Japanse premier Abe eert redder Poolse Joden

Kremlin

De Japanse premier Shinzo Abe heeft zondag een Japanse diplomaat Chiune Sugihara geëerd, die volgens schattingen circa zesduizend Joden van de dood heeft gered. Dit gebeurde in 1940 in Kaunas, Litouwen. Daar was de Japanner consul van de keizer. Toen hij visa voor Japan aan gevluchte Poolse Joden verstrekte, werd hij door zijn leidinggevenden teruggefloten. Hij  negeerde deze orders, waardoor de Poolse Joden alsnog konden doorreizen naar Japan. Thans woont in Litouwen nog een kleine Joodse gemeenschap. Velen van hun voorvaderen overleefden de Sjoa niet. Eerder werd er nog een massagraf ontdekt.

Het besluit van de diplomaat om Joden te helpen, spreekt volgens kenners tot de verbeelding omdat Japan gedurende de Tweede Wereldoorlog een bondgenoot van nazi-Duitsland was. Toch besloot premier Abe om de man te eren. “De moedige en humanitaire actie van de heer Sugihara geeft ons richtlijnen over hoe we moeten overleven in deze wereld, waar de op regels gebaseerde internationale orde in verschillende vormen wordt uitgedaagd”, zei de Japanse regeringsleider tijdens een bezoek aan de  Litouwse hoofdstad Vilnius. “Ik ben trots op hem als Japanner.”

Sugihara, die stierf in 1986, gaf in juli en augustus 1940 duizenden Japanse doorreisvisa aan Joodse vluchtelingen, en opende zo een route voor hen om via Rusland naar Japan te ontkomen. Hij deed dit met hulp van de Nederlandse diplomaat Jan Zwartendijk, die deze Joden ook voorzag van quasi-visa. Met de combinatie van de twee visa-soorten konden ze naar het Oost-Aziatische land afreizen. Na de Tweede Wereldoorlog werd Sugihara’s diplomatieke loopbaan afgebroken. Zijn acties bleven in Japan tientallen grotendeels onbekend. Nu komt daar verandering in, aldus Abe. Hij bezocht Litouwen voor de eerste maal. Dat land is sinds 2004 lid van de Europese Unie en de NAVO, en heeft sindsdien grote economische sprongen gemaakt. Tevens is Litouwen een van de grootste plaaggeesten van de Russische president Vladimir Poetin.

De diplomatieke dienst van Litouwen kan volgens critici een voorbeeld nemen aan die van Japan. Zo werd in 2017 duidelijk dat de Litouwse overheid Joden discrimineert die een paspoort willen aanvragen. ‘Tenzij je kunt bewijzen dat bijvoorbeeld jouw grootouders Litouwen verlieten wegens de bezetting, vervolging of politieke onderdrukking, kun je geen tweede paspoort krijgen,’ zo werd tegen deze Joden gezegd. Het beleid treft vooral Joden in Zuid-Afrika, van wie negentig procent Litouwse wortels heeft. Japanners zijn geen heiligen, zo men zegt, want onlangs kocht een Japanse nazi op een veiling nog de memoires van oorlogskeizer Hirohito.

 

Categorie:

Home » Nieuws » Japanse premier Abe eert redder Poolse Joden