Jacobs’ Chanoeka-toer, dag 8 – Amersfoort
‘Terwijl het geknal om mij heen steeds heviger wordt, zit ik voor mijn menora mijn dagboek te schrijven en geniet samen met mijn vrouw Blouma; van de acht lichtjes die niet zomaar branden, maar ons toestralen. Het lijkt wel of ze zeggen: eindelijk mogen we gewoon thuis staan, heerlijk!
De Chanoeka-toer was weer een groter succes. Bijna overal waren aanzienlijk meer belangstellenden komen opdagen dan in voorgaande jaren. Het is zo goed en mooi om als Joden en niet-Joden samen te staan rondom die menora, en de boodschap te delen. Terwijl ik de bijeenkomsten in Almere, Bourtange, Arnhem, Maastricht, Den Haag, Middelburg en Utrecht in mijn gedachte voorbij laat gaan, voel ik een enorm gevoel van dankbaarheid in mij opkomen. Ik hoefde slechts te komen, een toespraak houden en ik kon weer vertrekken. Maar bij iedere happening was veel voorwerk verricht. Aankondigingen werden gemaakt en verspreid. Er waren telkens soefganiot, koffie, soep en broodjes. En er was het opzetten van de menora, het afbreken ervan en alles opruimen….. Het is geweldig om te zien hoeveel mensen, waarvan de meesten niet Joods, zich hebben ingezet om de menora te laten branden. Dank alle vrijwilligers! Maar ook bijzondere dank aan mijn onbezoldigde chauffeurs van Christenen voor Israël, leden van de Joodse gemeente en Danny Ravesteijn van Drive Security die mij één duizend, negenhonderd en achtentachtig kilometers hebben rondgereden. Dank ook aan de politie en Bij Leven en Welzijn voor de goede en veilige zorgen. Alles is over goed verlopen, zonder incidenten.
Alleen was er onterechte verontwaardiging in de Haagse kringen. De gigantische menora voor het Vredespaleis werd daags na het aansteken weer afgebroken ‘om veiligheidsredenen’. Terecht heeft Shmuel Katzman, de rabbijn van de regeringsstad, duidelijk aan de media kenbaar gemaakt dat het a priori de bedoeling was om deze menora, eigendom van Christenen voor Israel, maar één dag te laten staan. Van een dreiging was totaal geen sprake. Maar als ik eerlijk nadenk, zit er natuurlijk toch ook een stukje waarheid in het opgeklopte bericht. Want waarom hebben wij besloten om deze menora, en ook op de meeste andere plaatsen, maar één dag te laten staan? Vrees voor vandalisme! Angst voor antisemitisch bekladding! Beveiliging inhuren zou een optie kunnen zijn, maar: wie gaat dat betalen? Van een specifieke dreiging was dus geen sprake. Maar de reden die de niets vermoedende politieagent aangaf, dat “om veiligheidsreden” de menora voor het Vredespaleis maar één dag stond, had toch een grond van waarheid in zich, helaas.
Het was goed dat overal ook de burgemeester aanwezig was en een toespraak hield. Alleen in Arnhem ontbrak mijn vriend burgemeester Herman Kaiser wegens ziekte. “Herman, vanaf Jonet: een spoedig herstel!”
Er viel mij iets op. De toespraken van alle sprekers, en speciaal die van de burgervaders en andere politici, waren inhoudelijk anders dan zo’n twintig jaar geleden. Toen was het verlichten van de duisternis pure symboliek, zoiets dat ieder mens licht is zich heeft en een positieve bijdrage kan leveren aan de samenleving. Dit jaar kreeg die duisternis een duidelijke naam en was/is het, helaas, een dreigende realiteit.
Desondanks was het geweldig en misschien juist daarom zo goed. Vele reacties gekregen, meer dan andere jaren. Ook dit jaar weer iemand ontmoet die Joods is, dat niet wist, maar het wel steeds voelde. Alle bijeenkomsten waren warm, ondanks de vrieskou. Eigenlijk waren het geen bijeenkomsten met de menora als middelpunt, het waren vredige demonstraties tégen dreigende terreur en vóór echte sjalom!
De menora die nog steeds brandt herinnert mij eraan om u allen een fijne achtste dag Chanoeka te wensen. En de steeds harder wordende knallen attenderen mij erop dat “een gelukkig Nieuwjaar voor u allen” niet mag worden vergeten.’
Opperrabbijn Binyomin Jacobs (IPOR en voorzitter van het Nederlandse College voor Rabbinale Zaken) maakt ook dit jaar weer een ronde langs verschillende menora’s in heel Nederland, om deze in het openbaar aan te steken. Net als in voorgaande jaren schrijft hij een dagboekverslag voor Jonet.
