‘Haatrock’ bands verwijderd van Spotify

Spotify haalt tenminste 27 bands die rassenhaat verheerlijken uit zijn catalogus. Slecht nieuws voor neonazi’s en andere racisten, want de zogenoemde ‘hatecore’ is voor hen een belangrijk pr-vehikel. Dit meldt het dagblad Trouw.

Punk- en metalfans die weleens grasduinen in Spotify’s harde en obscure rock-aanbod, konden tot deze week zo maar bands als Definite Hate, End Apathy en Max Resist tegenkomen. Muziek van het meest duistere soort, met niet alleen zware gitaren en stevige grunts, maar ook met songteksten doorspekt met haat. Hatecore wordt het wel genoemd, of nazipunk. Of, op zijn Duits en iets eufemistischer: rechtsrock. Agressieve gitaarmuziek voor en door rechtsextremisten.

Dat materiaal wordt nu dus iets verder in de marge gedrukt. In de nasleep van de gewelddadige rechts-extremistische betoging afgelopen weekend in het Amerikaanse Charlottesville heeft Spotify besloten zijn catalogus kritisch onder de loep te nemen, meldt de muziekdienst in een statement.

En ja, daar bleek dus ook hatecore in te zitten. De muziekdienst ‘komt onmiddellijk in actie als we op zulk materiaal worden gewezen,’ meldt Spotify in een verklaring. “We zijn blij dat we hierop attent zijn gemaakt. We hebben vandaag al veel bands verwijderd, en we kijken met spoed naar de rest.” Met die urgentie lijkt het wel mee te vallen, want de Amerikaanse organisatie Southern Poverty Law Center, die rechts-extremisme in kaart brengt en bestrijdt, heeft Spotify al drie jaar geleden op haar hatecore-aanbod gewezen. Beter laat dan nooit, zegt die nu.

In zekere opzicht zijn de hatecore-lieden echte punkers: verderfelijk, maar ook tegendraads op een manier die je nog zelden ziet. Hun circuit is bescheiden, maar wie graag hatecore door zijn kamer laat schallen, hoeft niet steeds dezelfde plaat te draaien. Tussen 1990 en 2006 verschenen alleen al in Duitsland zo’n 1200 rechtsrock-releases. Twee Duitse wetenschappers die het circuit in beeld brachten, telden in 2006 zo’n vijftig rechtsrock-platenmaatschappijen, -distributeurs en andere bedrijfjes. Een gemiddeld album verschijnt in een oplage van drieduizend exemplaren, al verkopen de grote bands een veelvoud daarvan. De Verenigde Staten telt zeker honderdvijftig van zulke bands, al zijn het er waarschijnlijk meer. Concerten trekken zelden meer dan driehonderd fans en vaak aanzienlijk minder.

Op concertopnames op YouTube is te zien hoe zulke avondjes verlopen: snoeiharde punk, vaak op kleine podia, voor een bescheiden maar enthousiast publiek. Bij een nummer van de inmiddels opgeheven Amerikaanse groep Blue Eyed Devils stampt leadzanger Drew met zijn ontblote, gespierde en zwaar getatoeëerde bovenlijf over het podium, het publiek schreeuwt met opgeheven armen de liedteksten mee. Erg druk is het niet tijdens dat optreden in het zuiden van Californië, maar enkele fans spreken in de reactiekolom onder het filmpje niettemin over een onvergetelijk concert. “Een dag die ik nooit zal vergeten,” verzucht een van hen.

Het optreden stamt uit 2004. Krap acht jaar later dook de band plots op in allerlei Amerikaanse media, toen een man uit Wisconsin een sikh-tempel in het plaatsje Oak Creek binnendrong en daar zes mensen neerschoot en er vier ernstig verwondde – mogelijk in de veronderstelling dat sikhs moslims waren. Die man was Wade Page, gitarist en vocalist van Blue Eyed Devils.

Page maakte de visioenen waarover zijn band zong werkelijkheid. De tekst van het nummer ‘Murder Squad’ is een bijna letterlijke beschrijving van het bloedbad dat Page aanrichtte:

As we march down to town
Death to the ones from the underground
All I hear is victory’s call
My nation’s honour rising above all
I regret nothing that I’ve done
I’ve seen so many through the sights of my gun
But to kill for the Reich is my job
A soldier in my nations murder squad

Het witte ras dreigt verdrukt te worden door vreemde elementen, is de gedachte van het repertoire van Blue Eyed Devils en de meeste andere bands, en dus is het tijd voor drastische maatregelen. ‘Vermoord de Jood en hak zijn hoofd af” klinkt het in het tweede couplet. “Vermoord iedereen die in de weg staat.” Het derde couplet is Duits: ‘Bloed en eer, daar geloof ik in.’ Om af te sluiten met de nazigroet: ‘Sieg Heil!’

Geen boodschap waar programmeurs van poppodia en festivals op aanslaan, natuurlijk. Hatecore-bands moeten daarom creatief zijn. Soms huren ze de podia waar ze willen optreden af, onder het mom van een besloten verjaardagsfeest. Dat die avond eigenlijk een optreden is, maken ze pas kort van tevoren bekend via hun rechtsextremistische netwerk. Het Overijsselse dorp Haaksbergen kreeg twee jaar geleden te maken met een Duitse groep die zo te werk ging, Kategorie C genaamd. Optreden kwam er niet van: de politie kwam erachter en lichtte cafés op voorhand in.

Ondanks de tegenwerking van muziekdiensten en podia vormt hatecore het populairste onderdeel van de rechtsextremistische subcultuur, zei onderzoeker Devin Burghart vijf jaar geleden in de New York Times. “Het is niet alleen het belangrijkste rekruteringsmiddel, maar ook de grootste inkomstenbron.”

Het cliché dat muziek kan zorgen voor een gevoel van verbinding, gaat ook op voor neonazi’s en witte suprematisten. De eerste keer dat ik racistische muziek hoorde, maakte dat een diepe indruk, bekende Arno Michaels, een voormalige succesvolle hatecore-zanger, na de sikh-aanslag in Wisconsin. “Luisteren naar die muziek was een essentieel onderdeel van hoe we ons verenigden rond het idee van racisme. Het gaf me het gevoel dat ik onderdeel was van iets groters, dat ik een doel had in mijn leven, dat mijn ras iets heel bijzonders was. Iets dat ik moest verdedigen.”

Bron: Trouw