Kinderen planten boompjes in Zutphense Schilderswijk

In de Zutphense Schilderswijk zijn onlangs acht appelboompjes geplant voor Joodse inwoners die in de Sjoa zijn vermoord. De daad werd verricht door enkele nabestaan, bewoners en kinderen uit de wijk. Bij de ceremonie was ook locoburgemeester Jasper Bloem (PvdA) aanwezig. De boompjes, die symbool staan voor vertrouwen en dankbaarheid,  vormen een blijvende herinnering aan de weggevoerde Joods bewoners van weleer. Ze zijn geschonken door enkele nabestaanden als dank voor het buurtinitiatief.

Bij de plechtigheid sprak Paul Weijel, een van de nabestaanden van de vermoorde Joden. “Een boom staat voor nieuw leven, groei, onsterfelijkheid en ontwikkeling,” memoreerde Weijel. “We moeten ons blijven inzetten tegen elke vorm van discriminatie. Ik hoop dat deze, door de kinderen uit deze buurt, geplante appelbomen ons hier dagelijks aan blijven herinneren en ons daar ook tegen blijven uitspreken. Ook staan deze boompjes voor de hoop op een inclusieve samenleving waarin plaats is voor iedereen.”

Tevreden

Esther Bánki blikt namens het buurtinitiatief met tevredenheid terug op deze ‘boomplantdag’. “De opkomst was geweldig. Ouders met hun kinderen, grootouders met hun kleinkinderen, die samen deelnamen en herdachten,” aldus Bánki. Ook was het mooi dat de mensen zich niet lieten afschrikken door het regenachtige weer. “Je zag ook dat bij sommige Stolpersteine bloemen waren gelegd of een foto van de mensen die zijn weggevoerd. Het was ontroerend hoe de kinderen druk in de weer waren met het planten van de boompjes. De gemeente had gezorgd voor koffie, thee en ranja voor de kinderen.”

Groot gat

Locoburgemeester Bloem bedankte naast alle betrokken buurtbewoners in het bijzonder Bánki en Corinne Abbas ‘voor hun tomeloze en onvermoeibare inzet om dit allemaal te realiseren. Het wegvoeren van de vijftien gezinnen sloeg een groot gat in jullie hechte wijk. Het gat is niet op te vullen, hoe vruchtbaar de aarde ook is, die je gebruikt. Toch is alles wat een bijdrage kan leveren aan het verzachten van die pijn en dat verdriet welkom’.

Geen uitsluiting

Bloem riep op om ‘de handen ineen te slaan en niemand uit te sluiten’. “Dagelijks zien we in omvang en intensiteit toenemend signalen die ons doen terugdenken aan de situatie van toen. We moeten er alles aan doen om herhaling te voorkomen. Hopelijk groeien deze bomen tot volle wasdom, geven ze vrucht en zijn daarmee een symbool van geloof in de toekomst. Geven ze steun en rust aan degenen die hier op deze plek in de toekomst stil willen blijven staan bij wat er gebeurd is. Dit plekje in Zutphen is nu het symbool van herinnering en hoop,” aldus de PvdA’er.

Joods leven

Naast de reeds geplante appelboompjes leeft in de Schilderswijk de herinnering voort door 43 Stolpersteine, het boekje ’Joodse bewoners Schilderswijk Zutphen, een zoektocht naar verhalen’ en de gelijknamige podcast; door de makers ‘gesproken Stolpersteine’  genoemd. Door met meerdere vormen van herinneren aan de gang te gaan, willen de mensen in Zutphen een blijvende herinnering neerzetten aan de Joden die in de bange jaren ’40-’45 zijn vermoord. Zutphen ken nog Joods leven, maar dat is erg klein. Er zijn onder andere Joden actief in de NIG Stedendriehoek.

Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door Leo van Gelderen.