Israël eist verantwoordelijkheid op in rol val Assad-regime

Het regime van de Syrische dictator Bashar al-Assad zou nooit ten val zijn gekomen als Israël in Libanon niet zo hard gevochten had tegen Hezbollah, een van zijn voornaamste bondgenoten. Ook de klappen die zijn uitgedeeld aan Iran dragen ertoe bij. Dat zegt de Israëlische regering in een reactie op de gebeurtenissen in buurland Syrië. Daar zijn rebellen en jihadisten erin geslaagd Assad te verdrijven.

Het regime is gevallen, zo werd zondag vanuit Damascus wel duidelijk. De dictator en zijn familie zijn gevlucht en strijders nemen posities in de Syrische hoofdstad in. Tegelijkertijd vieren Syriërs in de stad en elders in het land feest: na 54 jaar is de dictatoriale heerschappij van de Assad-familie en hun Ba’ath-partij voorbij. Over Israël en haar bijdrage in de gebeurtenissen wordt in Syrië echter weinig gesproken.

Historische dag

Toch is het zo dat Israël een significante rol heeft gespeeld in het omverwerpen van het regime van Assad. Dat stelt de Israëlische regering bij monde van premier Benjamin Netanyahu. “Dit is een historische dag in de geschiedenis van het Midden-Oosten,” zei hij zondag tijdens een bezoek aan Mount Bental op de grens van Israël met Syrië. “Het Assad-regime is een centrale schakel in Irans as van het kwaad; dit regime is gevallen.”

Klappen uitgedeeld

Netanyahu vervolgt: “Dit is een direct gevolg van de klappen die we hebben uitgedeeld aan Iran en Hezbollah, de belangrijkste aanhangers van het Assad-regime. Dat heeft een kettingreactie in het Midden-Oosten veroorzaakt van al diegenen die zich willen bevrijden van dit onderdrukkende en tirannieke regime.” Met dat laatste doelt hij op de ‘As van het Verzet’, dat wordt geleid door Iran en waar het Assad-regime onderdeel van was.

Risico’s

De Israëlische premier waarschuwt dat de vlucht van Assad uit Syrië naast nieuwe kansen ook risico’s met zich meebrengt. “Wij handelen in de eerste plaats om onze grens te beschermen,” aldus Netanyahu, wijzend op de Golan Hoogvlakte, die aan Syrië grenst. “Dit gebied wordt al bijna vijtig jaar gecontroleerd met een bufferzone die in 1974 is overeengekomen: het Separation of Forces Agreement. Deze overeenkomst is ingestort, de Syrische soldaten hebben hun posities verlaten.”

Grens bewaken

Israël houdt de grens nauwlettend in de gaten, want onduidelijk is wie die van Syrische kant gaat bewaken en wat er nog aan komt. Feit is dat het Israëlische leger (IDF) momenteel de bufferzone aan het versterken is. Netanyahu voegde eraan toe dat Israël niet zal toestaan ​​dat vijandige troepen zich aan de grens met Syrië vestigen. Daarnaast wil Israël een goede buur voor de bevolking van Syrië zijn.

Syriërs helpen

De premier verwijst terug naar het ‘Goede Buur’-beleid dat Israël voerde op het hoogtepunt van de Syrische burgeroorlog. Hij zegt dat Israël een soortgelijk beleid zal voeren inzake humanitaire hulp aan Syrische burgers, terwijl het een actieve rol in de interne Syrische conflicten blijft vermijden. “Honderden Syrische kinderen zijn hier in Israël geboren,” aldus Netanyahu. Israël ving gewonde Syriërs op, waarvan een deel er bleef.

Machtsvraag

Netanyahu benadrukt dat Israël ook de Druzen, Koerden, christenen en moslims in Syrië een helpende hand toesteekt voor vrede. Het is van belang dat er vrede komt en dat de groepen in het buurland de macht delen of op zijn minst vreedzaam met elkaar zullen gaan leven. Of dat gebeurt is nog de vraag: volgens kenners zullen de seculiere rebellen en islamitische jihadisten een gewapende strijd met elkaar aangaan zodra de echte machtsvraag op tafel komt.

Burgeroorlog

Nadat er in 2011 een burgerlijke opstand tegen Assad ontstond en die uitliep in een burgeroorlog, bleef Israël afzijdig waar het moest. Alleen bombardeerde het doelen en wapendepots van Hezbollah en Iran in Syrië. Die twee partijen gingen halverwege jaren 2010 op verzoek van Assad meedoen om de burgeroorlog voor hem te winnen. Ook Rusland deed mee, maar die legereenheden liet Israël met rust. Toch lukte het Iran om wapens via Irak en Syrië naar Libanon te smokkelen en zo Hezbollah te spekken.

Hezbollah op de knieën

Daags na het bloedbad van 7 oktober 2023 verklaarde Hezbollah de oorlog aan Israël, waardoor het land op twee fronten moest vechten. Nadat in de zomer van 2024 de situatie in Gaza redelijk onder controle was en terreurbeweging Hamas zo goed als uitgeschakeld leek, richtte Israël zich op Libanon. In twee maanden tijd werden de nagenoeg volledige top en infrastructuur van Hezbollah vernietigd. Het mondde uit in een staakt-het-vuren dat vorige week in ging en Hezbollah met een decennialange achterstand achterliet.

Ruimte

Met het wegvallen van Hezbollah ontstond in Syrië ‘ruimte’ voor de jihadisten van Hayat Tahrir al-Sham (HTS) die zich al een paar jaar in het noorden hadden gevestigd om stad na stad in te nemen. Ook vanuit het zuiden rukten seculiere rebellen van het Vrije Syrische Leger op en vanuit het noordoosten roerden de Koerden zich militair. Ook had Israël de Iraanse militaire infrastructuur in Syrië dusdanig verzwakt dat Teheran niets meer kon doen. Tegelijkertijd trokken de Russen zich grotendeels terug. Het regime van Assad stortte zo ineen.