Grishaver en Halsema slaan eerste paal, procedure bij Raad van State loopt nog

Voorzitter Jacques Grishaver van het Nederlands Auschwitz Comité (NAC, het Comité) en burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) van Amsterdam hebben een symbolische eerste paal geslagen van het Nationaal Holocaust Namenmonument, kortweg de Namenwand. De twee klommen samen op een bouwvoertuig om de paal in de grond te slaan. De symbolische daad gebeurde op het moment dat de Raad van State zich buigt over bezwaren van omwonenden. Binnenkort doet de Raad uitspraak. Als het beroep gegrond wordt verklaard, moet de bouw mogelijk meteen stoppen en komt er weer vertraging.

Grishaver enthousiast
Een kleine groep van direct betrokkenen kwam vrijdag naar het Amsterdamse Weesperplantsoen om het moment mee te maken. “Het is echt een mijlpaal,” aldus de opgetogen Grishaver tijdens een korte toespraak. “Na een lange periode van voorbereidingen is het nu eindelijk zover. Binnenkort staat hier een heel bijzonder gedenkteken, belangrijk voor alle nabestaanden en als imposante waarschuwing voor de huidige en toekomstige generaties om te laten zien waar antisemitisme en racisme toe kunnen leiden.” Halsema noemt het slaan van de eerste paal ‘een ontroerend moment’.

Heiwerk duurt een maand
Het was de eerste van in 79 palen die het monument moeten ondersteunen. Er worden ook acht palen in de grond geschroefd als fundering voor de hijskraan die later de stalen elementen op het monument moet tillen. Deze elementen wegen meer dan 30.000 kilo per letter. Het monteren van de kraan zelf kost al twee dagen tijd, aldus het NAC in een persbericht. ‘Het heiwerk duurt tot medio juli. De start van het metselwerk voor de eerste letter is in september gepland. Het plaatsen van de stalen constructie op de eerste letter gebeurt eind oktober, begin november. Medio 2021 is het monument gereed’.

Bodemprocedure
In het bericht lijkt het Comité er niet bij stil te staan dat er momenteel nog een bodemprocedure bij de Raad van State loopt. Omwonenden hebben bezwaren gemaakt tegen de komst van het monument in deze vorm, en hebben doorgeprocedeerd tot aan de Raad van State. Eind mei was er een zitting in Den Haag, waar bleek dat de komst van de Namenwand nog geen gelopen race is. In de zaak trekken NAC en de gemeente Amsterdam samen op. Zo kwam de gemeenteadvocaat tijdens de zitting in de problemen door eerdere uitspraken van burgemeester Halsema over de besluitvorming voorafgaand aan de bouw van het monument.

Rechtszitting
Ook vroegen de rechters ernstig door op gemaakte fouten tijdens de besluitvorming, de vergunning die is afgegeven en andere zaken zoals de veiligheid, het verkeer en gekapte bomen. De gemeente en het Comité voerden aan dat de bewoners met ‘te weinig’ zijn om de bouw te verhinderen, omdat het politiek bestuurlijke draagvlak erg groot zou zijn. Daarop stelden de omwonenden dat uit hun Wob-onderzoek is gebleken dat mogelijk 98 procent van het project door overheden wordt betaald. Ook is het voor hen een punt dat het NAC eigenlijk had moeten aanbesteden, en de gemeente had moeten toezien dat dat eerlijk gebeurde.

Mogelijk vertraging
De Raad van State doet binnen een paar weken uitspraak. Als het beroep gegrond wordt, moet bezien worden hoe het verder gaat. Dan hangt het er van af waar de Raad precies over gevallen is. Misschien zijn de bestuursrechters het eens met de buurt dat er niet zonder procedure afgeweken had mogen worden van het bestaande bestemmingplan. In dat geval wil de gemeente dat oplossen met een wijziging van het bestemmingsplan, zodat de Namenwand er toch kan komen. Wel levert dat weer vertraging op.

Lees verder:
Uitspraken Halsema over besluitvorming Namenwand wreken zich bij Raad van State
Quotes van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema over de besluitvormingsprocedure rond de komst van het Holocaust Namenmonument, alias de Namenwand, heeft de gemeente Amsterdam woensdag bij de Raad van State in een lastig parket gebracht.