Joods werkdorp Wieringermeer krijgt arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa

De kogel is door de spreekwoordelijke sjoel: het voormalige Joods Werkdorp Wieringermeer mag in de nabije toekomst arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa herbergen. Dat heeft de gemeenteraad van Hollands Kroon besloten, de gemeente waar het Joodse monument in ligt. Jarenlang was er gesteggel over de komst van deze werkers, die op het terrein waar ooit Joodse arbeiders uit Duitsland in barakken woonden. Ondernemer Joep Karel, die het terrein met monumentale panden veertien jaar geleden kocht, kan mogelijk opgelucht ademhalen.

Vorige week nog vergaderde de gemeenteraad over het heikele dossier waar in de afgelopen jaren al zoveel over was gezegd en geruzied. Voor veel bewoners van het ernaast gelegen Slootdorp was de beoogde komst van arbeidsmigranten een no passaran. De vrees voor overlast van geluid, dronkenschap en drugsgebruik was aanwezig. Daarnaast was er de stichting Joods Werkdorp Wieringermeer, die van deze plek een volwaardig monument met educatief karakter wilde maken. Het gemeenschapshuis van weleer staat nog overeind, maar zou als het aan Karel lag als kantine voor de arbeidsmigranten kunnen dienen; destijds een nachtmerrie voor de Stichting.

Dat laatste scenario lijkt echt van de baan, omdat Karel ruim een jaar geleden een eigen plan presenteerde voor een informatiecentrum in het pand over het verleden. In de jaren dertig en veertig woonden en werkten Joodse vluchtelingen in het Werkdorp. Ze gingen er naartoe na aankomst uit nazi-Duitsland, dat ze waren ontvlucht vanwege de Jodenvervolging aldaar. Er werd hard gewerkt en er werd een commune opgebouwd, maar na de inval van mei 1940 ging het hard en uiteindelijk werden vrijwel alle Joodse werkers afgevoerd en vermoord. Slechts een kleine groep overleefde de Sjoa en na de oorlog kwam het complex leeg te staan.

Hoewel er ook een herdenkingsmuseum op het terrein moet komen, is de komst daarvan nog niet geheel zeker. Het was vorige week donderdag aan de gemeenteraad van Hollands Kroon om een knoop door te hakken. De partijen stelden het besluit sowieso tot dinsdagavond uit omdat nog niet alles qua rond was. Uiteindelijk moest iedereen op dinsdagavond kleur bekennen. De fracties van de PvdA, ChristenUnie en GroenLinks en de lokale partijen Onafhankelijk Hollands Kroon (OHK), LADA, Anders! stemden tegen. Dat mocht niet baten, want er was een meerderheid voor.

OHK wilde de beslissing over de raadsverkiezingen heen tillen, omdat er nog te veel open einden zijn en het voortbestaan van het herdenkingsmuseum nog niet voldoende is geborgd. Volgens de fractie van Anders! is de locatie niet geschikt voor het herbergen van arbeidsmigranten. Volgens GroenLinks laat de gemeente met een positief oordeel over het initiatief alle beleidsregels voor huisvesting van arbeidsmigranten los, aldus Regio Noordkop. Ook voorstanders erkenden dit, maar vinden dat een uitzondering hier op zijn plaats is.

Ondanks het positieve besluit om de arbeidsmigranten naar Slootdorp te laten komen, is er nog een aantal onopgeloste zaken. Onder meer de riolering is een punt van zorg. Die is er niet en moet worden opgelost met septic tanks. Verder wordt gevreesd voor meer verkeersdrukte. Er waren ook zeker veertig zienswijzen op het plan en de inspreek-avonden van de gemeenteraad werden altijd massaal bezocht, want veel bewoners hebben geen fiducie in de plannen van eigenaar Karel. Hij vindt dat er in de afgelopen veertien jaar enorm veel kritiek is geweest en stelt nooit iemand met een beter plan is gekomen. Verder heeft volgens hem niemand de middelen om zo’n plan mogelijk te maken.

Het is onduidelijk wat de Stichting Joods Werkdorp Wieringermeer van de gang van zaken vindt. Die kondigde vorig jaar aan te stoppen met de oude doelstellingen. Er is sindsdien een nieuwsbrief op gang gekomen en er worden activiteiten georganiseerd.

Lees meer:
Stichting topt met oude doelstellingen
De Stichting Joods Werkdorp Wieringermeer ziet af van het in eigendom verwerven van het voormalig Joods werkdorp Slootdorp/Nieuwesluis. Jarenlang wedijverde het bestuur voor de overname van deze bijzondere plaats. De laatste ontwikkelingen hebben het bestuur doen inzien dat het geen zin heeft om voor werving en exploitatie van het werkdorp te gaan. Dat blijft in handen van ondernemer Joep Karel, die er ook een museum van wil maken, maar dan wel met ruimte voor arbeidsmigranten. Jarenlang onderhandelden beide partijen met elkaar, maar er waren fricties en de gesprekken verliepen vaak stroef.