Het boekje van baby Kfir – column Judith Zilversmit
Judith Zilversmit ging vorige week in de Snoge kijken naar het kunstproject Coming Home Soon, waar wordt stilgestaan bij de ontvoerde Israëli’s in Gaza. Een van hen is baby Kfir, die donderdag één jaar oud werd, in gevangenschap. Van meet af aan roept de foto van deze vrolijke maar gekidnapte baby een hartverscheurend gevoel op, aldus Zilversmit.
A sad birthday stond op de aankondiging. De jongste van alle gegijzelden sinds 7 oktober in Gaza, de roodharige baby Kfir Bibas, werd afgelopen donderdag één jaar. ‘Please join us to commemorate the first birthday of Kfir’. Het kunstproject Coming Home Soon biedt de mogelijkheid om gedachten of een boodschap in boekjes op te schrijven voor alle gegijzelden. De installatie bestaat uit 240 notitieboeken met op elk boekje een portret van de persoon die wordt gegijzeld, met daarop zijn of haar naam en een korte beschrijving wie hij of zij is.
Of het nou kwam omdat mijn vriend ook op 18 januari jarig is of omdat baby Kfir van meet af aan een hartverscheurend gevoel oproept, ik wilde per se die dag een bericht voor hem achterlaten.
In een benedenruimte van de Portugese Synagoge lagen de boekjes. Het eerste boekje waar ik tegenaan liep was die van Judith – (‘Judith Waiss 65, a loving fulltime grandmother. She loves culture, arts, traveling and baking’). Het boekje had een zwarte sticker erop met Forever Remembered, Forever in our hearts. De gegijzelden die niet meer leven, vermoord zijn, krijgen een zwarte sticker op het boekje, degenen die zijn vrijgegeven een blauwe sticker met Welcome Home.
Ik had dit project al eerder gezien, maar nu maakte het op een of andere manier meer indruk. Niet alleen omdat door de nieuwe locatie de boekjes op andere volgorde lagen, en ik zo weer nieuwe gezichten zag. Ook omdat er inmiddels meer teksten waren geschreven. En terwijl ik op zoek was naar het boekje van baby Kfir, bladerde ik door de andere notities. Langzaamaan zag je ook andere bezoekers zich verliezen in de boodschappen op de bladzijden.
Kunstenaar Inbar Hasson, die dit project geïnitieerd heeft, vertelt dat veel familie contact met haar opneemt en zelfs naar Nederland komt om het project bij te staan, en de installatie te zien. Zo was de broer van Ori Danino (’24, a fan of Beitar Jerusalem soccer club, he loves a good party’) er op dat moment.
Volgens Hasson komen families voor de steunbetuigingen, en voor sommigen is het ook een moment om even op adem te komen en weg uit Israël te zijn. Ze laat me het boekje van Eitan (twaalf) zien, ‘a gifted boy who enjoys playing soccer and reading fantasy literature’. Er staat een blauwe sticker op, welcome home. Hij is dus terug. Zijn familie was hier vorige week en Hasson vertelt dat zijn familie het bijzonder vindt dat ook degenen die terug zijn er nog tussen liggen. Omdat juist zij misschien wel snel vergeten zullen zijn terwijl het ook nu nog moeilijk voor ze is. Getraumatiseerd gaat het leven niet zomaar door en op deze manier zullen er ook nog mensen aan hen denken.
Nog altijd ben ik nog niet aangekomen bij het boekje van baby Kfir. Ah, daar ligt het op een tafeltje in een hoekje, Kfir Bibas (tien maanden, toen nog) recently started crawling and rocking on all fours, he accepts everyone and is always smiling. Ernaast ligt het boekje van zijn vierjarige broertje Ariel, an energetic redhead he loves anything with wheels and a motor.
Ik pak toch maar eerst het boekje van Kfir, het is zijn verjaardag tenslotte en kijk wat erin staat. Een sticker van Winnie de Poeh met een ballonnetje, een regenboog gemaakt door een kindje. En teksten als dear little one, hopefully you grow up with your parents and all the people who you love.
Ik pak een lege bladzijde en een stift en wil iets schrijven maar ik tuur bijna vijf minuten naar de lege pagina. Wat schrijf je aan een baby die jarig is, gegijzeld door Hamas? Weten we wel of hij nog leeft? Gaat hij het ooit lezen?
Er liggen stickers en stempels naast zijn boekje om de boodschap eventueel te illustreren. Misschien gewoon heel veel stickers plakken? Tekeningetjes maken? Hoef ik dan niets te zeggen?
Maar juist de teksten in al die boekjes is wat me zo raakt. Geschreven door wereldvreemden. Een simpele boodschap. Een oprechte boodschap. Liefdevolle woorden. Zolang hun namen genoemd worden, we tegen ze praten, zijn zij in leven. De berichten bieden zachtheid, kracht en troost. Op deze manier ontstaat er een levend document, totdat iedere gijzelaar weer veilig thuis is.
Het is allemaal zo klein en simpel gedaan dat het hoop biedt.
Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.
