‘Grove fouten in oorlogsarchief CABR’

Sinds de gedeeltelijke openstelling van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) komen steeds meer fouten naar buiten met namen van Joodse slachtoffers. Zo staan de namen van vermoorde Joden in de namenlijst van de daders en verdachten. Voor veel Joden is het een schok, want het klopt gewoonweg niet. Het Nationaal Archief, dat het CABR beheert, heeft al aangegeven dat er fouten zijn gemaakt.

Het Nationaal Archief geeft een waarschuwing af naar aanleiding van een artikel in De Telegraaf. Volgens de leiding van het archief is de index gebaseerd op het kaartsysteem van de bijzondere rechtspleging. ‘Hier zitten ook kaarten van personen tussen die geen verdachte waren of die niet beschuldigd zijn, maar toch in het kaartsysteem zijn beland’, aldus een verklaring op de site.

Gemmeker

In de krant doet Carin van Coeverden kond van haar ervaring in het namenregister. “Ik wilde weten of mijn vader en mijn oom nog voorkwamen in de archieven, omdat ze na de oorlog verklaringen hebben afgelegd tegen Gemmeker,” zegt ze, doelend op Albert Konrad Gemmeker, de commandant van doorvoerkamp Westerbork.

Al zoekende kwam Van Coeverden er achter dat haar vader en oom, maar ook andere familieleden als ‘verdachte’ geregistreerd staan. Onder die familieleden dus ook het in Sobibor vermoorde familielid Wilhelmina van der Wijk. “Ik heb er een nacht van wakker gelegen en me afgevraagd hoe dit kon,” aldus de historica. Mogelijk is haar vader als getuige tijdens een verklaring tegen Gemmeker als verdachte geregistreerd.

Wat nog meer?

Haar oom Maurits Jacob is na de oorlog eveneens gehoord over de kampcommandant en staat nu in het register ook bij de verdachten. Van Coeverden tegen de krant: “Het meest navrante is: die mensen kunnen zich niet meer verdedigen. Dus dit moet zo snel mogelijk worden hersteld en roept de vraag op wat er nog meer niet klopt.”

Een woordvoerster van het archief benadrukt dat er een verklaring op de site staat. Fouten moeten gauw worden weggewerkt, zegt ze. “Wanneer mensen echt denken dat ze er niet op thuishoren dan gaan we dat herstellen. Die moeten er zo snel mogelijk uit.” Ook staat er telefonische bijstand paraat om mensen van ondersteuning te voorzien.

Deels open

Eerder werd al door consultants gewaarschuwd voor fouten of ongeregeldheden in het archief. Minister Eppo Bruins (NSC) van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen besloot daarom om het CABR gedeeltelijk te laten openen en stapsgewijs toegankelijk te stellen. Mogelijk is dit ook gedaan omdat de consultants hebben gezien dat er dergelijke fouten in stonden die mensen nu tegenkomen.

Het Centraal Joods Overleg (CJO) was niet te spreken over het besluit van Bruins.