en de gematigden. Op maandagavond wierp de leider dan toch het hoofd in de schoot door zelf aan te kondigen geen lijstrekker meer te willen zijn. In een minutenlange video op Twitter gaf Baudet de media de schuld van alle problemen (‘trail by media’) en wierp hij iedere aantijging van antisemitisme aan zijn adres verre van hem. In de Tweede Wereldoorlog hadden zijn familieleden zelf geleden onder de nazi’s en Joden gered, waarvoor een van hen de Yad Vashem-onderscheiding kreeg. Baudet stelde nog wel lijstduwer te willen zijn en hing ook zijn voorzitterschap niet aan de wilgen.

Lijstduwer
Op dinsdag besloot Baudet, hoogstwaarschijnlijk onder druk van de gematigden in zijn partij, om het partijvoorzitterschap alsnog op te geven. Ook Jansen trok zich terug als kandidaat-Kamerlid. Daarmee zijn de problemen echter nog niet voorbij. Beiden zijn nog partijlid en zijn besmet door de antisemitisme-affaire. Zodoende is ook FvD als partij en als merk besmet. Baudet wil lijstduwer worden en vanuit die positie, onderaan de lijst, kan hij in met voorkeurstemmen alsnog de Kamer in komen. Hij kan het leiderschap dan opnieuw claimen onder het mom dat hij ‘een groot mandaat’ heeft van de FvD-kiezers’. Potentieel zal dat een splijtzwam zijn. Geflankeerd door interim-partijvoorzitter Lennart van der Linden zei hij dinsdag nog een rol te willen spelen in de politiek.

Hiddema weg
Collega-Tweede Kamerlid Theo Hiddema wilde dat waarschijnlijk niet afwachten en heeft inmiddels zijn vertrek uit de Kamer aangekondigd. Kamervoorzitter Kadijah Arib (PvdA) las zijn ontslagbrief voor: “Ik heb mijzelf politiek arbeidsongeschikt verklaard. Vanwege opspelende persoonlijke omstandigheden, verband houdende met goede smaak, eigendunk en arbeidsvreugde,” aldus Arib. De Friese advocaat bekende ooit een aanhanger te zijn van de PVV van Geert Wilders, maar stapte uiteindelijk voor FvD in de politiek, zij het alleen als hij de tweede plek op de lijst zou krijgen. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 veroverde de partij uit het niets twee zetels.

Eerdmans
De gematigde rechts-nationalist Joost Eerdmans heeft zich inmiddels opgeworpen als lijsttrekker van FvD. Hij staat op de kandidatenlijst al op plek vier en heeft een onbesmet verleden. Van antisemitisme of discriminatie moet hij niets hebben. Eerdmans heeft ervaring in de Tweede Kamer voor de Lijst Pim Fortuyn (LPF) en in de Rotterdamse gemeenteraad voor Leefbaar Rotterdam. Voor diezelfde partij was hij een aantal jaar wethouder in Rotterdam. Daarvoor was Eerdmans ook wethouder in Cappelle aan den IJssel. Als voorman van FvD zal hij te maken krijgen met Baudet, Jansen en hun aanhang. Volgens experts zal hij een gevecht moeten leveren om de macht.

Cliteur weg
In de loop van dinsdagavond waren er meer nieuwe ontwikkelingen. Kopstuk Nanninga schreef een opiniestuk op TPO.nl waarin ze het antisemitisme en racisme binnen FvD veroordeelde en zei: Baudet vertrekt of ik vertrek. Geen van beiden vertrok. Tegen het einde van de avond was er wel een ander afscheid: Baudets mentor en vertrouwling Paul Cliteur, tegens senator, kondigde zijn onmiddellijke terugtreden uit de Eerste Kamer aan. De reden daarvoor is dat hij vindt dat Baudet oneigenlijk is behandeld en slachtoffer is van zijn tegenstanders en ‘de media’.

Lees ook:
FvD-kopstuk Nanninga trekt rode lijn om antisemitisme in partij
Voor Amsterdams FvD-gemeenteraadslid Annabel Nanninga is de maat vol. De jongerenorganisatie JFvD moet worden opgeheven, stelt ze, omdat die te weinig heeft gedaan om antisemitisme in eigen gelederen te bestrijden. In een tweet werd duidelijk dat Nanninga een streep in het zand heeft gezet. Andere FvD-volksvertegenwoordigers sloten zich snel bij haar aan.